Olympics in India : २०३६ ऑलिम्पिकचं यजमानपद भारतासाठी किती आव्हानात्मक? समजून घ्या

Olympics in India : भारताला २०३६ मध्ये ऑलिम्पिकचं आयोजन करायचं आहे. मात्र या स्पर्धेचं यशस्वी आयोजन करण्यासाठी पुरेसा निधी आणि व्यापक पायाभूत सुविधांचा विकास आवश्यक आहे. त्यासोबतच, क्रीडा कलागुणांना वाव देण्यासाठी प्रत्येक स्तरावर कठोर परिश्रम आवश्यक आहेत.

हैदराबाद Olympics in India : भारत २०३६ ऑलिम्पिकचं यजमानपद भूषवण्यासाठी उत्सुक आहे. अशा परिस्थितीत, भारतानं अशा स्पर्धांमध्ये आपली उपस्थिती अव्वल देशांमध्ये सुनिश्चित करण्यासाठी सक्रिय धोरण त्वरित अंमलात आणलं पाहिजे.

ऑलिम्पिक 'वसुधैव कुटुंबकम' तत्त्वाचं प्रतीक : दर चार वर्षांनी आयोजित होणाऱ्या ऑलिम्पिककडे कोट्यवधी चाहत्यांचं लक्ष असतं. या स्पर्धेत खेळाडूंचं कौशल्य आणि जागतिक एकतेचं प्रदर्शन होतं. ही स्पर्धा 'वसुधैव कुटुंबकम' या तत्त्वाची प्रतीक आहे. सुमारे १४० कोटी भारतीयांच्या स्वप्नांना प्रतिबिंबित करणाऱ्या ऑलिम्पिक स्पर्धेचं आयोजन भारतात करण्यासाठी पंतप्रधान मोदींनी नुकतीच आपली वचनबद्धता प्रकट केली. मुंबईत आयोजित आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती (IOC) शिखर परिषदेदरम्यान मोदींनी २०२६ ऑलिम्पिकच्या यजमानपदाचा मान मिळवण्यासाठी सर्व प्रयत्न करण्याचं वचन दिलं आहे.

अहमदाबादमध्ये आयोजनासाठी पुढाकार : पुढील वर्षी पॅरिसमध्ये ऑलिम्पिक स्पर्धेचं आयोजन होणार आहे. तर २०२८ मध्ये लॉस एंजेलिसमध्ये ही स्पर्धा होणार आहे. २०३२ ऑलिम्पिक स्पर्धेच्या यजमानपदाचा मान ऑस्ट्रेलियातील ब्रिस्बेन शहराला आहे. गेल्या डिसेंबरमध्ये केंद्रीय क्रीडा मंत्री अनुराग ठाकूर यांनी अहमदाबाद शहराला ऑलिम्पिकच्या यजमानपदाचे अधिकार प्राप्त करून देण्याचा भारताचा इरादा उघड केला होता.

खर्चाचा विचार करणं आवश्यक : येथे हे लक्षात घेणं महत्त्वाचं आहे की, ऑलिम्पिकच्या यजमानपदाच्या शर्यतीत भारताला इंडोनेशिया, जर्मनी आणि कतार सारख्या देशांकडून कठोर स्पर्धेला सामोरं जावं लागेल. ऑलिम्पिकचं आयोजन हा एक महत्वाकांक्षी प्रयत्न आहे. यासाठी पुरेसा निधी, तसेच व्यापक पायाभूत सुविधांचा विकास, उत्तम शहरी सुविधा, प्रगत वीज आणि पाणीपुरवठा यंत्रणा, कार्यक्षम कचरा व्यवस्थापन आणि निर्दोष स्वच्छता मानकांची आवश्यकता असते. या स्पर्धेसाठी २०० हून अधिक देशांतील हजारो खेळाडू आणि असंख्य चाहते हजेरी लावतात. त्यामुळे त्यांचं आदरातिथ्य करण्यासाठी बराच खर्च येतो. नुकत्याच झालेल्या टोकियो ऑलिम्पिकमधील प्रचंड खर्चाचा विचार करता, सुरुवातीला अंदाजे ७०० कोटी डॉलर्स (सुमारे ५८,००० कोटी रुपये) खर्च अपेक्षित होता. मात्र स्पर्धेच्या शेवटी दुप्पट झाला.

भूतकाळातील अनुभवातूनही धडा घेतला पाहिजे :भारतानं भूतकाळातील अनुभवातूनही धडा घेतला पाहिजे. नवी दिल्ली येथे २०२० मध्ये झालेल्या राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धेला भ्रष्टाचाराच्या आरोपानं गालबोट लागलं होतं. २०२१ मध्ये टोकियोला गेलेल्या भारतीय पथकात १२५ खेळाडूंचा समावेश होता. भारत ७ पदकांसह मायदेशी परतला. यात १ सुवर्ण आणि २ रौप्य पदकांचा समावेश आहे. या प्रशंसनीय कामगिरीसह भारतानं पदकतालिकेत ४८ वा क्रमांक पटकावला होता. मात्र युनायटेड स्टेट्स आणि चीननं अनुक्रमे प्रथम व द्वितीय क्रमांक पटकावत स्पर्धेतील आपलं वर्चस्व कायम राखलं. तर यजमान जपाननं २७ सुवर्ण, १४ रौप्य आणि १७ कांस्य पदकांसह तिसरं स्थान मिळवलं.

भारताची ऑलिम्पिकमधील कामगिरी निराशाजनक : २०२४ ऑलिम्पिकमध्ये भारताकडून दुहेरी संख्येनं पदकं जिंकण्याची अपेक्षा आहे. दक्षिण आशियाई क्रीडा स्पर्धेत भारतानं आपलं वर्चस्व कायम राखलं असलं तरी, भारताची ऑलिम्पिकमधील आतापर्यंतची कामगिरी अपेक्षित राहिलेली नाही. ऑलिम्पिक ही जगातील सर्वोच्च क्रीडा स्पर्धा आहे. ही स्पर्धा केवळ यजमान राष्ट्र म्हणून कौतुक मिळवण्यापलीकडे उत्कृष्टतेचीही मागणी करते. हे साध्य करण्यासाठी क्रीडापटूंच्या निवडीचा मजबूत आधार आणि सर्व क्रीडा शाखांमध्ये सर्वसमावेशक प्रशिक्षण स्थापित करणे अत्यावश्यक आहे.

देशाची क्रीडा प्रतिष्ठा धोक्यात : भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेवर (IOA) सध्या वादाचे ढग दाटून आले असून, त्यामुळे देशाची क्रीडा प्रतिष्ठा धोक्यात आली आहे. आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती (IOC) वर अलीकडील टीका, विशेषत: पूर्णवेळ सीईओ नियुक्त करण्यात IOA च्या अपयशामुळं या दोन महत्त्वाच्या संस्थांमधील फूट वाढली आहे. भविष्याकडे पाहता, २०२५ मध्ये नवीन IOC अध्यक्षाची निवड निश्चित आहे. त्यामुळे २०३६ ऑलिम्पिकचं आयोजन करण्याची शक्यता येत्या काही वर्षांत प्रत्यक्षात येऊ शकते.

हेही वाचा :