महाराष्ट्र

maharashtra

ETV Bharat / bharat

आखाडा परिषदेचे अध्यक्ष महंत नरेंद्र गिरींचा संशयास्पद मृत्यू, शिष्यासोबतचा वाद आणि इतिहास; वाचा सविस्तर - काय आहे आखाडा परिषद

अखिल भारतीय आखाडा परिषदेचे अध्यक्ष महंत नरेंद्र गिरी यांचा प्रयागराज जिल्ह्यात संशयास्पद स्थितीत मृत्यू झाला आहे. त्यानंतर अनेक प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. घटनास्थळी एक सुसाईड नोट सापडली आहे. त्यात त्यांच्या शिष्याचा उल्लेख आहे. तो शिष्य कोण? हा तोच शिष्य आहे ज्यांच्याशी काही काळापूर्वी नरेंद्र गिरींचा वाद झाला होता. तो वाद काय होता? महेंद्र गिरी नेहमी चर्चेत का राहिले? अखिल भारतीय आखाडा परिषद आणि आखाड्यांच्या इतिहासाबद्दल जाणून घेण्यासाठी वाचा सविस्तर...

महंत नरेंद्र गिरी व त्यांचे शिष्य आनंद गिरी
महंत नरेंद्र गिरी व त्यांचे शिष्य आनंद गिरी

By

Published : Sep 21, 2021, 8:51 AM IST

Updated : Sep 21, 2021, 9:04 AM IST

हैदराबाद : अखिल भारतीय आखाडा परिषदेचे अध्यक्ष महंत नरेंद्र गिरी यांचा प्रयागराज जिल्ह्यात संशयास्पद स्थितीत मृत्यू झाला आहे. पोलिसांकडून मठामधील लोकांची चौकशी सुरू आहे. प्रयागराजमधील बाघंबरी मठात महंत नरेंद्र गिरी यांचा मृत्यू झाला आहे. प्राथमिक माहितीनुसार महंतांचा संशयास्पद स्थितीत मृत्यू झाला आहे. महंत यांच्या निधनाची माहिती मिळताच पोलीस घटनास्थळी पोहोचले आहेत. महंतांच्या मृत्यूप्रकरणी पोलीस मठामधील लोकांची चौकशी करत आहेत.

अखिल भारतीय आखाडा परिषदेचे अध्यक्ष महंत नरेंद्र गिरी यांचा संशयास्पद परिस्थितीत मृत्यू झाला आहे. असे सांगितले जात आहे की त्यांचा मृतदेह त्यांच्या बाघंबरी मठ आश्रमात फासावर लटकलेला आढळला आहे. पोलिसांना एक सुसाईड नोटही सापडली आहे ज्यात त्यांनी शिष्य आनंद गिरी याने आपला छळ केल्याचा आरोप केला आहे. जरी गुरू आणि शिष्याची ही जोडी पूर्वी वादात राहिली असली, तरी आखाड्यांच्या इतिहासापासून अखिल भारतीय आखाडा परिषदेलाही त्यांची भूमिका आणि विवादांबद्दल माहिती असेल. पण आधी जाणून घ्या...

गुरूच्या मृत्यूवर शिष्य काय म्हणाले?

महंत नरेंद्र गिरी व त्यांचे शिष्य आनंद गिरी

नरेंद्र गिरी यांचे शिष्य आनंद गिरी यांचेही नाव सुसाईड नोटमध्ये आहे. ज्यावर आनंद गिरी यांनी याला षडयंत्र म्हणून संबोधले आहे. आनंद गिरी म्हणाले, की 'महंत नरेंद्र गिरी यांच्या निधनाच्या बातमीने ते खूप दुखावले आहेत. गुरु नरेंद्र गिरी आत्महत्या करू शकत नाहीत. नक्कीच हे कोणाचे तरी षडयंत्र आहे. या संपूर्ण प्रकरणाची निष्पक्ष चौकशी झाली पाहिजे. नरेंद्र गिरींना मारून त्यांना अडकवण्याचा प्रयत्न सुरू आहे'. दरम्यान, आनंद गिरी यांनी राज्य सरकारकडे हात जोडून निष्पक्ष चौकशीची मागणी केली आहे. जेणेकरून सत्य बाहेर येऊ शकेल आणि दूध का दूध और पानी का पानी हो सके, असेही आनंद गिरी म्हणाले.

