हैदराबाद : संत तुकाराम हे महान संत तसेच धार्मिक सुधारक आणि समाजसुधारक होते. संत तुकाराम यांचा जन्म 1608-1598 मध्ये पुण्यातील देहू गावात झाला. त्याच्या जन्मतारखेबद्दल विद्वानांमध्ये मतभिन्नता आहे आणि सर्व दृष्टिकोनातून, ते 1520 मध्ये जन्माला आले असावा असे दिसते. त्यांचे वडील छोटे व्यापारी होते. त्यांनी महाराष्ट्रात भक्ती चळवळीचा पाया घातला. संत तुकाराम हे तत्कालीन भारतात सुरू असलेल्या भक्ती चळवळीचे प्रमुख आधारस्तंभ होते. त्यांना 'तुकोबा' म्हणूनही ओळखले जाते. चैतन्य नावाच्या ऋषीने तुकारामांना स्वप्नात 'रामकृष्ण हरी' उपदेश केला. ते विठ्ठलाचे म्हणजेच विष्णूचे परम भक्त होते.
का केली जाते तुकाराम जयंती साजरी : संत तुकाराम जयंती केवळ महाराष्ट्रातच नव्हे तर संपूर्ण भारतभर साहित्यातील प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वाच्या स्मरणार्थ साजरी केली जाते. विशेषत: भगवान विठ्ठलाच्या भक्ताच्या स्मरणार्थ तुकारामाच्या जीवनावर अनेक चित्रपट आणि कथा बनवण्यात आल्या आहेत. तुकारामांच्या संत जीवनावर आधारित पहिला चित्रपट १९४० मध्ये विष्णुपंत पागनीस यांनी बनवला होता. चित्रपटाचे नाव होते ‘संत तुकाराम’. हा चित्रपट मराठीतच नव्हे; तर भारतीय चित्रपटसृष्टीतही मैलाचा दगड ठरला. या चित्रपटाचा प्रभाव इतका होता की चित्रपट पाहण्यासाठी चित्रपटगृहात गेल्यावर लोक शूज काढायचे.
चित्रपटाची निर्मिती करणाऱ्या विष्णुपंतांना लोक संत तुकाराम मानून त्यांची पूजा करत होते. आयुष्यभर, भूतकाळ आणि वर्तमान, शेवटचा श्वास घेईपर्यंत, तुका रामाने ऐहिक सुखसोयींचा त्याग करून साधे जीवन जगले. संत तुकाराम हे आधुनिक मराठी साहित्यातील आख्यायिका मानले जातात. संत तुकाराम हे पंढरपूरचे मोठे भक्त होते. संत तुकारामांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या स्मरणार्थ महाराष्ट्रात तसेच संपूर्ण भारतात अनेक काव्य परिसंवाद, संमेलने आणि संमेलने आयोजित केली जातात.
संत तुकारामांची शिकवण :सुमारे 500 वर्षांपूर्वी संत तुकाराम या पृथ्वीतलावर आले होते. त्या काळात त्यांनी केलेल्या महान कार्यातून त्यांनी समाजाला ज्ञानाचा धडा शिकवला. त्यामुळे मराठी संतांच्या हारात 'ज्ञानदेव रचिला पाय, तुका झालासे कळस' म्हणत त्यांचा गौरव केला जातो. म्हणजेच विठ्ठलभक्ती आणि अध्यात्माची सुरुवात महाराष्ट्राच्या मातीत संत ज्ञानेश्वरांनी केली, तर ती सर्वोच्च पातळीवर नेण्याचे काम संत तुकारामांनी पूर्ण केले.