महाराष्ट्र

maharashtra

ETV Bharat / science-and-technology

Gaganyaan Mission : गगनयान मोहिमेसाठी इस्रोच्या क्रू मॉड्युल रिकव्हरी चाचण्या

भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने, भारतीय नौदलासह, गगनयान मोहिमेच्या तयारीचा एक भाग म्हणून वॉटर सर्व्हायव्हल टेस्ट फॅसिलिटीमध्ये क्रू मॉड्यूलच्या प्रारंभिक पुनर्प्राप्ती चाचण्या केल्या. स्पेस एजन्सीने सांगितले की, एक क्रू मॉड्यूल रिकव्हरी मॉडेल (CMRM) जे वस्तुमान, गुरुत्वाकर्षण केंद्र, बाह्य परिमाणे आणि वास्तविक क्रू मॉड्युलचे बाह्य परिमाण यांचे अनुकरण करते हे केरळमधील कोची येथे नौदलाच्या वॉटर सर्व्हायव्हल टेस्ट फॅसिलिटी येथे चाचण्यांसाठी वापरले गेले.

Gaganyaan Mission
गगनयान मोहिमेसाठी इस्रोच्या क्रू मॉड्युल रिकव्हरी चाचण्या

By

Published : Feb 10, 2023, 11:29 AM IST

बेंगळुरू : या चाचण्या ऑपरेशन्सच्या तयारीचा एक भाग होता. ते भारतीय नौदलाच्या नेतृत्वाखाली भारतीय सरकारी एजन्सीजच्या सहभागाने भारतीय जलक्षेत्रात पार पाडले जातील. क्रू मॉड्यूलच्या पुनर्प्राप्तीसाठी आवश्यक ऑपरेशन्सचा क्रम चाचण्यांचा भाग म्हणून केला गेला. विविध परिस्थितींसाठी पुनर्प्राप्ती प्रक्रियेचा मोठ्या प्रमाणात चाचण्या पार पाडून व्यापकपणे सराव करणे आवश्यक आहे. क्रू मॉड्यूलच्या पुनर्प्राप्तीसाठी कार्यप्रणाली अंतिम करणे आवश्यक आहे. पुनर्प्राप्ती चाचण्या सुरुवातीला चालवल्या जातील. एक बंद पूल त्यानंतर बंदरात आणि खुल्या समुद्रात चाचण्या घेतल्या जातील.

उड्डाणासाठी कर्मचार्‍यांची सुरक्षित पुनर्प्राप्ती : गगनयान प्रकल्प तीन दिवसांच्या मोहिमेसाठी 400 किमीच्या कक्षेत, तीन सदस्यांच्या क्रू लाँच करून आणि भारतीय समुद्राच्या पाण्यात उतरून त्यांना सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परत आणून मानवी अंतराळ उड्डाण क्षमतेचे प्रात्यक्षिक करते. कोणत्याही यशस्वी मानवी अंतराळ उड्डाणासाठी कर्मचार्‍यांची सुरक्षित पुनर्प्राप्ती ही अंतिम पायरी असल्याने, ते अत्यंत महत्त्वाचे आहे. इस्रोच्या निवेदनात म्हटले आहे की, ते कमीतकमी वेळेत पार पाडले जाणे आवश्यक आहे.

वॉटर सर्व्हायव्हल टेस्ट फॅसिलिटी :मंगळवारी केलेल्या ऑपरेशन्स बंद पूलमध्ये क्रू मॉड्यूलच्या प्रारंभिक पुनर्प्राप्ती चाचण्या तयार करतात. रिकव्हरी ट्रायल्सचे वेगवेगळे टप्पे क्रू मॉड्युलच्या रिकव्हरीपासून ते फ्लाइट क्रू ट्रेनिंगपर्यंत वॉटर सर्व्हायव्हल टेस्ट फॅसिलिटीमध्ये नियोजित आहेत. वॉटर सर्व्हायव्हल टेस्ट फॅसिलिटी ही भारतीय नौदलाची एक अत्याधुनिक सुविधा आहे, जी विविध सिम्युलेटेड परिस्थिती आणि क्रॅश परिस्थितींमध्ये खड्ड्यात पडलेल्या विमानातून सुटण्यासाठी विमान चालकांना वास्तववादी प्रशिक्षण देते. डब्ल्यूएसटीएफ समुद्रातील विविध परिस्थिती, पर्यावरणीय परिस्थिती आणि दिवस/रात्रीच्या परिस्थितीचे अनुकरण करते. या चाचण्या एसओपी प्रमाणित करण्यात आणि पुनर्प्राप्ती संघांना तसेच उड्डाण कर्मचार्‍यांना प्रशिक्षण देण्यात मदत करतात. ते पुनर्प्राप्ती उपकरणे वापरण्यासाठी मौल्यवान इनपुट प्रदान करतात, असे इस्रोने सांगितले.

प्रक्षेपण वाहनांसाठी वर्कहॉर्स इंजिन : रिकव्हरी टीम/प्रशिक्षकांकडून मिळालेला फिडबॅक रिकव्हरी ऑपरेशन्स एसओपी सुधारण्यात, विविध रिकव्हरी अ‍ॅक्सेसरीज डिझाइन करण्यात आणि ट्रेनिंग प्लॅनला अंतिम रूप देण्यास मदत करतो. विकास इंजिन हे बेंगळुरू-मुख्यालय असलेल्या इस्रोच्या प्रक्षेपण वाहनांसाठी वर्कहॉर्स इंजिन आहे. 80 टन नाममात्र थ्रस्ट असलेले इंजिन पीएसएलव्ही आणि जीएसएलव्हीचे दुसरे टप्पे, जीएसएलव्हीचे लिक्विड स्ट्रॅपन आणि एलव्हीएम3 च्या कोर लिक्विड स्टेजला शक्ती देते.

हेही वाचा :Springer Nature : चॅटजीपीटीसारख्या एआय साधनांमुळे पारदर्शक विज्ञानाला धोका

ABOUT THE AUTHOR

...view details