गुरू आणि शिष्यात वाद होता?

काही काळापूर्वी महंत आनंद गिरी यांनी त्यांचे गुरु महंत नरेंद्र गिरी यांच्यावर आखाडा आणि मठाची जमीन विकल्याचा खळबळजनक आरोप केला होता. आनंद गिरी हे महंत नरेंद्र गिरी यांचे सर्वात प्रिय शिष्य असल्याचे म्हटले जाते. शिष्य आनंद गिरी यांनी महंत नरेंद्र गिरी यांच्यावर आखाडा आणि बाघंबरी मठातून हाकलपट्टी केल्यानंतर हे आरोप केले होते. यानंतर त्यांच्यात अनेकदा वाद झाले. आनंद गिरी यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, गृहमंत्री अमित शहा तसेच यूपीचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ आणि उत्तराखंडच्या मुख्यमंत्र्यांना पत्र पाठवून चौकशीची मागणी केली होती. या प्रकरणात त्यांच्या जीवाला धोका असल्याचेही आनंद गिरींनी म्हटले होते.

शिष्याने गुरुचे पाय धरून मागितली माफी

शिष्य आनंद गिरी गुरु महंत नरेंद्र गिरींची माफी मागताना

आनंद गिरी यांनी त्यांचे गुरु महंत नरेंद्र गिरी यांचे पाय धरून माफी मागितली होती. त्याचा व्हिडिओ सोशल मीडिया आणि टीव्ही चॅनेलवर खूप व्हायरल झाला होता. आनंद गिरी यांनी त्यांच्या गुरुविरोधात केलेली सर्व विधाने मागे घेतली होती. महंत नरेंद्र गिरी यांनीही शिष्य आनंद गिरी यांना क्षमा केली होती. हनुमान मंदिरात येण्यावरील बंदी उठवली आणि शिष्यावरील सर्व आरोप मागे घेतले होते.

महंत नरेंद्र गिरी विधानांमुळे चर्चेत

महंत नरेंद्र गिरी त्यांच्या विधानांमुळे नेहमी चर्चेत राहत होते.

"हिंदूंप्रमाणेच मुस्लिमांचा आणि ख्रिश्चनांचा डीएनए समान"

"हिंदूंप्रमाणेच मुस्लिमांचा आणि ख्रिश्चनांचा डीएनए समान आहे. काही लोकांनी हिंदू धर्म सोडून इस्लाम आणि ख्रिश्चन धर्म लोभ किंवा जबरदस्तीने स्वीकारला. भारतात राहणारे सर्व मुस्लिम आणि ख्रिश्चन यांचे पूर्वज हे पहिले हिंदू होते", असे नरेंद्र गिरी म्हणाले होते.

नरेंद्र गिरींचे दोन मुलं धोरणांबद्दल वक्तव्य

ऑगस्ट 2020 मध्ये अखिल भारतीय आखाडा परिषदेने देशातील वाढती लोकसंख्या रोखण्यासाठी एक समान नागरी संहिता आणण्याची मागणी केली होती. 'लोकसंख्या वाढ रोखण्यासाठी दोन मुलं धोरण लागू केले पाहिजे. एक समाज देशात अल्पसंख्याक समुदाय आहे. परंतु बहुसंख्य समाजाला त्रास देत आहे', असे परिषदेचे अध्यक्ष महंत नरेंद्र गिरी म्हणाले होते.

