കാഠ്മണ്ഡു: രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയുടെ ഒരിക്കലും അവസാനിക്കാത്ത പ്രതിസന്ധിയിൽ കുരുങ്ങി കിടക്കുകയാണ് നേപ്പാൾ. പ്രത്യേകിച്ച്, ഒരു ഫെഡറൽ, ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക് ആയി ഉയർന്ന് വന്നതിന് ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഒരു ദാശബ്ദത്തിൽ ഏറെയായുള്ള കാലയളവിലാണ് പ്രതിസന്ധിയിൽ കൂടുതലായും ഉള്ളത്. രാജ്യത്തെ വിഘടിച്ച് കിടക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയ ഭൂമികയും, ദുർബലമായ അതിന്‍റെ ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങളും, അധികാര ദുര മൂത്ത രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വവുമാണ് ഇതിന്‍റെയെല്ലാം മൂല കാരണമെന്ന് വേണം കരുതാൻ.
പാർലമെന്‍റ് പിരിച്ചു വിട്ട്, 2021 ഏപ്രിൽ-മെയ് മാസത്തിൽ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താൻ തീരുമാനിച്ച പ്രധാന മന്ത്രി കെ പി ഒലി ശർമ്മയുടെ ഡിസംബറിലെ തീരുമാനമാണ് ഇപ്പോഴത്തെ പ്രതിസന്ധിക്ക് കാരണമായി മാറിയത്. ഇത്തരത്തിൽ ഒരു പിരിച്ച് വിടലിന് ഒരു സാധുതയും നൽകാത്ത നേപ്പാൾ ഭരണ ഘടനയുടെ (2015 സെപ്റ്റംബറിൽ അംഗീകരിച്ചത്) നഗ്നമായ ലംഘനമായിരുന്നു ഈ തീരുമാനം.
ഭൂരിപക്ഷ പിന്തുണ നഷ്ടമാകുന്നത് ഉൾപ്പെടെ ഭരണത്തിൽ ഇരിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാനമന്ത്രിയെ പിരിച്ച് വിടാൻ തക്ക കാരണം ഉണ്ടെങ്കിൽ ഒരു പുതിയ പ്രധാനമന്ത്രിയെ തെരഞ്ഞെടുക്കാൻ പാർലിമെന്‍റിന് അധികാരം നല്കുന്നുണ്ട് ഭരണ ഘടന. തന്‍റെ മുതിർന്ന സഹപ്രവർത്തകർ തന്നെ സുഗമമായി ഭരിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നില്ലെന്ന എന്നാണ് പ്രധാനമന്ത്രി ഇപ്പോൾ താനെടുത്ത തീരുമാനത്തിന് കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയത് എന്നത് നിലവിലത്തെ പ്രതിസന്ധിക്ക് കാരണം ഭരണ കക്ഷിക്ക് അകത്തുള്ള ഒരു പ്രശ്നമാണെന്ന് തീർത്തും വ്യക്തമാകുന്നു.
അതേസമയം, തന്നെ ഭരിക്കാൻ അനുവദിക്കാത്ത വിമതർക്കെതിരെ നടപടി എടുക്കാൻ പാർട്ടിയുടെ സഹായം തേടുകയോ അല്ലെങ്കിൽ പാർട്ടിക്ക് സ്വീകാര്യനായ മറ്റൊരു നേതാവിനെ പ്രധാനമന്ത്രിയാക്കാൻ അവസരം ഒരുക്കുകയോ ചെയ്യാമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്.
അധികാരം പങ്കുവെക്കണമെന്ന പരസ്പര ധാരണ ഒലി കാറ്റിൽ പറത്തിയെന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പർട്ടിയിലെ എതിരാളികളായ പുഷ്പ കമാൽ ദഹാൽ “പ്രചണ്ഡ”യും മാധവ് കുമാര്‍ 'നേപ്പാളും'' കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നത്. ഒലി അധികാരം പൂര്‍ണ്ണമായും തന്‍റെ കൈകളില്‍ കേന്ദ്രീകരിച്ച് വിവിധ ഭരണഘടനാ, നിര്‍ണ്ണായക തീരുമാനമെടുക്കല്‍ സ്ഥാപനങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുകയാണെന്നും, ഭരണത്തില്‍ വ്യാപകമായ അഴിമതി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയാണെന്നും, അദ്ദേഹത്തിന് ഭരിക്കുവാനുള്ള യാതൊരു കഴിവുമില്ല എന്ന് പൂര്‍ണ്ണമായും തെളിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നും അവര്‍ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു.
