ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳ ತಿರುಗಾಟಕ್ಕೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತೆರೆ: ಗೆಜ್ಜೆ ಬಿಚ್ಚಲಿರುವ ಕಲಾವಿದರು

ಆರು ತಿಂಗಳಕಾಲ ವಿವಿಧ ಕಡೆ ತಿರುಗಾಟ ನಡೆಸಿದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತೆರೆ ಎಳೆಯುವ ಕಾಲ ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗಿದೆ.

ಮಂಗಳೂರು: ಈ ಬಾರಿಯ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳ ತಿರುಗಾಟಕ್ಕೆ ಅಂತಿಮ ತೆರೆ ಎಳೆಯುವ ಕಾಲ ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗಿದೆ. ಇಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳ ಕಲಾವಿದರು ತಮ್ಮ ಗೆಜ್ಜೆ ಬಿಚ್ಚಲಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು ಆರು ತಿಂಗಳ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳ ತಿರುಗಾಟ ಸ್ತಬ್ಧವಾಗಲಿದೆ‌. ಕಾಸರಗೋಡಿನಿಂದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದವರೆಗೆ ತೆಂಕು - ಬಡಗು - ಬಡಾಬಡಗು ಎಂದು ಸುಮಾರು 50ರಿಂದ‌ 60ರಷ್ಟು ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳಗಳು ತಿರುಗಾಟವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ತಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.‌

ಆದರೆ, ಈ ಬಾರಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮೇಳಗಳು ಕಾಲಮಿತಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನೇ ಮಾಡಿವೆ. ಕೆಲವು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ತಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಕಾಲಮಿತಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿರುವುದು ಯಕ್ಷಗಾನದ ಉಳಿವಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸಂತಸಪಡುವ ವಿಚಾರವಾಗಿದೆ.

ಈಗಾಗಲೇ ತೆಂಕಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮೇಳಗಳಾದ ಕಟೀಲು, ಗೆಜ್ಜೆಗಿರಿ, ಹನುಮಗಿರಿ, ಬಪ್ಪನಾಡು, ಸುಂಕದಕಟ್ಟೆ, ಪಾವಂಜೆ, ಸಸಿಹಿತ್ಲು, ಬೆಂಕಿನಾಥೇಶ್ವರ ಮೇಳಗಳು, ಬಡಗಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಟೆಂಟ್ ಮೇಳಗಳಾದ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ, ಪೆರ್ಡೂರು ಮೇಳಗಳು ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮೇಳವು ತಿರುಗಾಟ ನಿಲ್ಲಿಸಿದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಮೇಳಗಳು ತಮ್ಮ ತಿರುಗಾಟಕ್ಕೆ ತೆರೆ ಎಳೆಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರತೀ ಬಾರಿಯಂತೆ ಈ ಬಾರಿಯೂ ಕಟೀಲಿನ ಆರೂ ಮೇಳಗಳು, ಪಾವಂಜೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ ಪ್ರಸಂಗ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು. ಉಳಿದಂತೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಪ್ರಸಂಗಗಳು, ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ, ಭಾಗವತ ಆಧಾರಿತ ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿದ್ದವು. ತುಳು ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ಆಡುವ ಮೇಳಗಳ ಎಂದಿನಂತೆ ತಮ್ಮ ನೂತನ ಪ್ರಸಂಗದೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನಿತರ ತುಳು ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವು.

ಇನ್ನು ಮೇಳದ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಪರ್ಯಾಯ ಉದ್ಯೋಗದತ್ತ ಮುಖ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರು ಮಳೆಗಾಲದ ತಿರುಗಾಟವಿರುವ ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ, ಮಳೆಗಾಲದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ವಿವಿಧೆಡೆ ಸಹಿತ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಮುಂಬಯಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪತ್ತನಾಜೆ(ವೃಷಭ ಮಾಸದ ಹತ್ತನೇ ದಿನ) ಬಂತೆಂದರೆ ಯಕ್ಷಗಾನ ತಿರುಗಾಟಕ್ಕೆ ಹೊರಟ ಮೇಳಗಳಿಗೆ ತೆರೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ ಎಂದೇ ಅರ್ಥ. ಪತ್ತನಾಜೆಯ ಬಳಿಕ ಯಾವ ಮೇಳವೂ ತಿರುಗಾಟ ನಡೆಸುವುದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲ ಮೇಳಗಳ ಕಲಾವಿದರು ದೇವರ ಎದುರು ಸೇವೆ ಮಾಡಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಬಿಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಆ ಬಳಿಕ ಮತ್ತೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟುವುದು ನವೆಂಬರ್ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ.

ಪತ್ತನಾಜೆ ಎಂದರೆ ತುಳುವರು ಮಳೆಗಾಲವನ್ನು ಎದುರುಗೊಳ್ಳುವ ಕಾಲ. ಪತ್ತನಾಜೆಯ ದಿನ ಹತ್ತು ಹನಿಯಾದರೂ ಮಳೆ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ತುಳುವರಲ್ಲಿದೆ. ಪತ್ತನಾಜೆಯ ಬಳಿಕ ಎಲ್ಲರೂ ಕೃಷಿಯತ್ತ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ತ ಹರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಜೂನ್​ನಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಆಗಮನ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪೂರಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಪತ್ತನಾಜೆಯಂದು ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ‌. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತುಳುವರಲ್ಲೊಂದು ಮಾತಿದೆ ಪತ್ತನಾಜೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್ ಜತ್ತಿ ಆಟ ಉಂತುಂಡು ( ಹತ್ತನಾವಧಿ ಬಂದಿತು ಊರಿಗಿಳಿದ ಯಕ್ಷಗಾನ ನಿಂತಿತು). ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯ ಗಂಡುಕಲೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಈ ಋತುವಿನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮುಗಿದಿದ್ದು, ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಿಯರು ಮುಂದಿನ ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳನ್ನು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ:ಮಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಕಲಾವಿದರಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶ್ರೀದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ ಯಕ್ಷಗಾನ