आता आखाड्यांचा इतिहास

आखाडा म्हणजे एक असे ठिकाण जेथे कुस्ती आणि कुस्तीचे शौकीन लोक डाव-पेच शिकतात. पण सनातन धर्मामध्ये आखाड्याचे आणखी एक रूप आहे. असे मानले जाते की आदि गुरु शंकराचार्य यांनी देशाच्या चारही दिशांमध्ये बद्रीनाथ, रामेश्वरम, द्वारका आणि जगन्नाथ पुरीची स्थापना केली. यावेळी आदि गुरु शंकराचार्यांनी तरुण साधूंना धर्मविरोधी शक्तींनी निर्माण केलेल्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी, निरोगी राहण्यासाठी कुस्ती करणे आणि शस्त्र चालवण्यासाठी प्रेरित केले. त्यांचा असा विश्वास होता, की केवळ धर्मविरोधी शक्तींचा सामना करण्यासाठी अध्यात्म पुरेसे नाही. यासाठी त्यांनी मठांची स्थापना केली, जिथे व्यायामाबरोबरच शस्त्रे वापरण्याचे प्रशिक्षण दिले गेले. अशाच मठांना आखाडे म्हटले जाऊ लागले.

कुंभ आणि अर्ध कुंभमधील आखाड्यांचे शाही स्नान

देशात 13 आखाडे

शंकराचार्यांनी सुचवले की हे मठ मंदिरं आणि भक्तांच्या संरक्षणासाठी आवश्यकता पडल्यास शक्ती वापरू शकतात. अशा प्रकारे आखाड्यांचा जन्म झाला. सध्या देशात 13 आखाडे आहेत. हे संतांचे सर्वोच्च शरीर आहे.

आखाड्यातील सर्वोच्च पद महामंडलेश्वर

महामंडलेश्वराचे स्थान आखाड्यात सर्वोच्च आहे. जरी काही आखाड्यांमध्ये महामंडलेश्वर नसले तरी त्यांच्यामध्ये आचार्य हे पद मुख्य आहे.

बनावट बाबांना काळ्या यादीत टाकते आखाडा परिषद

10 सप्टेंबर 2017 रोजी अखिल भारतीय आखाडा परिषदेची एक बैठक झाली. ज्यामध्ये 14 बाबांची यादी जारी करून त्यांना बनावट घोषित करण्यात आले.

या भोंदू बाबांचा आखाडा परिषदेच्या काळ्या यादीत समावेश

आखाडा परिषदेच्या काळ्या यादीत आसाराम उर्फ ​​आशुमल शिर्मानी, सुखविंदर कौर ऊर्फ राधे माँ, सच्चिदानंद गिरी उर्फ ​​सचिन दत्ता, गुरमीत राम रहीम डेरा सच्चा सौदा, ओम बाबा उर्फ ​​विवेकानंद झा, निर्मल बाबा उर्फ ​​निर्मलजीत सिंह, इच्छाधारी भीमानंद उर्फ ​​शिवमूर्ती द्विवेदी, स्वामी असीमानंद, ओम नमः शिवाय बाबा, नारायण साई, रामपाल, खुशी मुनी, बृहस्पती गिरी आणि मल्कन गिरी यांचा काळ्या यादीत समावेश आहे.

संत उपाधी देण्याचा निश्चय

10 सप्टेंबर 2017 रोजी झालेल्या बैठकीतच अखिल भारतीय आखाडा परिषदेने संत उपाधी देण्याची एक निश्चित प्रक्रिया अवलंबण्याचा निर्णय घेतला. जेणेकरून गुरमीत राम रहीम किंवा आसारामसारखे बनावट लोक त्याचा गैरवापर करू शकणार नाहीत.

