Ganesh visarjan 2022 : विसर्जन मिरवणुकीत ध्वनी प्रदूषणाचा नवा उच्चांक; जनतेच्या आरोग्याला झाला धोका

यंदा गणपती उत्सवामध्ये जोरदार जल्लोष ( Great jubilation in Ganapati festival ) पाहायला मिळाला. मुंबईतील ऑपेरा हाऊस ( Opera House in Mumbai ) या दक्षिण मुंबईतील भागामध्ये सर्वात जास्त 120 डेसीबल ध्वनी पातळी गाठली गेली. महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळाशी ( Maharashtra Pollution Control Board ) वारंवार संपर्क करूनही ते व्यस्त असल्यामुळे प्रदूषण नियंत्रण मंडळाची प्रतिक्रिया समजू शकलेली नाही. जाणून घ्या सविस्तर काय होती स्थिती.

मुंबई : मागील दोन वर्षांमध्ये कोरोना महामारीमुळे कोणतेही धार्मिक सण, उत्सव, सांस्कृतिक कार्य जनतेला करता आले नाही. त्यामुळे यंदा गणपती उत्सवामध्ये जोरदार जल्लोष ( Great jubilation in Ganapati festival ) पाहायला मिळाला. गणपतीच्या आधी दहीहंडी देखील अत्यंत जल्लोषात साजरी झाली. मात्र यामध्ये काही वाद्य वाजवणारे किंवा लाऊड स्पीकर लावणारे गणेश मंडळ यांच्याकडून आवाजाची पातळी कमालीची गाठली ( noise level reached the maximum ) गेली.

दोन वर्षानंतर आवाजाची पातळी पुन्हा वाढली :कोरोना महामारीमुळे देश आणि दुनिया अवघे घरात कोंडली गेली होती. त्यामुळे दोन वर्षाची कसर काढावी अशा रीतीने अनेक मंडळांनी मोठ्या आवाजामध्ये लाऊड स्पीकर आणि बँड बाजा लावल्याचे पाहायला मिळाले. त्याचा जनतेला त्रास देखील झाला अनेक तक्रारी देखील दाखल झाल्या. मुंबईतील ऑपेरा हाऊस या दक्षिण मुंबईतील भागामध्ये सर्वात जास्त 120 डेसीबल ध्वनी पातळी गाठली गेली. याबाबत मुंबई पोलिसांनी ट्विटरवर त्याची माहिती देखील दिली आहे. तर त्यानंतर शास्त्रीनगर या भागात 118 डेसिबल एवढा आवाजाची पातळी नोंदवली गेली. तसेच गिरगाव चौपाटी ज्या ठिकाणी गणपतीचे विसर्जन होते त्या ठिकाणी देखील 106 (db ) डेसिबल इतका आवाज वाढला होता. तर वायू प्रदूषण देखील 9 सप्टेंबर 2022 रोजी फारसे समाधानकारक नव्हते. त्यावेळी शासनाच्या एअर क्वालिटी इंडेक्सनुसार 71 (pm) इतकी वायू प्रदूषणाची पातळी नोंदवली गेली. खरे तर वायू प्रदूषणाबाबत 40 (pm) पेक्षा खाली पातळी असेल तर अत्यंत चांगले हवामान असल्याचे दर्शविते. तर ध्वनी बाबत मानवाची सामान्य क्षमता 40 डेसीबल तर अधिकतम 70 डेसिबल असते.

काय सांगतात तज्ञ :यासंदर्भात प्रदूषणा संदर्भातील तज्ञ डॉ. संजय जोशी ह्या बाबत सांगतात की, दोन वर्षानंतर येणारे सण त्यामुळे प्रचंड आनंद आणि उत्साह स्वाभाविक आहे. आपले धार्मिक सण आपण उत्साहाने साजरे करावेतच, मात्र दोन वर्षांची राहिलेली कसर भरून काढायची आहे, या आवेशाने काही गणेश मंडळांनी मोठ्या आवाजात लाऊड स्पीकर लावलेत. ढोल ताशे देखील मोठ्या आवाजात वाजवले. त्यामुळे कर्कश्य कानठाळ्या बसणारे आवाज यावेळी ऐकायला मिळाले. आपली आवाज ऐकण्याची क्षमता जास्तीत जास्त 70 डेसिबल इतकी असते. त्यापेक्षा अधिक आवाज आपले आरोग्य बिघडवते. त्यामुळे यावर ध्वनी प्रदूषण प्रतिबंध 2000 या कायद्यानुसार स्थानिक स्वराज्य संस्था आणि पोलीस यांनी कार्यवाही करायला हवी.

पर्यावरण जागरूक कार्यकर्ते आणि डॉक्टर यांचे निरीक्षण :याबाबत पर्यावरण जागरूक कार्यकर्ते रोहित जोशी यांनी सांगितले, विशेष करून लहान बालके, प्राणी यांना आवाजाचा प्रचंड त्रास होतो. विविध रुग्णालयांमध्ये जे रुग्ण असतात त्यांना देखील याचा त्रास होतो आणि आपण सुदृढ असणारे माणसं देखील वायु प्रदूषण, ध्वनी प्रदूषण यामुळे आजारी पडतात. प्रशासनाने याबाबत कठोर कारवाई करायला हवी. तसेच डॉ शशिकांत शिंदे यांनी सांगितले कि, त्यांच्याकडे आवाजाचा त्रास झाल्यानंतर काही व्यक्ती तपासणीसाठी आले होते. उत्सवातील आवाज कानठळ्या बसवणारा तसेच मनावर परिणाम करणारा असतो. त्यावर नियंत्रण आणने जरुरी आहे. महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचे सहसंचालक मोतीराम मोटघरे यांच्याशी वारंवार संपर्क करूनही ते व्यस्त असल्यामुळे प्रदूषण नियंत्रण मंडळाची प्रतिक्रिया समजू शकलेली नाही.