ನವದೆಹಲಿ: 2021ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳು ಸಂಭವಿಸಿವೆ. ಅವರಲ್ಲಿ 1.53 ಲಕ್ಷ ಜನರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. 3.84 ಲಕ್ಷ ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. 'ಮೋಟಾರ್ ವೆಹಿಕಲ್ ಕ್ಲೈಮ್ಸ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್'ಗಳು ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಇತ್ಯರ್ಥವಾಗಲು ವರ್ಷಗಳೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ತೀರ್ಪು ಬರುವ ಮುನ್ನವೇ ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣವೊಂದರ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ತ್ವರಿತ ನ್ಯಾಯ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಕೀಲರು ಪೀಠದ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದರು. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಹಾಯಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ತ್ವರಿತ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುವ ಅವರ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಶ್ಲಾಘಿಸಿ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಕಾರ, ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಪ್ರಥಮ ಮಾಹಿತಿ ವರದಿ (ಎಫ್‌ಐಆರ್) ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ 48 ಗಂಟೆಗಳ ಒಳಗೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನ್ಯಾಯಾಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಅಪಘಾತದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯು ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ನ ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಸಂತ್ರಸ್ತೆ, ಕಾನೂನು ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಬೇಕು. ವಾಹನದ ಮಾಲೀಕರು ಮತ್ತು ಚಾಲಕನನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ನಂತರ, ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಯು 50 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಮಧ್ಯಂತರ ಅಪಘಾತ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಅದನ್ನು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಪೊಲೀಸರು ಅಪಘಾತವಾದ ತಕ್ಷಣ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಬಳಿಕ ಪ್ರಕರಣದ ತನಿಖೆ ಮುಗಿಸಿ ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಮಾಡಿ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಅಪಘಾತಕ್ಕೊಳಗಾದವರು ವಕೀಲರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಫ್‌ಐಆರ್, ವಾಹನ ವಿಮೆ, ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ಲೈಸೆನ್ಸ್, ಮರಣೋತ್ತರ ಪರೀಕ್ಷೆ ವರದಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್ ಮುಂತಾದ ಅಗತ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಸಾಕಷ್ಟು ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುಪ್ರೀಂ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ತನಿಖೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಪೊಲೀಸರು ಸಮಗ್ರ ಅಪಘಾತ ವರದಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಪಘಾತ ಮಾಡಿದ ವಾಹನ ಚಾಲಕನ ಚಾಲನಾ ಪರವಾನಗಿ ಮತ್ತು ವಾಹನ ಪರವಾನಗಿ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಅಪಘಾತವಾದ 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ವೈದ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಮರಣೋತ್ತರ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ವರದಿಯನ್ನು 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ತನಿಖಾಧಿಕಾರಿಯು 90 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಸಮಗ್ರ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಪೊಲೀಸ್ ತನಿಖೆ, ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಮಯ ಮಿತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯ ನೋಡಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಈಗ ಅವರು ಪಾವತಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿರುವ ಪರಿಹಾರದ ಮೊತ್ತದ ಬಗ್ಗೆ ಲಿಖಿತವಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ತೃಪ್ತಿಯಾಗದಿದ್ದರೆ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿ ಪರಿಹಾರ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಕುರಿತು ತೀರ್ಪು ನೀಡಬೇಕು. ಈ ಹಿಂದೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಸಂತ್ರಸ್ತರೇ ವಕೀಲರನ್ನು ನೇಮಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಸಿ ದಾವೆ ಹೂಡಬೇಕಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ಇತರ ಹಕ್ಕುಗಳಂತೆ, ಇವುಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯು ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ನಿರ್ದೇಶನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂತ್ರಸ್ತರು ದಾವೆ ಹೂಡದಿದ್ದರೂ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ.
ತಪ್ಪಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆ:ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಪಘಾತವಾದ ಆರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಕ್ಲೈಮ್ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಪೊಲೀಸರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ಅನ್ನು ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ನಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಕ್ಲೈಮ್‌ನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ನೇಮಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಈಗ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿ ಭರಿಸಲಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಸಾಕ್ಷಿಗಳಾದ ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಇತರ ತಜ್ಞರನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ನೇಮಕಗೊಂಡ ವಕೀಲರ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯು ಭರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಮೇಲಿನ ಹೊರೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಶಿಸ್ತು ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶವನ್ನು ಎಲ್ಲ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪಾಲಿಸಿದರೆ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಶೀಘ್ರ ನ್ಯಾಯ ಸಿಗಲಿದೆ ಎಂದು ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರಾದ ಪಠಾಣ್ ಅಕ್ಬರ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಓದಿ:ಪ್ರತಿ ಆರ್ಡರ್ಗೆ 2 ರೂ. ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ ಫೀ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ Swiggy
