ശ്രീനഗര്‍:നരേന്ദ്രമോദിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബിജെപി സര്‍ക്കാര്‍ ജമ്മു കശ്‌മീരിന് പ്രത്യേക പദവി നല്‍കുന്ന ഭരണഘടനയിലെ 370, 35-എ എന്നീ വകുപ്പുകള്‍ റദ്ദാക്കി ഏതാണ്ട് 9 മാസത്തിനു ശേഷമാണ് പുതുതായി രൂപീകരിച്ച കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശമായ ലഡാക്കിലെ ഗല്‍വാന്‍ താഴ്‌വരയില്‍ ചൈനയുടെ കടന്നു കയറ്റത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വാര്‍ത്തകള്‍ വരുന്നത്.
ഈ വാര്‍ത്തകള്‍ 1999 ലെ കാര്‍ഗില്‍ യുദ്ധത്തിന്‍റെ ഓര്‍മകളെ ഉണര്‍ത്തുക മാത്രമല്ല, പ്രാദേശിക ജനങ്ങളിലും അതിന്‍റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ സൃഷ്‌ടിക്കുകയുണ്ടായി. അവ ലഡാക്കില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങാതെ ജമ്മു-കശ്‌മീരിലും പ്രതിഫലിച്ചു. പ്രദേശവാസികള്‍ക്ക് സമ്പൂര്‍ണ അടച്ചിടലിന്‍റെയും, വാര്‍ത്താവിനിമയ ബന്ധങ്ങളുടെ നിരോധനത്തിന്‍റെയും യുഗമൊന്ന് കടന്നു കഴിയുമ്പോഴേക്കും അവര്‍ മറ്റൊരു പ്രതികൂല സാഹചര്യത്തിന്‍റെ പിടിയില്‍ അമര്‍ന്നിരിക്കുന്നു. ജമ്മു കശ്‌മീരിനെ രണ്ട് കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശമാക്കി തരം താഴ്ത്തുകയും അതോടൊപ്പം മഹാമാരിയും, ചൈനയുടെ കടന്നു കയറ്റങ്ങളും കൂടി ഉണ്ടായതോടെ ഇവിടത്തുകാരുടെ ജീവിതത്തെ അങ്ങേയറ്റം ബാധിക്കുന്ന വിധം സംഭവ വികാസങ്ങള്‍ എങ്ങനെ ഉണ്ടായി എന്നതിനെ കുറിച്ചുള്ള ഒരു സംക്ഷിപ്‌ത രൂപമാണ് ഇവിടെ നല്‍കുന്നത്.
ജമ്മു കശ്‌മീരിനെതിരെയുള്ള പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍
കഴിഞ്ഞ മാസം വടക്കന്‍ കശ്‌മീരിലെ ഹന്ത്വാരയിലും സോപോര്‍ മേഖലയിലും ഉണ്ടായ രണ്ട് വ്യത്യസ്‌ത ഏറ്റുമുട്ടലുകളില്‍ 6 സെന്‍ട്രല്‍ റിസര്‍വ് പൊലീസ് ഫോഴ്‌സ് (സിആര്‍പിഎഫ്) ഭടന്മാര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതിനെ തുടര്‍ന്ന് വീണ്ടും ഈ മേഖലയില്‍ കലാപം ശക്തമാകാന്‍ പോവുകയാണെന്ന് സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ അവകാശപ്പെട്ടു.