आखाड्यांची भूमिका आणि अखिल भारतीय आखाडा परिषद

आखाडा परिषध बैठक

सर्व आखाडे हिंदू धर्माशी संबंधित रिती-रिवाज, सण-उत्सव आयोजित करतात. कुंभ, अर्ध कुंभ आयोजित करण्यात त्यांची महत्त्वाची भूमिका असते. कुंभ आणि अर्ध कुंभमधील आखाड्यांच्या शाही स्नानाबद्दल तुम्ही ऐकलेच असेल. या आखाड्यांना येथे स्नान करताना विशेष सुविधा मिळतात. सामान्य भाविक आखाड्यांच्या स्नानानंतरच स्नान करू शकतात. धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये आखाड्यांमधील वर्चस्वाची लढाई सुरूच आहे. 1954 मध्ये अलाहाबाद कुंभ येथे चेंगराचेंगरीत शेकडो भाविक मारले गेले. त्यानंतर अखिल भारतीय आखाडा परिषदेची स्थापना 1954 मध्ये झाली. ज्या अंतर्गत एकूण 13 आखाडे आहेत. आता कुंभ आणि अर्ध कुंभ मधील आखाड्यांच्या आंघोळीची वेळ आणि जबाबदारी निश्चित करण्यात आली आहे.

तीन पंथात विभागले 13 आखाडे

हिंदू धर्मातील हे 13 आखाडे तीन पंथांमध्ये विभागलेले आहेत.

1) शैव संन्यासी संप्रदाय -जे शिव आणि त्याच्या अवतारांवर विश्वास ठेवतात त्यांना शैव म्हणतात. त्यांच्याकडे सात आखाडे आहेत. त्यापैकी जुना आखाडा सर्वात मोठा आहे. शैव धर्मामध्ये शाक्त, नाथ, दशनामी, नाग असे उपपंथ आहेत.

-श्री पंचदशनाम जूना अखाडा (वाराणसी, यूपी)

- श्री पंचायती अखाडा महानिर्वाणी (प्रयागराज, यूपी)

- श्री पंच अटल अखाडा (वाराणसी, यूपी)

- श्री पंचदशनाम आह्वान अखाडा (वाराणसी, यूपी)

- श्री तपोनिधि आनंद अखाडा पंचायती (नासिक, महाराष्ट्र)

- श्री पंचायती अखाडा निरंजनी (प्रयागराज, यूपी)

- श्री पंचदशनाम पंच अग्नि अखाडा (जूनागढ, गुजरात)

2) वैरागी संप्रदाय - याचे तीन आखाडे आहेत. ते भगवान विष्णूवर विश्वास ठेवतात. भगवान विष्णूवर विश्वास ठेवणाऱ्यांना वैष्णव म्हणतात. वैष्णवांमध्ये बैरागी, दास, रामानंद, वल्लभ, माधव, राधवल्लभ असे इतर उपपंथ आहेत. दिगंबर अनी आखाड्याला वैष्णव पंथात राजा म्हणतात.

- श्री दिगंबर अनी अखाडा (साबरकांठा, गुजरात)

- श्री निर्वानी अनी अखाडा (अयोध्या, यूपी)

- श्री पंच निर्मोही अनी अखाडा (मथुरा, यूपी)

3) उदासीन संप्रदाय- हा शीख साधूंचा एक संप्रदाय आहे. ज्यांची शिकवण शीख पंथातून घेतली गेली आहे. यात सनातन धर्माचे पालन करणारे तीन आखाडे आहेत.

- श्री पंचायती बडा उदासीन अखाडा (प्रयागराज, यूपी)

- श्री पंचायती अखाडा नया उदासीन (हरिद्वार, उत्तराखंड)

-श्री निर्मल पंचायती अखाडा (हरिद्वार, उत्तराखंड)

हेही वाचा -धक्कादायक : महंत नरेंद्र गिरी यांचा मृतदेह गळफास घेतलेल्या अवस्थेत आढळला; सुसाईड नोट सापडली

Last Updated : Sep 21, 2021, 9:04 AM IST

ABOUT THE AUTHOR

...view details