അധികാരത്തോടുള്ള ആര്‍ത്തി തന്നെയാണ് ഒലിയുടെ നിലവിലെ നീക്കത്തിന് പിന്നില്‍ കാരണമായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചത് എന്നതിനാല്‍ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് നീട്ടിവെക്കപ്പെടുമെന്നും അടിയന്തിരാവസ്ഥ അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കപ്പെടുമെന്നുമുള്ള ഊഹാപോഹങ്ങള്‍ നേപ്പാളില്‍ പരക്കുന്നുണ്ട്. മാത്രമല്ല, ഭരണഘടനയെ തകര്‍ക്കുകയും രാജ്യത്തെ അസ്ഥിരതയുടെ ഒരു ദീര്‍ഘകാലത്തേക്ക് തള്ളിവിടുമെന്നും പരക്കെ സംശയം ഉണരുന്നുണ്ട്. ഒലിയുടെ ഈ നീക്കം നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെ ഒന്നു കൂടി ഛിന്നഭിന്നമാക്കിയിരിക്കുന്നു. കൂടുതല്‍ രാഷ്ട്രീയ കക്ഷികള്‍ ഉണ്ടാവാനും പുതിയ സഖ്യങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുവാനുമുള്ള സാധ്യതകള്‍ ഉയരുന്നുണ്ട്. സ്വന്തം പാര്‍ട്ടിയില്‍ ചെറിയൊരു ന്യൂനപക്ഷത്തിന്‍റെ പിന്തുണ മാത്രമേ അദ്ദേഹത്തിനുള്ളൂ. പാര്‍ട്ടി അദ്ദേഹത്തെ പുറത്താക്കി കൊണ്ട് വീണ്ടും പിളര്‍പ്പിന്‍റെ വഴിയിലാണ്. പിളര്‍പ്പിന്‍റെ ഈ നിലയ്ക്കാത്ത പരമ്പരകള്‍ വിവിധ പ്രവിശ്യകളിലേക്കും ജില്ലകളിലേക്കും വരെ വ്യാപിച്ചു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. യഥാര്‍ഥത്തിൽ പാര്‍ട്ടി ആരുടെ നേതൃത്വത്തിലാണെന്ന് ഇനിയും തെരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മിഷന് കണ്ടെത്തുവാൻ ആയിട്ടില്ല.
നേപ്പാളിലെ മുഖ്യ പ്രതിപക്ഷമായ നേപ്പാളി കോണ്‍ഗ്രസിനകത്തും പിളര്‍പ്പ് രൂക്ഷമാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ നിലവില്‍ ഉയര്‍ന്ന് വരുന്ന ആശയക്കുഴപ്പവുമായി എങ്ങനെ സമരസപ്പെട്ടുപോകണം എന്നുപോലും അവര്‍ക്കറിയില്ല. ഈ സ്ഥിതിഗതികള്‍ മുതലെടുത്താണ് ഒരു ഹിന്ദു രാഷ്ട്രം രൂപീകരിക്കണമെന്ന ആശയം മുന്നോട്ട് വെക്കുന്ന ജന്മിത്വ ശക്തികള്‍, പുറത്താക്കപ്പെട്ട രാജവംശത്തിന്‍റെ നേതൃത്വത്തിന് കീഴില്‍ വീണ്ടും ഒരുമിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നത്. അതോടൊപ്പം പല ഗ്രൂപ്പുകളായി പിളര്‍ന്ന് പോയ മാധേസി വിഭാഗവും രാഷ്ട്രീയ കാറ്റ് എങ്ങോട്ടാണ് വീശുന്നതെന്ന് വിലയിരുത്തി കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.
അധികാര ഘടനക്ക് മേല്‍ ഇപ്പോള്‍ തനിക്കുള്ള ഏകാധിപത്യപരമായ നിയന്ത്രണം നിലനിര്‍ത്തി കൊണ്ട് പോകാൻ പ്രയാസമാണെന്ന് ക്രമേണ തോന്നി തുടങ്ങിയാല്‍ നേപ്പാളി കോണ്‍ഗ്രസിന്‍റെ ഏതെങ്കിലും വിഭാഗവുമായി സഖ്യമുണ്ടാക്കുവാനോ അല്ലെങ്കില്‍ ഹിന്ദുത്വ ശക്തികളുമായി കൂട്ടുചേരുവാനോ ഒലി ശ്രമം നടത്തിയേക്കും. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടിയിലെ തന്‍റെ എതിരാളികളെ നേരിടുവാന്‍ അത്തരം ഒരു പോംവഴി മാത്രമേ അദ്ദേഹത്തിന് മുന്നിൽ നിലവിലുള്ളു. ഒലി ആരോടൊപ്പം ചേരുമെന്നോ, അതില്‍ അദ്ദേഹം വിജയിക്കുമോ എന്നതും ആര്‍ക്കും നിശ്ചയമില്ലാത്ത കാര്യമാണ്. തന്‍റെ എതിരാളികളായ പ്രചണ്ഡ-നേപ്പാള്‍ വിഭാഗത്തെ പിളര്‍ക്കുവാനുള്ള വഴികളും അദ്ദേഹം ആരായാനിടയുണ്ട്. പ്രചണ്ഡ-നേപ്പാള്‍ വിഭാഗം നിലവില്‍ ദുര്‍ബലമാണ്.