“ഈ മേഖലയില്‍ പുതിയ ഏറ്റുമുട്ടലിന് വളരെ അധികം സാധ്യതകള്‍ ഉളവാക്കുന്ന സ്ഥിതിഗതിയാണ് നിയന്ത്രണ രേഖയില്‍ ഉള്ളത്. നിയന്ത്രണ രേഖ എപ്പോഴും കലുഷിതമാക്കാനായി കാരണമാക്കി കൊണ്ട് പാക്കിസ്ഥാന്‍ അനുകൂല സന്ദര്‍ഭം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കുവാന്‍ ശ്രമിക്കുകയാണ്. അതിനായി അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള സൈനിക നീക്കങ്ങളും സജീവമായി നടത്തുന്നുണ്ട്,'' ശ്രീനഗറില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചു വരുന്ന ഒരു മുതിര്‍ന്ന സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥന്‍ രഹസ്യാന്വേഷണ വിവരങ്ങള്‍ പങ്കു വെക്കവെ ഇടിവി ഭാരതിനോട് പറഞ്ഞു. ജമ്മു കശ്‌മീരിലെ സുരക്ഷാ സ്ഥിതിയെക്കുറിച്ച് നടന്ന പുനരവലോകന യോഗത്തില്‍ ദേശീയ സുരക്ഷാ ഉപദേഷ്‌ടാവ് (എന്‍എസ്എ) അജിത് ഡോവലും ഇത് ചൂണ്ടി കാട്ടുകയുണ്ടായി എന്ന് അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. ന്യൂഡല്‍ഹിയില്‍ മെയ് 9 ന് ജമ്മു കശ്‌മീരിലെ സുരക്ഷാ സ്ഥിതി പുനരവലോകനം ചെയ്യവെ ഒരു “ചൂടന്‍ വേനല്‍ക്കാലത്തിന്'' വേണ്ടി തയ്യാറെടുത്തു കൊള്ളാന്‍ സുരക്ഷാ സേനകളോട് ഡോവല്‍ ആവശ്യപ്പെടുകയുണ്ടായി. താഴ്‌വരയില്‍ പൂര്‍ണമായും പൊട്ടി പുറപ്പെടാന്‍ സാധ്യതയുള്ള ഒരു ഭീകര കലാപത്തെ നേരിടുന്നതിനായി സൈനികവും മറ്റ് സുരക്ഷാ ഏജന്‍സികളും തയ്യാറെടുക്കവെ ഭയപ്പെടുവാന്‍ ഒന്നുമില്ല എന്നാണ് സുരക്ഷാ വിദഗ്‌ധര്‍ ഇടിവി ഭാരതിനോട് പറഞ്ഞത്.
പ്രതിരോധ വിദഗ്‌ധനായ ജയ് കുമാര്‍ വര്‍മ പറഞ്ഞു, “അത്തരം വാര്‍ത്തകള്‍ ഉണ്ടാകുന്നുണ്ടാവാം. ഏറ്റവും മോശപ്പെട്ട സ്ഥിതി നേരിടാന്‍ തക്കവണ്ണം നമ്മുടെ സുരക്ഷാ സേനകള്‍ തയ്യാറെടുക്കുന്നുമുണ്ടാകാം. പക്ഷെ ലഭ്യമായ വസ്‌തുതകള്‍ വെച്ച് നോക്കുമ്പോള്‍ അത്രയൊന്നും വര്‍ദ്ധിച്ച തോതില്‍ ഏറ്റുട്ടലുകള്‍ ഉണ്ടാകുമെന്ന് സൂചന ലഭിക്കുന്നില്ല. സുരക്ഷാ സേനകള്‍ക്കിടയില്‍ വെടി നിര്‍ത്തല്‍ ലംഘനങ്ങളോ ആളപായങ്ങളോ ഉണ്ടാകാനും സാധ്യത കാണുന്നില്ല. ചുരുങ്ങിയത് എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം എങ്കിലും ഭയാശങ്കകള്‍ക്ക് സ്ഥാനമൊന്നുമില്ല എന്നു മാത്രമല്ല, നിങ്ങളും സ്വസ്ഥമായി ഇരിക്കേണ്ടതാണ്.'' സുരക്ഷാ ഏജന്‍സികള്‍ക്ക് ആളപായം ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് നിശ്ചിത ലക്ഷ്യം വെച്ചു കൊണ്ടുള്ള ഓപ്പറേഷനുകള്‍ നടത്തുമ്പോളാണെന്നും അല്ലാതെ ഭീകരരുടെ കൈകള്‍ കൊണ്ടല്ല എന്നും വര്‍മ്മ ചൂണ്ടി കാട്ടുന്നു. “അവരെല്ലാം വളരെ നല്ല രീതിയില്‍ ഏകോപിതമായാണ് പ്രവര്‍ത്തിച്ചു വരുന്നത്. മുന്‍ കാലങ്ങളില്‍ അവര്‍ നടത്തി വന്നിരുന്ന രീതിയിലുള്ള വളഞ്ഞിട്ട് തെരച്ചില്‍ നടത്തി ഓപ്പറേഷനുകള്‍ നടത്തുന്ന പുതു രീതിക്ക് പകരം ഇപ്പോള്‍ മൊത്തം മുന്നേറ്റങ്ങളും രഹസ്യാന്വേഷണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് നടത്തി വരുന്നത്,'' ജയ് കുമാര്‍ വര്‍മ വ്യക്തമാക്കി. എന്നാല്‍ ശ്രീനഗര്‍ കേന്ദ്രമാക്കി പ്രവര്‍ത്തിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന നിരീക്ഷകരുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ നിയന്ത്രണരേഖയിലെ സംഭവ വികാസങ്ങള്‍ക്കും താഴ്‌വരയില്‍ ഭീകര പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വര്‍ധിക്കുന്നതിനും ഇടയില്‍ ബന്ധമുണ്ട് എന്നാണ്. പ്രദേശവാസികള്‍ക്കിടയിലുള്ള രോഷം, കശ്‌മീരിനെ കുറിച്ചുള്ള പാക്കിസ്ഥാന്‍ സര്‍ക്കാരിന്‍റെ നിരന്തരമായ പ്രസ്‌താവനകള്‍, ലഡാക്കിലെ സംഘര്‍ഷങ്ങള്‍ എന്നിവയെല്ലാം തന്നെ ജമ്മു-കശിമീരിന്‍റെ പ്രത്യേക പദവി എടുത്തു കളഞ്ഞതുമായി ബന്ധമുള്ളതാണ്.
