ഹൈദരാബാദ്: ഉദാരവൽക്കരണത്തിന്‍റെയും ആഗോളവൽക്കരണത്തിന്‍റെയും ഫലമായി ഉപഭോക്താക്കൾ ഒരു പ്രധാന ഘടകമായി മാറി. ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വലിയ തോതിലുള്ള വാങ്ങലുകൾ നടക്കുന്നതിനാൽ, വഞ്ചനക്കും നഷ്‌ടത്തിനും എതിരെ ജാഗ്രത പാലിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ, ഉപഭോക്താക്കൾക്കിടയിൽ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവബോധം വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതും പ്രധാനമാണ്.
ഇന്നത്തെ മിക്ക ഉപഭോക്താക്കൾക്കും അവരുടെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ശരിയായ ധാരണയില്ല, അതിന്‍റെ ഫലമായാണ് വഞ്ചിക്കപ്പെടുന്നത്. ഗ്രാമീണ പ്രദേശങ്ങളിലെ ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും ബാധകമാണ്. 1986 ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തിൽ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിക്കൊണ്ട് കഴിഞ്ഞ വർഷം കേന്ദ്രം പുതിയ ബിൽ അവതരിപ്പിച്ചു. 2019 ഓഗസ്‌റ്റ് ഒൻപതിന് രാഷ്ട്രപതി ബില്ലിൽ ഒപ്പിട്ടു.
ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കൽ, അനീതിപരമായ ബിസിനസുകൾ തടയുക, പെട്ടെന്നുള്ള പരാതി പരിഹാര സംവിധാനം, ഇ-കൊമേഴ്‌സ് ഇടപാടുകൾ എന്നിവ നിയമത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ നിയമനിർമ്മാണം ഉപഭോക്താക്കളെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിൽ ഒരു നാഴികക്കല്ലാണ്. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ ‘യുഎസ് ഫെഡറേഷൻ ട്രേഡ് കമ്മീഷൻ’, ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ ‘ഓസ്‌ട്രേലിയൻ കൺസ്യൂമർ ആൻഡ് കമ്മീഷൻ’ എന്നിവ ഉപഭോക്തൃ അവകാശ സംരക്ഷണത്തിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ട്.
ഉപഭോക്തൃ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുന്നതിന് ജില്ല, സംസ്ഥാന, ദേശീയ തലങ്ങളിൽ കമ്മീഷനുകൾ ആരംഭിച്ചു. ഉപഭോക്താക്കളുടെ അവകാശങ്ങൾ പരിരക്ഷിക്കുന്നതിനും ഈ നിയമപ്രകാരം നിയമവിരുദ്ധമായ ബിസിനസുകൾ തടയുന്നതിനുമായി ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ അതോറിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ചീഫ് കമ്മീഷണറുടെയും സബ് കമ്മീഷണർമാരുടെയും ആഭിമുഖ്യത്തിൽ ഇത് തുടരും.
അന്വേഷണ വിഭാഗം ഡയറക്ടർ ജനറലിന്‍റെ മേൽനോട്ടത്തിലായിരിക്കും. റെയ്‌ഡ് ചെയ്യാനും കണ്ടുകെട്ടാനും ഇതിന് അധികാരമുണ്ട്. അധാർമികമായ ഒരു ബിസിനസ്സ് നടക്കുന്നുണ്ടെന്നും അവകാശങ്ങൾ ലംഘിക്കപ്പെടുന്നുവെന്നും പരാതിപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ, കലക്‌ടറിൽ നിന്ന് റിപ്പോർട്ട് വാങ്ങേണ്ടതുണ്ട്.
പുതിയ നിയമം ഉപഭോക്തൃ കമ്മീഷനുകളുടെ പരിമിതികളും നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജില്ലാ തലത്തിലുള്ള കമ്മീഷന് ഒരു കോടി രൂപ വരെയുള്ള കേസുകൾ എടുക്കാം. ഒരു കോടിയിലധികം രൂപയുടേയും 10 കോടി രൂപയുടേയും കേസുകളാണ് ദേശീയ കമ്മീഷൻ ഏറ്റെടുക്കുന്നത്. ജില്ലാതല കമ്മീഷൻ കേസുകളുടെ വാദം കേൾക്കുമ്പോൾ, സംസ്ഥാന കമ്മീഷനിലും തുടർന്ന് ദേശീയ കമ്മീഷനിലും അപ്പീൽ നൽകാം. അതുപോലെ, വിധിന്യായങ്ങൾ അവലോകനം ചെയ്യാനും റദ്ദാക്കാനും സ്‌റ്റേറ്റ് കമ്മീഷന് അധികാരമുണ്ട്. ഇക്കാരണത്താൽ - വിധി ന്യായത്തിൽ തിരുത്തൽ ആവശ്യപ്പെടുന്ന സാഹചര്യമുണ്ടെങ്കിൽ, അവ എത്രയും വേഗം തിരുത്താൻ കഴിയും.