नवी दिल्ली :भारतीय अंतराळ शास्त्रज्ञांनी ( Indian space scientists ) तरुण ताऱ्यांच्या अत्यंत दुर्मिळ गटातील एक नवीन सदस्य तारा शोधला आहे. म्हणजे हे तारे गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावाखाली एकत्र येण्यामुळे आणि एकसंधतेमुळे मोठे तारे बनतात. अलिकडच्या काळात अशा दुर्मिळ तार्‍यांमध्ये तारा-निर्मिती समुदायामध्ये रस वाढला आहे. आणि भारतीय अंतराळ शास्त्रज्ञांनी केलेल्या या अभ्यासामुळे ताऱ्यांच्या या गटाची आणि त्यांच्या निर्मितीची यंत्रणा अधिक तपशीलवार मदत मिळू शकते.
तरुण तारे म्हणजे काय
एपिसोडिकली वाढणारे तरुण तारे म्हणजे कमी वस्तुमान असलेले ते तरुण तारे ज्यांनी त्यांच्या गाभ्यामध्ये हायड्रोजन संलयन ( hydrogen fusion ) सुरू केले नाही आणि ते गुरुत्वाकर्षण आकुंचन आणि ड्युटेरियम फ्यूजनद्वारे (deuterium fusion ) उत्तेजित झाले आहेत जे ताऱ्याचा पूर्व-मुख्य-क्रम चरण आहे. हे पूर्व-मुख्य-क्रम तारे एका डिस्कने वेढलेले आहेत. ही चकती वस्तुमान मिळविण्यासाठी तार्‍याभोवती असलेल्या वायू आणि धुळीच्या चकती-आकाराच्या प्रदेशातून पदार्थावर सतत फीड करते. या प्रक्रियेला ताऱ्याच्या सर्कमस्टेलर डिस्कमधून वस्तुमान वाढ म्हणतात.
तार्‍यांच्या निर्मितीच्या या वैश्विक घटनेत असे घडते की या तार्‍यांच्या आहाराचे प्रमाण वाढते. याला परिवर्ती चकतीमधून वस्तुमान वाढीचा कालावधी म्हणून ओळखले जाते. अशा भागांमध्ये, ताऱ्याची चमक ऑप्टिकल बँडमध्ये 4-6 पटीने वाढते. अंतराळ शास्त्रज्ञांच्या समुदायाने आतापर्यंत असे 25 दुर्मिळ ताऱ्यांचे गट शोधून काढले आहेत.
हेही वाचा -Solar Flare : सूर्याच्या प्रकाशापेक्षाही प्रकाशमान होऊ शकते सॅटेलाईट सिस्टीम
तीन भारतीय संस्थांचे योगदान
टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च (TIFR) आणि इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅस्ट्रोफिजिक्स (IIA) मधील इतर शास्त्रज्ञांसह आर्यभट्ट रिसर्च इन्स्टिट्यूट ऑफ ऑब्झर्वेशनल सायन्सेस (ARIES) मधील भारतीय खगोलशास्त्रज्ञांनी तरुण तार्‍यांचा नवीनतम सदस्य ( Gaia 20eae) शोधला आहे.