न्यूयॉर्क - अमेरिकेने तयार केलेल्या पहिल्या कोविड -19 लसीची चाचणीचा प्रयोग पुढील महिन्यात करण्यात येणार आहे. ही लस कोरोना विषाणूला खरोखरच रोखू शकते की नाही, हे या चाचणीतून स्पष्ट होईल. तर कोरोनाचा हॉटस्पॉट बनलेला ब्राझील चीनद्वारे वेगळ्या लसीची चाचणी घेत आहे. ही चाचणी करून घेण्यासाठी स्वयंस्फूर्तीने पुढे येणाऱ्यांची आवश्यकता आहे. हा आरोग्य अधिकाऱ्यांसाठी मोठा चिंतेचा विषय आहे.
मॉडेर्ना इंक यांनी गुरुवारी सांगितले की, ते राष्ट्रीय आरोग्य संस्थांसह विकसित करीत असलेल्या लसीची चाचणी अमेरिकेतील 30 हजार लोकांवर केली जाईल. काहींना खरी लस टोचवली जाईल, तर काहींना या बनावट लस टोचवली जाईल. त्यामुळे शास्त्रज्ञांना याची काळजीपूर्वक तुलना करता येईल की, कोणत्या गटात याचा सर्वाधिक परिणाम दिसून येतो. साओ पाउलो सरकारने गुरुवारी जाहीर केले की, साइनोव्हॅक पुढच्या महिन्यात ब्राझिलमध्ये चाचणीसाठी 9 हजार प्रायोगिक लसीची पाठवणार आहे. साओ पाउलोचे गव्हर्नर जोओओ डोरिया म्हणाले की, जर ही लस काम करत असेल तर या लसीद्वारे आम्ही कोट्यावधी ब्राझीलच्या नागरिकांना लसीकरण करण्यास सक्षम होऊ.
जगभरात, कोविड - 19च्या संभाव्य लसीच्या चाचण्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आहेत. या उन्हाळ्यात एनआयएचला अनेक अतिरिक्त शॉट्स त्या अंतिम, मोठ्या प्रमाणात अभ्यासात नेण्यास मदत करण्याची अपेक्षा आहे. ज्यात ऑक्सफर्ड विद्यापीठाने ब्राझीलमधील काही हजार स्वयंसेवकांमध्येही चाचणी घेतली आहे. परंतु सर्व काही ठीक झाले तर, वर्षाच्या अखेरीस कोणत्या लसी याला प्रभावशाली ठरतील, याचे उत्तर मिळण्याची शक्यता आहे. एनआयएचच्या लसी संशोधन केंद्राचे संचालक डॉ. जॉन मस्कोला यांनी बुधवारी नॅशनल अ‌ॅकॅडमी ऑफ मेडिसीनच्या बैठकीत सांगितले.
विषाणूची ओळख पटवून त्याच्याशी लढा देण्यासाठी लसी शरीराला सक्षम बनवतात. विशेषज्ञ म्हणतात की, वेगवेगळ्या मार्गांनी बनवलेल्या लसींची चाचणी घेणे आवश्यक आहे. सिनोव्हॅकची लस एका प्रयोगशाळेत कोरोना विषाणू वाढवून आणि नंतर ठार मारुन बनविली जाते. तथाकथित “संपूर्ण अक्रियाशील” या लसींवर प्रयत्न केले जातात आणि ते पोलिओ, फ्लू आणि इतर आजारांविरूद्ध लस बनवण्यासाठी वापरतात. परंतू विषाणू वाढविणे अवघड असून यासाठी प्रयोगशाळेच्या खबरदारीची आवश्यकता आहे.
एनआयएच आणि मॉडर्ना यांनी बनवलेल्या लसीमध्ये प्रत्यक्ष विषाणू नसतात. त्या लसीमध्ये कोरोना विषाणूच्या पृष्ठभागावर कोट असणार्‍या “स्पाइक” प्रथिनेसाठी योग्य नावाचा अनुवांशिक कोड असतो. शरीराच्या पेशी प्रतिकारशक्तीवर प्रतिक्रिया देणारी काही निरुपद्रवी स्पाइक प्रोटीन तयार करण्यासाठी त्या कोडचा वापर करते. जर नंतर त्यास वास्तविक गोष्टी आढळल्यास एमआरएनए लस बनविणे सोपे आहे. परंतू हे एक नवीन आणि अप्रमाणित तंत्रज्ञान आहे. कोणत्याही कंपनीने अद्याप त्यांची लस कसे काम करेल हे सांगितले नाही. पूर्वीचे चरण अभ्यास, गंभीर दुष्परिणाम आणि लोकांच्या रोगप्रतिकारक यंत्रणेत वेगवेगळ्या डोसला किती चांगला प्रतिसाद मिळतो हे तपासण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. कोणतीही संभाव्य लस काम करत असल्याचा पुरावा येण्यापूर्वीच कंपन्या आणि सरकार लाखो डोस साठवण्यास सुरवात करत आहेत. म्हणून अपेक्षित निकाल येताच लसी देण्यास तयार होऊ शकतात.
