हैदराबाद -अत्यावश्यक सेवेचे सातत्य सुनिश्चित करण्यासाठी प्रत्येक रुग्णालयात आरोग्य सेवा आवश्यक आहे. तसेच रुग्णांची योग्य देखभाल करण्यासाठी सामान्य आणि आपत्कालीन घरगुती व उपचारित पाण्याची व्यवस्था, उर्जा यंत्रे, वैद्यकीय गॅस आणि व्हॅक्यूम सिस्टम, नैसर्गिक वायू प्रणाली, हिटींग, व्हेंटिलेशन आणि वातानुकूलित प्रणाली, लिफ्ट/लिफ्ट, आग/जीवन सुरक्षा व्यवस्था आवश्यक आहे. आज अहमदनगर येथील जिल्हा रुग्णालयातील कोरोना आयसीयू वार्डाला भीषण आग लागल्याची 11 जणांचा मृत्यू झाला आहे. असून मृतांचा आकडा वाढण्याची शक्यता आहे. याच पार्श्वभूमीवर ईटीव्ही भारतचा आजपर्यंत महाराष्ट्रासह देशात झालेल्या रुग्णालयातील आगींचा काही महत्त्वाच्या घटनांवर एक नजर टाकणारा हा रिपोर्ट....
2008 ते 2018 मधील अहवाल -
मुंबईमध्ये जागोजागी उंच इमारती बांधल्या जातात. अशा उंच इमारती बांधताना त्यामध्ये सुरक्षा आणि आगीपासून वाचण्यासाठी यंत्रणा कार्यरत नसतात. यामुळे सामान्य नागरिकांचा जीव जातो. गेल्या वर्षी म्हणजेच २०२० मध्ये एकूण ३८४१ आगीच्या घटना नोंद झाल्या. त्यात १०० जणांचा मृत्यू झाला. तर २९८ लोक जखमी झाले, अशी माहिती मुंबई अग्निशमन दलाने दिलेली आहे. २००८ ते २०१८ या दहा वर्षांच्या कालावधीत ४८ हजार ४३४ आगी लागण्याच्या घटना नोंद झाल्या आहेत. त्यात १५६८ गगनचुंबी इमारतीचा समवेश आहे. तसेच ८७३७ रहिवाशी इमारतीत आग लागली आहे. तसेच ३८३३ व्यासायिक इमारतीत आग लागली आहे. ३१५१ झोपडपंट्ट्यांमध्येही आग लागली होती.
महाराष्ट्रातील काही महत्त्वाच्या घटना -
विरारमधील घटनेत 13 जणांचा झाला होता मृत्यू -
पालघर येथे 23 एप्रिल रोजी रात्री ०३:१३ वाजताच्या सुमारास तिरुपती नगर, बंजारा हॉटेलच्या मागे, विरार(प.) येथे विजय वल्लभ हॉस्पिटलमध्ये दुसऱ्या मजल्यावरील अतिदक्षता विभागात आग लागली होती. ही आग अग्निशमन दलाच्या जवानांनी शर्थीचे प्रयत्न करून पहाटे ०५:२० वा. सुमारास विझवली होती. या घटनेत १३ रुग्णांचा आगीमध्ये होरपळून मृत्यू झाला होता.
भांडूप येथील सनराईज मधील झाले होते अग्नीकांड -
भांडूप ड्रिम्स मॉलमध्ये आग लागल्याने याच मॉलमधील सनराईज हॉस्पिटलमध्ये 25 मार्चच्या मध्यरात्री आग लागली होती. या आगीच्या दुर्घटनेत एकूण ७८ रुग्णांना अग्निशमन दलाने बाहेर काढले त्यापैकी 11 रुग्णांचा मृत्यू झाला होता. ही आग मॉलमधील बँक्वेट हॉलमधील सिलिंडरच्या बेकायदेशीर साठ्यामुळे भडकल्याचा निष्कर्ष काढण्यात आला असून या प्रकरणी ड्रिम्स मॉल, सनराईज हॉस्पिटल व बॅन्क्वेट हॉल व्यवस्थापनाविरोधात गुन्हे दाखल करण्याची शिफारस करण्यात आली आहे. महापालिकेच्या आपत्कालीन व्यवस्थापन विभागाचे उपायुक्त प्रभात रहांगदळे यांनी पालिका आयुक्तांना सादर करण्यात आलेल्या अहवालात ही शिफारस करण्यात आली आहे.
भंडाऱ्यातील जिल्हा रुग्णालयात दगावले होते 10 बालके -
भंडारा जिल्हा सामान्य रुग्णालयामध्ये अतिदक्षता नवजात केयर युनिटमध्ये (SNCU) आग लागल्यामुळे 10 नवजात बालकांचा मृत्यू झाल्याची घटना घडली आहे. शनिवारी मध्यरात्री जवळपास दोन वाजता ही आग लागली. SNCU मध्ये एकूण 17 नवजात बालके होती. त्या पैकी 7 बालकांना वाचविण्यात यश आले होते. या प्रकरणी राज्याचे मुख्यमंत्री यांनी विभागीय आयुक्तांच्या नेतृत्वात चौकशीसाठी समिती गठित केली होती. अकरा दिवसानंतर कालिया समितीने अहवाल शासनाच्या सुपूर्द केला. जिल्हा शल्य चिकित्सक संबंधित अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांना दोषी ठरविण्यात आले होते. दुर्लक्षामुळे ही घटना घडली, असा निष्कर्ष समितीने काढल्यानंतर दोषींवर कारवाईची शिफारसही करण्यात आली होती.
भारतातील हॉस्पिटल्समधील लागलेल्या काही भयंकर आगी व त्यामागील कारणे -
एएमआरआय हॉस्पिटल, कोलकाता
या रुग्णालयात डिसेंबर 2011मध्ये मोठी आग लागल्याची घटना घडली होती. या दुर्घटनेत जवळपास 95 जणांना आपले प्राण गमवावे लागले. तळघरामध्ये दहनशील पदार्थांचा इलेक्ट्रिकल शॉर्ट सर्किटँड साठा हे या आगीचे मुख्य कारण होते. रुग्णालय प्रशासनाने याकडे दुर्लक्ष केले होते.
आयएमएस अँड एसयूएम हॉस्पिटल, भुवनेश्वर
ही घटना 17 ऑक्टोबर 2016 या दिवशी घडली. या दुर्घटनेत 22 जणांचा मृत्यू झाला होता. तर 120 जण जखमी झाले होते. आपत्कालीन परिस्थितीत रुग्णालयातील कर्मचारी तयार नसणे हे यामागील कारण होते.
रोहिणी सुपरस्पेशालिटी हॉस्पिटल, हनामकोंडा (तेलंगाणा)
ही घटना 17ऑक्टोबर 2017 यादिवशी घडली होती. ही दुर्घटना ज्यावेळी घडली त्यावेळी 199 रुग्ण दाखल करण्यात आले होते. या दुर्घटनेत दोन जणांचा मृत्यू झाला होता. तर चार जण जखमी झाले होते. रुग्णालयाची अग्निसुरक्षा यंत्रणा इतक्या कठिण काळातही कार्य करू शकली नाही.
माय हॉस्पिटल, इंदूर