महाराष्ट्र

maharashtra

ETV Bharat / bharat

Navratri 2022 : वर्षात 2 नव्हे तर तब्बल 4 नवरात्री असतात, जाणून घ्या गुप्त नवरात्री घरात होत नाही साजरी

26 सप्टेंबरपासून नवरात्रीला (Navratri 2022) सुरुवात होत आहे. या नऊ दिवसांमध्ये शक्तीचे प्रतीक असलेल्या दुर्गा देवीच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. वर्षातून दोनदा होणाऱ्या नवरात्रीबद्दल सर्वांनाच माहिती आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का की, नवरात्र दोन नाही तर चार आहे. दोन गुप्त नवरात्री (NAVRATRI SPECIAL GUPT NAVRATRI PARVA) काय आहेत आणि कधी येतात ते, जाणुन घेऊया.

By

Published : Sep 23, 2022, 3:08 PM IST

Navratri 2022
गुप्त नवरात्री

हिंदू धर्मात नवरात्रीला खूप महत्त्व आहे. 26 सप्टेंबरपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होत आहे. नवरात्री (Navratri 2022) च्या नऊ दिवस आईची पूजा केली जाते. यासोबतच संपूर्ण नऊ दिवस भाविकांना मातेच्या विविध रूपांचे दर्शन होते. असे मानले जाते की, मातेची पूजा केल्याने इच्छित फळ मिळते. आपण वर्षात दोन नवरात्र साजरे करत असलो तरी, हिंदू धर्मग्रंथानुसार एका वर्षात चार नवरात्र असतात. दोन नवरात्र गुप्त (NAVRATRI SPECIAL GUPT NAVRATRI PARVA) आहेत. चार नवरात्रींचे वेगळे महत्त्व आहे.

वर्षात चार नवरात्र असतात: पानिपत देवी मंदिराचे पंडित लालमणी पांडे यांनी सांगितले की, पहिली नवरात्र वर्षाच्या पहिल्या महिन्यात म्हणजेच चैत्र महिन्यात होते. दुसरी नवरात्र आषाढच्या चौथ्या महिन्यात येते. यानंतर अश्विन महिन्यात तिसरी आणि प्रमुख नवरात्र येते. त्याचप्रमाणे वर्षाच्या अकराव्या महिन्यात म्हणजे माघमध्ये चौथा नवरात्रोत्सव साजरा करण्याचा उल्लेख देवी भागवत आणि इतर धार्मिक ग्रंथांमध्ये आढळतो. पंडित लालमणी पांडे यांनी सांगितले की, आश्विन महिन्यातील नवरात्र सर्वात महत्वाची मानली जाते.

गुप्त नवरात्री : नवरात्र दुसरी प्रमुख नवरात्र चैत्र महिन्याची आहे. या दोन्ही नवरात्रीला शारदीय आणि वासंती नवरात्र असेही म्हणतात. याशिवाय आषाढ आणि माघ महिन्यातील नवरात्र गुप्त राहते. अनेकांना याबद्दल माहिती नाही, म्हणून याला 'गुप्त नवरात्री' असेही म्हणतात.

गुप्त नवरात्रोत्सवाचे महत्त्व काय आहे : गुप्त नवरात्रोत्सव हा प्रकट नवरात्रीपेक्षा खूप वेगळा आहे. गुप्त नवरात्रीमध्ये गुप्त ज्ञान सिद्ध होते असे मानले जाते. आईची अध्यात्मिक साधना तंत्रविद्येद्वारे केली जाते. ते पूर्णपणे गुप्त आहे. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की तांत्रिक आणि साधक केवळ गुप्त नवरात्रीमध्ये आईची पूजा करतात आणि तांत्रिक शक्ती प्राप्त करतात. महाविद्या सिद्धीसाठी अघोरी रात्रीच्या वेळी माता आदिशक्तीची पूजा करतात. गृहस्थ कधीच गुप्त नवरात्र साजरे करत नाहीत. मातेला तीन शक्तींचा संयोग असतो.

आदि पराशक्ती :पंडित लालमणी पांडे यांच्या मते, माता तीन शक्तींनी एकत्रित असते. पहिली शक्ती ज्ञान आहे, दुसरी शक्ती क्रिया आहे आणि तिसरी शक्ती भौतिक आहे, आईची शक्ती आहे. माता महासरस्वतीची व्याख्या ज्ञानाने, महाकालीची कृतीने, महादुर्गा आणि महालक्ष्मीची व्याख्या सामग्रीद्वारे केली जाते. शक्तीची उपासना केल्याने मानवाला आध्यात्मिक लाभ होतो.

ABOUT THE AUTHOR

...view details