“'ഓഗസ്റ്റ്-5-നു ശേഷമുള്ള ചൈനയുടെ ആക്രമണോൽസുക നയതന്ത്ര സമീപനങ്ങള്‍ കൃത്യമായി വിലയിരുത്തുവാന്‍ ഇന്ത്യാ സര്‍ക്കാരിന് കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല,'' കശ്‌മീര്‍ കേന്ദ്രമാക്കി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഒരു മുതിര്‍ന്ന രാഷ്ട്രീയ നേതാവ് പേര് വെളിപ്പെടുത്തരുതെന്ന നിബന്ധനയോടെ ഇടിവി ഭാരതിനോട് പറഞ്ഞു.
“കശ്‌മീര്‍ പ്രശ്‌നത്തില്‍ ചൈന ഇപ്പോള്‍ ഒരു മൂന്നാം കക്ഷിയായി മാറി കഴിഞ്ഞു. ലഡാക്ക് ഇപ്പോള്‍ ചൈന ഏറ്റെടുത്തു കഴിഞ്ഞു. അതേ സമയം കശ്‌മീര്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യാന്‍ പാക്കിസ്ഥാനും വിട്ടു കൊടുത്തിരിക്കുന്നു. പാക്കിസ്ഥാനും ചൈനയും തന്ത്രപരമായ പങ്കാളികളാണെന്ന് മാത്രമല്ല, അത്തരത്തിലുള്ള പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഇരുകൂട്ടരും ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്‌തിരിക്കുന്നു. മിക്കവാറും എല്ലാ ദിവസങ്ങളിലും എല്‍ഒസിയില്‍ വെടിനിര്‍ത്തല്‍ ലംഘനം നടന്നു വരുന്നുണ്ട് എന്ന് താങ്കള്‍ നിരീക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടോ? അപ്പോള്‍ വിട്ടു പോയ ഭാഗങ്ങള്‍ ഒന്നു പൂരിപ്പിച്ചു നോക്കൂ. കാര്യങ്ങള്‍ വ്യക്തമാകും,'' അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും ഈ സംഭവങ്ങളെ ജമ്മു കശ്‌മീരിലും ലഡാക്കിലും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതിനായി ചൈനയും പാക്കിസ്ഥാനും ചേര്‍ന്ന് ഏകോപിതമായി നടത്തുന്ന ശ്രമങ്ങളായി കാണാന്‍ പ്രതിരോധ വിദഗ്‌ധര്‍ തയ്യാറാകുന്നില്ല. അതേ സമയം സ്ഥിതിഗതികള്‍ മുതലെടുക്കുവാന്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ശ്രമിക്കുകയാണെന്ന് അവര്‍ കരുതുന്നുണ്ട്.
