नवी दिल्ली :केंद्रातील मोदी सरकारने आजपासून देशभरात सिंगल यूज प्लास्टिकवर बंदी घातली आहे. याअंतर्गत आता प्लास्टिकपासून बनवलेल्या अनेक वस्तू मिळणे बंद होणार आहे. या बंदीमध्ये दैनंदिन जीवनात वापरल्या जाणाऱ्या अनेक गोष्टींचाही समावेश आहे. ज्या यापुढे दिसणार नाहीत. केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाने त्या वस्तूंची यादी जाहीर केली आहे, ज्यावर बंदी घालण्यात आली आहे. सिंगल यूज प्लॅस्टिक म्हणजे प्लास्टिकपासून बनवलेल्या अशा वस्तू, ज्याचा आपण एकदाच वापर करू शकतो किंवा फेकून देऊ शकतो आणि ज्यामुळे पर्यावरणाला हानी पोहोचते.
आजपासून सिंगल यूज प्लॅस्टिक बंदी सिंगल यूज प्लास्टिकच्या या वस्तूंवर बंदी
1: प्लास्टिक कॅरी बॅग, पॉलिथिलीन (75 मायक्रॉनपेक्षा कमी जाडी), 2: प्लॅस्टिकच्या काड्यांसह कानातील टॉप 3: फुग्यांसाठी प्लास्टिक स्टिक 4: प्लास्टिकचे ध्वज, 5: कँडी स्टिक, आइस्क्रीम स्टिक 6: थर्माकोल (पॉलीस्टीरिन) 7: प्लास्टिक प्लेट 8: प्लास्टिक कप 9: प्लास्टिकचे ग्लासेस 10: काटे 11: चमचा 12: चाकू 13: प्लास्टिक पेंढा 14: ट्रे 15: फिल्म रॅपिंग किंवा गोड बॉक्स पॅकिंग 16: निमंत्रण पत्रिका 17: सिगारेटची पाकिटे 18: 100 मायक्रॉनपेक्षा कमी आकाराचे प्लास्टिक किंवा PVC बॅनर 19: ढवळणे
बंदी मोडल्यास शिक्षा - जर कोणी सिंगल यूज प्लॅस्टिक वापरताना आढळले तर त्याला शिक्षा केली जाईल, असे मंत्रालयाकडून स्पष्टपणे सांगण्यात आले आहे. यात तुरुंगवास आणि दंड या दोन्हींचा समावेश आहे. पर्यावरण संरक्षण कायदा (EPA) कलम 15 अंतर्गत एकेरी वापरल्या जाणार्या प्लास्टिकच्या वापरावर कारवाई केली जाईल, असे सांगण्यात आले आहे. सिंगल युज प्लॅस्टिक (एसयूपी) बनवलं जातंय, आयात केलं जातंय, साठवलं जातंय, विकलं जातंय किंवा बेकायदेशीरपणे कुठेही वापरलं जातंय का यावर राज्य सरकारे बारीक लक्ष ठेवतील. सध्या FMCG क्षेत्राला या बंदीतून सूट देण्यात आली आहे. पण पॅकिंगसाठी वापरण्यात येणारे प्लास्टिक पर्यावरणाच्या दृष्टीने योग्य आहे, याची काळजी घ्यावी लागेल.
आजपासून सिंगल यूज प्लॅस्टिक बंदी भारतातील प्लास्टीक कचऱ्याचे प्रमाण - प्रत्येक व्यक्ती दरवर्षी 18 ग्रॅम सिंगल यूज प्लास्टिक कचरा तयार करत आहे. भारताबद्दल बोलायचे तर, केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या सर्वेक्षणातून असे दिसून आले आहे की देशात दररोज 26 हजार टन प्लास्टिक कचरा निर्माण होतो. त्यापैकी फक्त 60% कचरा गोळा केला जातो. उर्वरित कचरा नदी-नाल्यांमध्ये मिसळतो किंवा तसाच पडून राहतो. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या म्हणण्यानुसार, भारतात दरवर्षी २.४ लाख टन सिंगल यूज प्लास्टिक तयार होते. यानुसार प्रत्येक व्यक्ती दरवर्षी 18 ग्रॅम सिंगल यूज प्लास्टिक कचरा तयार करतो.