Fuel Oil : भारत, चीनच नव्हे तर तेलसंपन्न अरब देशही रशियन तेलाची करत आहेत लूट

भारत आणि चीनप्रमाणेच सौदी अरेबिया रशियाकडून तेल खरेदी करत ( Saudi Arabia buying oil from Russia ) आहे. पण अमेरिकेच्या अस्वस्थतेची कारणे फार वेगळी आहेत, असे संजीब क्रा बरुआ लिहितात

नवी दिल्ली: अमेरिकेसाठी वाईट बातमी वाटेल अशा परिस्थितीत सौदी अरेबिया रशियावरील अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील निर्बंधांना टोमणा मारत रशियन इंधन तेल याआधी कधीही कमी करत आहे. ऊर्जेने ग्रासलेले भारत आणि चीन हे जगातील सर्वोच्च गॅस दिग्गजांपैकी एक ( India China one of top gas giants ) आहेत, तर रशियाकडून मोठ्या प्रमाणात सवलतीच्या दरात तेल पुरवणे हे समजणे सोपे आहे, परंतु तेलाने समृद्ध सौदी अरेबिया?

सुरुवातीच्यासाठी, सौदी अरेबिया हा तेल उत्पादक ( Saudi Arabia group of oil producing ) अर्थव्यवस्थांचा समूह असलेल्या OPEC मधील आघाडीचा तेलाचा जगातील सर्वात मोठा निर्यातदार आहे. रॉयटर्सने मिळवलेल्या आकडेवारीनुसार, एप्रिल-जून 2022 मध्ये सौदी अरेबियाने रशियाकडून दररोज 647,000 टन आयात केले, जे एका वर्षापूर्वीच्या याच कालावधीत 320,000 टन होते. म्हणजेच 102% ची उडी. मग स्वयंपाक म्हणजे काय?

सौदीच्या उन्हाळ्यात रशियन तेल खरेदी करणे सामान्य नसते कारण थंड होण्यासाठी अधिक इंधन तेलाची आवश्यकता असते, परंतु रशियन लोकांनी देऊ केलेल्या सवलती अभूतपूर्व आहेत. म्हणून, रशियन इंधन खरेदी केल्याने मोकळे होते ज्यामध्ये ते बाजारपेठेतील अग्रणी आहे.

हे अशा वेळी घडत आहे जेव्हा जगभरात तेलाच्या किमती घसरत आहेत आणि रशियावर अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील निर्बंधांमुळे अमेरिकेच्या उद्रेकाची भीती असलेल्या बहुतेक देशांसाठी रशियाचे तेल शिल्लक आहे. त्यामुळे सौदींसाठी ते उत्तम काम करते. सरासरी, जागतिक बेंचमार्क ब्रेंटच्या तुलनेत रशियन तेल सुमारे $35 प्रति बॅरलच्या सवलतीवर व्यवहार करत आहे.

युक्रेन संघर्षामुळे वाढलेल्या शिपिंग आणि विमा खर्चामुळे भारत सवलतीचा पूर्णपणे लाभ घेऊ शकला नाही, तरीही त्याला रशियन तेल सुमारे $10 प्रति बॅरलच्या सवलतीने मिळत आहे. पण तरीही, फेब्रुवारी 2022 मध्ये केवळ 2% वरून, भारताने आधीच रशियन तेलाची आयात दहापट वाढवली आहे, जी आता भारताच्या गरजेच्या 20% भागवत आहे.

सौदी अरेबियाला मागे टाकत रशिया भारताला तेलाचा तिसरा सर्वात मोठा पुरवठादार देश बनला आहे. इराक हा भारताचा सर्वात मोठा तेल पुरवठादार आहे. 24 फेब्रुवारी रोजी रशियाने "विशेष लष्करी ऑपरेशन" म्हणून युक्रेनमध्ये आपले सैन्य उतरल्यानंतर रशियावर अमेरिकेच्या नेतृत्वाखाली निर्बंध लादले गेले.

रशियनांशी सौदीचे संबंधही अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील निर्बंधांची खिल्ली उडवतात. किंगडमने वाढत्या बोलका BRICS च्या सदस्यत्वासाठी अर्ज केला आहे ही वस्तुस्थिती सौदी अरेबियाला केवळ यूएस धोरणांचे अनुसरण न करता त्याच्या मार्गावर चालायचे आहे याचे लक्षण आहे. 2009 मध्ये स्थापन झालेल्या उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांचा मंच असलेल्या BRICS मध्ये भारत, ब्राझील, रशिया, चीन आणि दक्षिण आफ्रिका यांचा समावेश आहे.

वृत्तानुसार, सौदी अरेबिया व्यतिरिक्त, इराण आणि अर्जेंटिना या देशांनी ब्रिक्स सदस्यत्वासाठी अर्ज केला आहे. असा नवीन गट अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील जागतिक व्यवस्थेला आजवरचा सामना करावा लागला आहे.

सध्या, BRICS सुमारे 43% मानवतेचे प्रतिनिधित्व करते, फक्त भारत आणि चीन हे मिळून जगातील 36% लोकसंख्येचे प्रतिनिधित्व करतात. हे युरोपियन युनियन (EU) च्या विरोधात आहे जे केवळ 9.8% मानवतेचे प्रतिनिधित्व करते तर 30-सदस्यीय NATO युती जगातील सुमारे 12.22% लोकसंख्येचे प्रतिनिधित्व करते.

हेही वाचा -Lok Sabha Speaker : 'लोकसभेत ही कायद्याला केराची टोपली'; लोकसभा अध्यक्षांच्या भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह!