आंतरराष्ट्रीय दिवस सांकेतिक भाषा दिवस (IDSL) दरवर्षी 23 सप्टेंबर रोजी जगभरात साजरा केला जातो. सर्व कर्णबधिर लोकांच्या आणि इतर सांकेतिक भाषा वापरकर्त्यांच्या भाषिक ओळख आणि सांस्कृतिक विविधतेचे समर्थन आणि संरक्षण करण्यासाठी हा दिवस एक अनोखी संधी आहे. सांकेतिक भाषा ऐकण्यास कठीण असलेल्या लोकांना संवाद साधण्याचे माध्यम देते. नावाप्रमाणेच, या दिवसाचा उद्देश मूकबधिर लोकांच्या मानवी हक्कांच्या अनुभूतीसाठी सांकेतिक भाषेच्या महत्त्वाबाबत जागरूकता पसरवणे आहे.
सांकेतिक भाषांचा आंतरराष्ट्रीय दिवस थीम -2022 च्या आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिनाची थीम आहे “साईन लँग्वेज युनाइट अस!”. कर्णबधिर समुदाय, सरकारे आणि नागरी समाज संस्था त्यांच्या देशांच्या दोलायमान आणि वैविध्यपूर्ण भाषिक लँडस्केपचा भाग म्हणून राष्ट्रीय सांकेतिक भाषांचे संवर्धन, प्रचार आणि मान्यता देण्यासाठी त्यांचे सामूहिक प्रयत्न चालू ठेवतात.
सांकेतिक भाषांचा आंतरराष्ट्रीय दिवसाचे महत्त्व -सांकेतिक भाषा या दृश्य भाषा आहेत. ज्या चिन्हे वापरून तुमचा संदेश देतात. प्रत्येक देशाची स्वतःची सांकेतिक भाषा असते, उदाहरणार्थ- यूएस मध्ये, ती अमेरिकन सांकेतिक भाषा आहे, तर यूकेमध्ये ती ब्रिटिश सांकेतिक भाषा आहे. सांकेतिक भाषेचा आंतरराष्ट्रीय दिवस कर्णबधिर लोकांसाठी संवादाचे हे माध्यम जतन करण्याच्या महत्त्वावर प्रकाश टाकतो. हा दिवस सांकेतिक भाषेच्या विकासासाठी एक टप्पा देखील देतो.
सांकेतिक भाषांचा आंतरराष्ट्रीय दिवसाचे इतिहास -
- जगभरातील अंदाजे 70 दशलक्ष कर्णबधिर लोकांच्या मानवी हक्कांचे प्रतिनिधित्व करणार्‍या 135 कर्णबधिरांच्या राष्ट्रीय संघटनांचे महासंघ, वर्ल्ड फेडरेशन ऑफ द डेफ (WFD) कडून या दिवसाचा प्रस्ताव आला आहे.
- 23 सप्टेंबरची निवड 1951 मध्ये WFD ची स्थापना झाल्याच्या तारखेचे स्मरण करते.
- आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन प्रथम 2018 मध्ये बधिरांच्या आंतरराष्ट्रीय सप्ताहाचा भाग म्हणून साजरा करण्यात आला.
- इंटरनॅशनल वीक ऑफ द डेफ प्रथम सप्टेंबर 1958 मध्ये साजरा करण्यात आला आणि तेव्हापासून मूकबधिर लोकांच्या दैनंदिन जीवनात भेडसावणाऱ्या समस्यांबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी कर्णबधिर ऐक्य आणि एकत्रित वकिलीच्या जागतिक चळवळीत विकसित झाले आहे.
