वॉशिंग्टन डी.सी -डेमॉक्रॉटिक पक्षाचे उमेदवार जो बायडेन यांनी अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत विजय मिळवला आहे. अटीतटीच्या झालेल्या या निवडणुकीत अखेर बायडेन यांना अमेरिकी नागरिकांनी कौल दिला. ट्रम्प यांना काही मुद्दे भोवले आहेत. त्या पराभवांच्या कारणाविषयी आपण जाणून घेऊयात...
कोरोना महामारी -
अमेरिकन राष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीत कोरोनाच्या प्रभावाला नाकारता येत नाही. अमेरिकेच्या अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत कोरोना साथीचा पूर्णपणे परिणाम झाला. एवढेच नव्हे तर डेमोक्रॅटिक पक्षानेही हा निवडणुकीचा मुद्दा बनविला. निवडणूक प्रचारादरम्यान डेमोक्रॅटिक पक्षाचे उमेदवार बायडेन यांनी अध्यक्ष ट्रम्प यांच्या कोरोना साथीच्या आजार हाताळल्याबद्दल अनेक प्रश्न उपस्थित केले. निवडणूक प्रचारादरम्यान, बायडेन यांनी कोरोना प्रसाराला ट्रम्प यांना जबाबदार ठरवले होते. अमेरिकेत कोरोनाच्या मृत्यूला ट्रम्प यांचे धोरण जबाबदार आहे, असे बायडेन यांनी म्हटलं. कोरोना साथीच्या साथीचा प्रसार रोखण्यासाठी कडक बंदी घालण्याचा सल्ला दिला असता, ट्रम्प यांनी निवडणुकीत कठोर निर्बंध नाकारले. ट्रम्प यांनी असा युक्तिवाद केला होता की कोरोनाचा प्रसार रोखण्यासाठी कठोर नियम अमेरिकन अर्थव्यवस्थेसाठी घातक आहेत.
वर्णद्वेषी आंदोलन -
जॉर्ज फ्लॉईड नावाच्या एका कृष्णवर्णीय व्यक्तीचा पोलिसांकडून बळी गेल्यानंतर ‘ब्लॅक लाईव्हज् मॅटर’ हे स्वतंत्र आंदोलन उभे राहिले. या आंदोलनाचा अमेरिकन राजकारणावर परिणाम झाला. त्याचा प्रभाव राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीतही दिसून आला. ‘ब्लॅक लाईव्हज् मॅटर’ या चळवळीत डोनाल्ड ट्रम्प यांची भूमिका पूर्णपणे स्पष्ट होती. या चळवळीला अमेरिकन कायदा व्यवस्थेचे उल्लंघन मानले. इतकेच नव्हे तर ट्रम्प यांनी चळवळीतील हिंसाचाराचा दहशतवादी घटना, असा उल्लेख केला. याउलट, जातीय हिंसाचाराबद्दल बायडेनचा दृष्टीकोन अगदी उदार होता. लोकशाही नेते आणि माजी राष्ट्रपती बराक ओबामा आणि उपराष्ट्रपतीपदाच्या उमेदवार कमला हॅरिस यांनी वांशिक चळवळीचे औचित्य सिद्ध केले.
अमेरिकेत स्थायिक झालेल्या नागरिकांची नाराजी -
जगभरतील नागरिक अमेरिकेत स्थायिक झाले आहेत. अशा लोकांची संख्या लक्षणीय असून या घटकाने मतदानात मोठी भूमिका बजावली. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी बाहेरील देशांमधून अमेरिकेत रोजगारासाठी येणाऱ्या नागरिकांबाबतचे नियम अधिक कठोर केले. त्यामुळे ट्रम्प यांच्या धोरणाविरोधात या वर्गात राग होता. अमेरिकेतील लोकांना नोकरीमध्ये प्राधान्य मिळावे यासाठी हा निर्णय घेतल्याचे ट्रम्प यांनी म्हटलं होते. यात सर्वांत मुख्य एच-1 बी व्हिसा होता. एच-1 व्हिसा हा 70 टक्के भारतीयांना मिळतो. अमेरिकेत हिंदु हा चौथा मोठा धर्म म्हणून पुढे आला आहे. अमेरिकेतील निडवणुकीत हिंदू मतांना महत्त्व राहिले. हिंदु मतांना आकर्षीत करण्यासाठी डेमोक्रॅटीक पक्षाचे उमेदवार जो बिडेन आणि उपाध्यक्ष पदाच्या इंडियन- अमेरिकन उमेदवार कमला हॅरिस यांनी 'हिंदु अमेरिकन फॉर बिडेन' असे अभियान सुरू केले होते.