“നിലവില്‍ പാക്കിസ്ഥാനില്‍ കാര്യങ്ങള്‍ മാറുവാനുള്ള സാധ്യതയൊന്നും ഞാന്‍ കാണുന്നില്ല. നിയന്ത്രണരേഖയില്‍ വെടി വെയ്പ്പ് നടക്കുന്നത് പുതിയ കാര്യമൊന്നുമല്ല. മാത്രമല്ല അത് പതിവായി വര്‍ധിക്കുന്നുമുണ്ട്. ലഡാക്കിലെ സംഘര്‍ഷം ഗുരുതരമായ പ്രശ്‌നം തന്നെയാണ്. പക്ഷെ തല്‍ക്കാലം അത് ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട സംഭവമാണ്. ജമ്മു കശ്‌മീരിലെ നിലവിലെ സ്ഥിതി ഗതികളുമായി ചൈനയുടെ കടന്നു കയറ്റങ്ങള്‍ക്ക് ബന്ധമുണ്ടെന്ന് ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നില്ല. പക്ഷെ ഭാവി പ്രവചിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന ആളല്ല ഞാന്‍. അതിനാല്‍ ഭാവിയില്‍ എന്തു വേണമെങ്കിലും സംഭവിക്കാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്,'' ജയ് കുമാര്‍ വര്‍മ പറഞ്ഞു.
രാഷ്ട്രീയ പുനസ്ഥാപനത്തില്‍ കാല താമസം
“ജമ്മു കശ്‌മീരില്‍ പൂര്‍ണ രൂപത്തിലുള്ള രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ അനുവദിക്കുവാന്‍ സമയമായി'' എന്ന തലക്കെട്ടോടു കൂടി ഒരു വാര്‍ത്താ പത്രത്തില്‍ വന്ന ലേഖനത്തില്‍ ബിജെപിയുടെ ദേശീയ ജനറല്‍ സെക്രട്ടറി റാം മാധവ് മെയ് 21 ന് പ്രഖ്യാപിച്ചത് 2019 ഓഗസ്റ്റ് 5 ന് ജമ്മു കശ്‌മീരില്‍ തുടക്കം കുറിച്ച മാറ്റങ്ങള്‍ ഒരു യുക്തിസഹമായ അവസാനത്തിലേക്ക് എത്തിയിരിക്കുന്നു എന്നായിരുന്നു. പുതുതായി രൂപം നല്‍കിയ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശത്ത് രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വീണ്ടും ആരംഭിക്കുവാന്‍ കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ അനുമതി നല്‍കാന്‍ പോകുന്നു എന്ന സൂചനയായി അതിനെ കാണാം.”
ഇതിനെ തുടര്‍ന്ന് അപ്‌നി പാര്‍ട്ടി നേതാവ് അല്‍ത്താഫ് ബുഖാരിയുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ ജമ്മു കശ്‌മീരില്‍ ഒരു ഉപദേശക കൗണ്‍സിലിന് രൂപം നല്‍കാന്‍ പോകുന്നു എന്ന വാര്‍ത്തകള്‍ വന്നു. ജമ്മു കശ്‌മീരില്‍ ഡല്‍ഹിയുടെ അജണ്ടകള്‍ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടു പോകുന്നതിനായുള്ള ഒരു വാഹനമായാണ് അപ്‌നി പാര്‍ട്ടിക്ക് രൂപം നല്‍കിയത് എന്നതില്‍ സംശയമില്ല. അല്‍ത്താഫ് ബുഖാരിയുമായി ഉപദേശക കൗണ്‍സില്‍ ആരംഭിക്കുന്നതിനെ കുറിച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി ചര്‍ച്ച നടത്തി എന്നും റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ ഉണ്ടായി. മാര്‍ച്ച് 14 ന് അദ്ദേഹം 24 അംഗ പ്രതിനിധികളുമായി ചേര്‍ന്ന് പ്രധാനമന്ത്രിയെ കണ്ടിരുന്നു. ജൂണ്‍ ആദ്യവാരത്തില്‍ അത് തുടക്കം കുറിക്കുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നത്. എന്നാല്‍ കൊവിഡ് മഹാമാരി പൊട്ടി പുറപ്പെട്ടതോടെയാണ് അത് മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ടത് എന്ന് കരുതുന്നു. എന്നാല്‍ ഈ കാലതാമസത്തിന് അതില്‍പരം പല കാരണങ്ങളുമുണ്ട് എന്നാണ് വിദഗ്‌ധര്‍ കരുതുന്നത്.
