ദുഷ്ട ശക്തികളെ നിഗ്രഹിച്ച് ലോകത്തെ നന്മയിലേക്ക് നയിക്കാന്‍ ഭക്തിസാന്ദ്രമായി വീണ്ടുമൊരു ശിവരാത്രി. മഹാ ശിവരാത്രിയോട് അനുബന്ധിച്ച് പുലര്‍ച്ചെ മുതല്‍ ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഭക്തജന തിരക്കാണ്. ശിവമന്ത്രം ഉരുവിട്ട് കൂവളത്തില, പാല്‍, തേന്‍ എന്നിവ ശിവലിംഗത്തില്‍ സമര്‍പ്പിച്ച് ഉപവാസം അനുഷ്ഠിച്ച് ഉറക്കമുളയ്ക്കുന്നതും വ്രതമെടുത്ത് താലം എടുക്കുന്നതും ശിവരാത്രിയുടെ പ്രധാന ആചാരങ്ങളാണ്. അജ്ഞാനത്തിന്‍റെആസക്തികളുടെ അരാജകത്വത്തിന്‍റെ മഹാനിദ്രയിലമര്‍ന്ന മനുഷ്യവംശത്തെ ഇത്തരം ശാപങ്ങളില്‍ നിന്ന് മുക്തമാക്കാനാണ് വ്രതാനുഷ്ഠാനം. ഹിന്ദു പഞ്ചാംഗം പ്രകാരം ഫെബ്രുവരി, മാര്‍ച്ച് മാസങ്ങളിലെ 13-ാം തീയതി രാത്രിയിലും14-ാം തീയതിയുമായിട്ടാണ് ശിവരാത്രി കൊണ്ടാടുന്നത്. സര്‍വ്വ പാപത്തിനും പരിഹാരമായി ആഘോഷിക്കുന്ന ശിവരാത്രി വസന്തകാലത്തിന്‍റെ വരവിനെ കൂടി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു.
ശിവരാത്രിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരവധി ഐതിഹ്യങ്ങളാണ് പ്രചരിക്കുന്നത്.