ನವದೆಹಲಿ :ಭಾರತವು ತನ್ನ ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವತ್ತ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡಲಾರಂಭಿಸಿದೆ. ರೂಪಾಯಿಯನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್ಬಿಐ) ಅಂತರ್ ಇಲಾಖೆಯ ಗುಂಪು (ಐಡಿಜಿ) ಬುಧವಾರ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಭಾರತವು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಮುಖ ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತಗಳ ಮಧ್ಯೆಯೂ ಸ್ಥಿರವಾದ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಭಾರತದ ರೂಪಾಯಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುವುದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ.
ಉಕ್ರೇನ್‌ನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ರಷ್ಯಾದ ಮೇಲೆ ಅಮೆರಿಕ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಾಗಿ ಜಗತ್ತು ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಆರ್ಬಿಐ ನ ಈ ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿವೆ.
ಏನಿದು ರೂಪಾಯಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ?:ರೂಪಾಯಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ ಎಂಬುದು ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪಾಯಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಆಮದು ಮತ್ತು ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ರೂಪಾಯಿ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಇತರ ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆಯ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಬಂಡವಾಳ ಖಾತೆಯ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ರೂಪಾಯಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ನಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿವಾಸಿಗಳ ನಡುವಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳಾಗಿವೆ.
ರೂಪಾಯಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕರೆನ್ಸಿ ಸೆಟ್ಲಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಸ್ವಾಪ್ ಮತ್ತು ವಿದೇಶೀ ವಿನಿಮಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸರಳಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿನ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿವರ್ತನೆಯ (full convertibility) ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಲ್ಲದೆ ಹಣದ ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದೆ.
ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಡಾಲರ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರ:ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಮೆರಿಕ ಡಾಲರ್ ಅತಿಯಾದ ವಿಶೇಷಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳು ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕಾಗುವ ಲಾಭಗಳನ್ನು ಇದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಡಾಲರ್‌ನ ಸ್ಥಿರತೆಯು ಅಮೆರಿಕದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಗಾತ್ರ, ಅದರ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಜಾಲಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಯುಎಸ್ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಆಳ ಮತ್ತು ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಕರೆನ್ಸಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ಡಾಲರ್ಗೆ ಬೇರೆ ಪರ್ಯಾಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಡಾಲರ್ ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.