“മെയ് 18 ന് പുതിയ സ്ഥിരവാസ നിബന്ധനകള്‍ ഇറക്കുന്നതിന് മഹാമാരി സര്‍ക്കാരിന് ഒരു തടസമായില്ല എങ്കില്‍ ഒരു ഉപദേശക കൗണ്‍സിലിനെ നിയമിക്കുക എന്നുള്ള വളരെ ലളിതമായ ഭരണപരമായ ഉത്തരവ് ഇറക്കുവാന്‍ എന്ത് പ്രയാസമാണ് ഉള്ളത്? ഈ കാല താമസത്തിനു പിറകില്‍ അതില്‍ കൂടുതല്‍ പലതും ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട്,'' മുതിര്‍ന്ന പത്ര പ്രവര്‍ത്തകനായ ഭരത് ഭൂഷന്‍ ഇടിവി ഭാരതിനോട് പറഞ്ഞു. ലഡാക്കിലെ ചൈനയുടെ കടന്നു കയറ്റങ്ങള്‍ക്ക് ഇതില്‍ ഒരു പങ്കുണ്ട് എന്ന് അദ്ദേഹം കരുതുന്നു.
“ഇന്ത്യ എടുത്ത നിലപാടുകളിലൂടെ ജമ്മു കശ്‌മീരില്‍ സാധാരണ നില കൈവന്നുവെന്ന പ്രതീതി സൃഷ്‌ടിക്കാന്‍ പാക്കിസ്ഥാനെ പോലെ ചൈനയും ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. ഒരു ഉപദേശക കൗണ്‍സിലിന് രൂപം നല്‍കുന്നത് ആ ദിശയിലുള്ള ഒരു ചുവട് വെയ്പ്പാകുമായിരുന്നു. ജനങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തത്തോടെയുള്ള ഒരു ഭരണം, അതേ സമയം തെരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ മാത്രം ബാക്കിയാവുക,'' ഭൂഷന്‍ പറഞ്ഞു. “ജമ്മു കശ്‌മീരിനോട് തൊട്ട് കിടക്കുന്ന ലഡാക്ക് എന്ന കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശത്തില്‍ പ്രത്യേകിച്ച് താല്‍പര്യങ്ങളുണ്ട് ചൈനക്ക്. ജമ്മു കശ്‌മീരിനു വേണ്ടിയുള്ള നയങ്ങള്‍ക്ക് രൂപം നല്‍കുമ്പോള്‍ പാക്കിസ്ഥാന്‍റെ പ്രതികരണങ്ങള്‍ക്കായി ചെവി കൊടുക്കുവാന്‍ മോദി സര്‍ക്കാര്‍ തയ്യാറായിട്ടുണ്ടാവില്ല. പക്ഷെ ചൈനയെ അസ്വസ്ഥമാക്കുക എന്നുള്ളത് തീര്‍ത്തും വ്യത്യസ്‌തമായ ഒരു കാര്യമാണ്. ലഡാക്കിലെ ചൈനയുടെ അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള കൈയ്യേറ്റങ്ങളെ വ്യത്യസ്‌തമായ രീതിയിലായിരിക്കും കൈകാര്യം ചെയ്യുക. എല്‍ഒസി യില്‍ മുന്‍ കാലങ്ങളില്‍ പാക്കിസ്ഥാന്‍ നടത്തിയ ഇതുപോലുള്ള കടന്നു കയറ്റങ്ങള്‍ക്കെതിരെ ഇന്ത്യ കാണിച്ച വീറുറ്റ പ്രതിരോധ നടപടികളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോള്‍ അത് മനസിലാക്കാവുന്നതാണ്.''
