गया (बिहार) : दलाई लामा (Dalai Lama) यांच्या अध्यापन कार्यक्रमाचा तिसरा आणि शेवटचा दिवस बोध गया येथील कालचक्र मैदानावर झाला. (Buddhist teaching program in gaya). अध्यापनाच्या शेवटच्या दिवशी त्यांनी बौद्ध धर्माचा नाश करण्याचे चिनी सरकारचे प्रयत्न लोकांसमोर उघड केले. (Dalai Lama on China Government). ते म्हणाले की, चीन सरकारने बौद्ध धर्माची हानी केली आहे. बौद्ध धर्माला विष मानून नष्ट करण्यात आले, पण तरीही चीनमधून बौद्ध धर्म नष्ट होऊ शकला नाही. आजही चीनमध्ये बौद्ध धर्माला मानणारे अनेक लोक आहेत.
"जे लोक माझ्यावर तसेच बौद्ध धर्मावर श्रद्धा दाखवत आहेत, त्यांनी मी देत असलेले बोधिचित स्वीकारा. तिबेटी असो, मंगोलियन असो किंवा चीन, तेथील लोकांच्या मनात बुद्ध आहे. चीनमध्ये आजही अनेक बुद्ध विहार अस्तित्वात आहेत. चिनी सरकारने बौद्ध धर्माचा नाश करण्याचा प्रयत्न केला, त्याला विष मानून नुकसान केले, मात्र तरीही तेथे बौद्ध धर्म अस्तित्वात आहे"- दलाई लामा, बौद्ध गुरु
स्वत:साठी आणि इतरांसाठी बोधचिंताचा सराव करा : दलाई लामा यांनीही स्वत:साठी किंवा इतरांसाठी बोधचिंताचा सराव करण्यास सांगितले. तिबेटी परंपरेकडेही बघितले तर शाक्य निगमामध्ये बोधचिताचा अभ्यास करतात. यामुळे झोपही चांगली लागते. सर्वांचे कल्याण पाहता यापेक्षा चांगले दुसरे काहीही असू शकत नाही. बोधचिताच्या अभ्यासाने आतील दुष्कर्म आणि दु:ख दूर करता येतात. त्याचा परवाना फक्त 21 स्टार्समधून मिळेल.
अरुणाचल प्रदेशचे मुख्यमंत्रीही अध्यापनात सहभागी :अरुणाचल प्रदेशचे मुख्यमंत्री पेमा खांडू यांनीही आज दलाई लामा यांच्या शिकवणी कार्यक्रमात भाग घेतला. खांडू यांनी कालचक्र मैदानावर भाषण केले. त्याचबरोबर विविध स्त्रोतांकडून येणारी रक्कम आणि खर्चाचा तपशीलही देण्यात आला. गया येथे झालेल्या या तीन दिवसीय अध्यापन कार्यक्रमात नेपाळ, भूतान, युरोप, अमेरिकेसह अनेक देशांतून ५० ते ६० हजार भाविक सहभागी झाले होते. बौद्ध धर्माचे गुरु दलाई लामा यांच्या शिकवणीचे १५ भाषांमध्ये भाषांतर केले जात आहे. तसेच विविध देशांतून आलेले बौद्ध धर्माभिमानी एफएमद्वारे विविध भाषांमधील शिकवणी ऐकत आहेत.
गयामध्ये 18 वेळा कालचक्र पूजेचे आयोजन केले गेले आहे :बौद्ध धर्माचे गुरु दलाई लामा 22 डिसेंबरलाच बोधगयाला पोहोचले होते. येथे ते सुमारे 1 महिना राहणार आहेत. यादरम्यान येथे कालचक्र पूजा होते. बिहारमधील बोधगया येथे आतापर्यंत 18 वेळा कालचक्र पूजेचे आयोजन करण्यात आले आहे. मूलतः कालचक्र पूजेची परंपरा तिबेटपासून सुरू झाली. त्यानंतर ती अनेक देशांमध्ये आणि भारतातही सुरू झाली. या उपासनेत तांत्रिक साधनेद्वारे विश्वशांतीची कामना केली जाते. त्याच वेळी, जिवंतांसाठी शांती आणि मृतांसाठी मोक्षाची कामना केली जाते. कालचक्र पूजेचे नेतृत्व बौद्ध धर्मगुरू दलाई लामा करतात. कालचक्र पूजेच्या निमित्ताने जगभरातून बौद्ध भक्त येथे जमतात.
