हैदराबाद : जगभरात दरवर्षी १२ ऑगस्ट हा दिवस 'जागतिक हत्ती दिन' म्हणून साजरा केला जातो. हत्ती हा पृथ्वीवर आढळणारा सर्वात मोठा प्राणी आहे. हत्ती दिवस साजरा करण्याचा मुख्य उद्देश जगभरातील हत्तींबद्दल जागरूकता आणि संरक्षणाचा प्रचार करणे हा आहे. भारताचा वन्यजीव संरक्षण कायदा, 1972 (भारतीय वन्यजीव संरक्षण कायदा, 1972) ने हत्तींना सर्वोच्च दर्जा दिला आहे. भारतात हत्तींची शेवटची जनगणना 2017 मध्ये झाली होती. त्यावेळी भारतात हत्तींची एकूण संख्या 30 हजार होती, पण जसजसे वर्ष पुढे जात आहे तसतशी ही संख्या कमी होत आहे. ज्याकडे लक्ष देण्याची गरज आहे.
- जागतिक हत्ती दिनाची सुरुवात अशी झाली :सिम्स आणि एलिफंट्स इंट्रोडक्शन फाउंडेशनने 2011 मध्ये याची सुरुवात केली होती, परंतु 12 ऑगस्ट 2012 रोजी तो साजरा करण्याची अधिकृत घोषणा करण्यात आली होती.
- जागतिक हत्ती दिन साजरा करण्याचा उद्देश :दरवर्षी 12 ऑगस्ट रोजी साजरा केल्या जाणार्‍या 'जागतिक हत्ती दिन' चा उद्देश हत्तींची नाहीशी होत चाललेली संख्या, त्याची कारणे याकडे लोकांचे लक्ष वेधणे हा आहे. यासोबतच त्यांचे संवर्धन, पुनर्वसन, उत्तम आरोग्य याविषयी त्यांना जागरुक करून अवैध तस्करी रोखण्यासाठी प्रयत्न करण्यास प्रवृत्त करणे.
हत्ती का महत्त्वाचे आहेत?
- हत्ती हा जगासाठी अत्यंत महत्त्वाचा प्राणी आहे. हत्ती जंगलात राहणार्‍या इतर वन्यजीवांसाठी इको सिस्टम राखण्यात मदत करतात.
- हत्ती कळपात चालतात, जे घनदाट जंगलात मार्ग काढतात, जे इतर प्राण्यांसाठी खूप उपयुक्त आहे.
- आशियाई हत्तींच्या जागतिक संख्येच्या 60 टक्क्यांहून अधिक संख्या भारतात आहे. सध्या देशातील 14 राज्यांमध्ये सुमारे 65,000 चौरस किलोमीटर क्षेत्रफळ असलेल्या हत्तींसाठी 30 संरक्षित वनक्षेत्रे आहेत. मात्र अलीकडच्या काळात हत्तींच्या संरक्षणासाठी वनविभाग, अशासकीय संस्था आणि पर्यावरणप्रेमींनी एकत्रितपणे त्यांच्या संवर्धनासाठी उपक्रम राबवणे गरजेचे आहे.