Diwali Celebration : दरवर्षी कार्तिक महिन्यातील अमावास्येला येणारी दिवाळी साजरी करण्याची अनेक कारणे आहेत. या दिवशी फक्त दिवे लावणे आणि आनंद वाटणे ही प्रथा नाही तर दिवाळी साजरी करण्यामागे अनेक कारणे आहेत, ज्यांची अनेकांना (these reasons to celebration Diwali) माहिती नाही. हा लेख वाचा आणि जाणून घ्या फक्त हिंदूंनीच नाही तर इतर धर्माच्या लोकांनीही दिवाळी का (Why we celebrate Diwali) साजरी करावी.
दीपावलीच्या दिवशी आई लक्ष्मीचा जन्म झाला. देवी लक्ष्मी ही संपत्तीची देवी आहे, हिंदू धर्म आणि धर्मग्रंथानुसार समुद्रमंथनाच्या वेळी कार्तिक महिन्याच्या अमावास्येला समुद्रमंथन करताना मां लक्ष्मीचा जन्म झाला असे सांगितले जाते. म्हणूनच देवी लक्ष्मीचा वाढदिवस दिवाळीच्या दिवशी साजरा केला जातो आणि तिची पूजा केली जाते.
भगवान विष्णूने माता लक्ष्मीचे रक्षण केले. भगवान विष्णूचा पाचवा अवतार, वामन अवतार. हिंदू पौराणिक कथांमध्ये ही एक अतिशय प्रसिद्ध कथा आहे ज्यामध्ये भगवान विष्णूच्या वामन अवताराने माता लक्ष्मीला राजा बळीच्या ताब्यातून वाचवले होते. म्हणूनच या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा करून दिवाळी साजरी केली जाते.
कृष्णाने नरकासुराचा वध केला. राक्षस राजा नरकासुराने जेव्हा तिन्ही लोकांवर आक्रमण केले आणि तेथे राहणाऱ्या देवतांवर अत्याचार केले, तेव्हा श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध केला. त्याचा वध करून श्रीकृष्णाने 16,000 स्त्रियांना त्याच्या बंदिवासातून मुक्त केले. या विजयाचा आनंद 2 दिवस साजरा करण्यात आला ज्यामध्ये दिवाळीचा दिवस मुख्य आहे. दिवाळी सणाचा दुसरा दिवस नरक चतुर्दशी म्हणूनही ओळखला जातो.
हिंदू धर्माचे महाकाव्य महाभारतानुसार, कार्तिक अमावस्येच्या दिवशी पांडव १२ वर्षांच्या वनवासानंतर परतले. त्यांच्या आगमनाच्या आनंदात नागरिकांनी दिवे लावून त्यांचे स्वागत केले.
हिंदू धर्माचे दुसरे महाकाव्य रामायणानुसार, कार्तिक महिन्याच्या अमावस्येच्या दिवशी, भगवान श्रीराम आई सीता आणि त्यांचा भाऊ लक्ष्मणासह लंका जिंकून अयोध्येला परतले. भगवान श्री राम, माता सीता आणि लक्ष्मणजी यांच्या आगमनाने संपूर्ण अयोध्या दणाणून गेली होती आणि या तिघांचेही दिव्यांच्या रोषणाईने स्वागत करण्यात आले. हा दिवस भगवान श्रीरामाच्या विजयाचा आनंद म्हणूनही साजरा केला जातो.
दीपावलीच्याच दिवशी विक्रमादित्यचा जन्म झाला, राजा टिळकबाहू, पराक्रमी राजा विक्रमादित्य यांचा दीपावलीच्याच दिवशी राज्याभिषेक झाला. राजा विक्रमादित्य त्याच्या औदार्य, धैर्य आणि पराक्रमासाठी ओळखला जातो.
आर्य समाजासाठी हा दिवस अतिशय खास आहे. भारतीय इतिहासातील या दिवशी १९ व्या शतकातील विद्वान महर्षी दयानंद यांनी या दिवशी निर्वाण प्राप्त केले. महर्षी दयानंदांना आपण आर्य समाजाचे संस्थापक म्हणून ओळखतो. त्यांनी मानवता आणि बंधुत्वाचा पुरस्कार केला.
जैनांसाठी हा विशेष दिवस आहे, दीपावलीच्या दिवशी जैन धर्माचे संस्थापक महावीर तीर्थंकर यांनी निर्वाण प्राप्त केले. तपस्वी होण्यासाठी त्याने आपले राजेशाही जीवन आणि कुटुंबाचा त्याग केला होता. व्रत आणि तपस्या अंगीकारून त्यांनी निर्वाण प्राप्त केले. असे म्हणतात की वयाच्या ४३ व्या वर्षी त्यांनी ज्ञानप्राप्ती करून जैन धर्माचा विस्तार केला होता.
शीखांसाठी दीपावली खूप महत्त्वाची आहे शिखांचे तिसरे गुरु अमर दास यांनी दीपावलीच्या दिवसाला विशेष दिवसाचा दर्जा दिला होता. जेव्हा सर्व शीख त्यांच्याकडे येत असत आणि त्यांचे आशीर्वाद घेत असत. पंजाबमधील अमृतसर जिल्ह्यात 1577 मध्ये दिवाळीच्या दिवशी सुवर्ण मंदिराची पायाभरणी करण्यात आली होती. शीखांसाठी दिवाळीचा दिवस देखील महत्त्वाचा आहे कारण, 1619 मध्ये त्यांचे सहावे गुरु हरगोविंद यांना ग्वाल्हेरच्या किल्ल्यातून मुघल शासक जहांगीरने 52 राजांसह मुक्त केले होते.Diwali Celebration