ഓഗസ്റ്റ് 6 ന് പാര്‍ലമെന്‍റില്‍ ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷാ നടത്തിയ പ്രസംഗം ചൂണ്ടികാട്ടി അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “മുന്‍ കാല ജമ്മു കശ്‌മീര്‍ സംസ്ഥാനത്തെ കുറിച്ച് പരാമര്‍ശിക്കവെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രി പാക്കിസ്ഥാന്‍റെ ഭരണത്തിനു കീഴിലുള്ള കശ്‌മീരും (ആസാദ് കശ്‌മീര്‍, ഗില്‍ജിത് ബാള്‍ട്ടിസ്ഥാന്‍), അക്‌സായ് ചിന്നും പ്രസംഗത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരുന്നു. 2019-നവംബര്‍ 2 ന് സര്‍വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളായ ലഡാക്കിന്‍റെയും ജമ്മു കശ്‌മീരിന്‍റെയും പുതിയ ഭൂപടങ്ങള്‍ പുറത്തിറക്കി. അതില്‍ ഗില്‍ജിത് ബാള്‍ട്ടിസ്ഥാനേയും അക്‌സായ് ചിന്നിനേയും ലഡാക്കിന്‍റെ അതിര്‍ത്തിക്കുള്ളില്‍ കാട്ടിയിരിക്കുന്നത് പതിവായി ചെയ്യുന്ന കാര്യമാണെന്ന് ചിലരൊക്കെ പറഞ്ഞേക്കാം. പഴയ ജമ്മു കശ്‌മീര്‍ സംസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ഭൂപടങ്ങളിലും കാട്ടിയിരുന്ന അതിര്‍ത്തികള്‍ തന്നെയാണ് അതെന്നും പറയാം. പക്ഷെ സര്‍ക്കാരിന്‍റെ പ്രഖ്യാപനത്തോടൊപ്പം ഉണ്ടായ പുതിയ ഭൂപടങ്ങള്‍ ഇന്ത്യയുടെ ഭാഗത്ത് നിന്നുണ്ടായ വര്‍ധിച്ച യുദ്ധ തല്‍പ്പരമായ സമീപനത്തിന്‍റെ സൂചന തന്നെയാണെന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെട്ടേക്കാം.''
അവകാശ യുദ്ധം
2019 ലെ ജമ്മു കശ്‌മീര്‍ പുനസംഘടന നിയമപ്രകാരം ലഡാക്ക് നിയമ നിര്‍മ്മാണ സഭയില്ലാത്ത ഒരു വ്യത്യസ്‌ത കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശമാണ്. 370 ആം വകുപ്പ് റദ്ദാക്കിയതോടു കൂടി സ്ഥിതിഗതികള്‍ സമാധാനപരമായി മാറി എന്ന് സര്‍ക്കാരും പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കന്മാരും അവകാശപ്പെടുകയും ലഡാക്ക് ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള 3 മേഖലകളിലേയും ജനങ്ങള്‍ തീരുമാനത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്യുകയും ചെയ്‌തു. ലഡാക്ക് ബുദ്ധിസ്റ്റ് അസോസിയേഷന്‍ (എല്‍ബിഎ) സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഈ തീരുമാനം ലഡാക്കിന്‍റെ സ്വപ്‌നങ്ങളുടെ സഫലീകരണമാണ്.
“1949 മുതല്‍ തന്നെ ഞങ്ങള്‍ ലഡാക്കികള്‍ സംസ്ഥാനത്ത് നിന്നും വിട്ടു മാറി ഒരു കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശം ആകണമെന്ന് ആഗ്രഹിച്ചവരാണ്. ഞങ്ങളുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തീകരിച്ചു കിട്ടുന്നതിനായി കഴിഞ്ഞ 7 ദശാബ്‌ദങ്ങളായി നിരവധി തവണ ഞങ്ങള്‍ പ്രതിഷേധിക്കുകയും പ്രക്ഷോഭങ്ങള്‍ സംഘടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്‌തു. കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശം എന്ന പദവി ലഭിച്ചത് ഞങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു സ്വപ്‌ന സാക്ഷാത്കാരം പോലെയാണ്,'' ലഡാക്ക് ബുദ്ധിസ്റ്റ് അസോസിയേഷന്‍ പ്രസിഡന്‍റ് പി ടി കുന്‍സാങ് ഇടിവി ഭാരതിനോട് പറഞ്ഞു. തീരുമാനം എടുത്ത മോദി സര്‍ക്കാരിനെ അദ്ദേഹം അഭിനന്ദിക്കുകയും ചെയ്‌തു. “ഒട്ടേറെ സര്‍ക്കാരുകള്‍ വരികയും പോവുകയും ചെയ്‌തു. അവരെല്ലാം വാഗ്‌ദാനങ്ങള്‍ നല്‍കി. ഈ പ്രശ്‌നം വെച്ച് രാഷ്ട്രീയം കളിച്ചു. പക്ഷെ ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി ഒന്നും ചെയ്‌തില്ല. ചരിത്രപരമായ നിലപാടാണ് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി എടുത്തത്. അത് അഭിനന്ദനീയമാണ്. അത്തരം ഒരു ധീരമായ നടപടി എടുത്തതിന് നിലവിലുള്ള സര്‍ക്കാരിനോട് ഞങ്ങള്‍ നന്ദിയുള്ളവരായിരിക്കും,'' അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.