ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ (ಐಪಿಸಿ) ಸೆಕ್ಷನ್ 375 ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯ್ದೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ "ಪುರುಷನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಹೆಂಡತಿಯೊಂದಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗ ಅಥವಾ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ" ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ಹೆಂಡತಿಯು ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವಳಾಗಿದ್ದರೆ" ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ನಿ 15 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವಳಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ತರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದು ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯ ದೈಹಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಮತ್ತು ಜೀವಿಸುವ ಹಕ್ಕು, ಘನತೆ ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಅವಳ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಗೆ ಮದುವೆಯೊಳಗಿನ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲದ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಿವಾಹದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಊಹಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅಪವಾದವು 'ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರ'ದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮ್ಮತಿ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿನ ಈ ಲೋಪವು ವಿರೋಧಾಭಾಸವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ವೈವಾಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಶಾಶ್ವತ ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ, ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ದೇಹದ ಗಡಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಂಗಾತಿಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಸರಣಿ ಅರ್ಜಿಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿದ್ದು, ಗುಜರಾತ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅವಲೋಕನದಲ್ಲಿ, ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಅತ್ಯಾಚಾರವೇ ಆಗಿದೆ, ಅದು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ 'ಹೆಂಡತಿ' ವಿರುದ್ಧ 'ಪತಿ'ಯೇ ಮಾಡಿದರೂ ಅದು ಅತ್ಯಾಚಾರವೇ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. 2019 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು 150 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, 2017 ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಬಂದ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್ ಥಾಟ್ ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 2022 ರಲ್ಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಬಂದ ಆರ್ಐಟಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ 15 ರಿಂದ 18 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನವರ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವ ಸೆಕ್ಷನ್ 375 ರ ವಿನಾಯಿತಿ 2 ರ ಭಾಗವು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಂದರೆ ವಿನಾಯಿತಿಯಲ್ಲಿ 15 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಈಗ 18 ವರ್ಷಗಳು ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕಿದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ, ಹೆಂಡತಿಯು 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವಳಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಶಿಕ್ಷೆಗಳಿಲ್ಲ. ಮೇ 2022 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಭಜಿತ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ನೀಡಿತು. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಾಜೀವ್ ಶಕ್ಧೇರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕಿನ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಈ ನಿಲುವು ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸಿ.ಹರಿಶಂಕರ್ ಅವರು ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಮನವಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಭಿನ್ನ ನಿಲುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನಿನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಹಾದಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಇಬ್ಬರು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳ ನಡುವಿನ ತೀವ್ರ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದ ಈ ತೀರ್ಪು ಗೊಂದಲಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು ಮಹಿಳೆಯರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಬ್ಬರು ವಾದಿಸಿದರೆ, ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಬಹುಮುಖಿ ಪರಿಗಣನೆಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಕೂಲಂಕುಷ ಶಾಸನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಡಿ.ವೈ. ಚಂದ್ರಚೂಡ್, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜೆ.ಬಿ. ಪರ್ಡಿವಾಲಾ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪೀಠಕ್ಕೆ ಈ ಪ್ರಕರಣ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಂತೆ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಸುತ್ತಲಿನ ಕಾನೂನು ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪೀಠವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವುದರಿಂದ, ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಈ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪದರವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಟುಂಬ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ (ಎನ್ಎಫ್ಎಚ್ಎಸ್) ಮೂರನೇ (2005-06) ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ (2015-16) ಸುತ್ತುಗಳ ಅಂದಾಜುಗಳು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧ ಸಂಗಾತಿಯಿಂದಾಗುವ ಹಿಂಸಾಚಾರ (ಐಪಿವಿ)ವು ಶೇಕಡಾವಾರು 3% ರಿಂದ 43% ರ ನಡುವೆ ಇದೆ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿರುವುದರಿಂದ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
2019-20ರಲ್ಲಿ 28 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಎಂಟು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ 707 ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಸುಮಾರು 637,000 ಮಾದರಿ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ 5 ನೇ ಸುತ್ತಿನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ 18-49 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ 3 ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ವೈವಾಹಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಕನಿಷ್ಠ 5% -6% ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಎನ್ಎಫ್ಎಚ್ಎಸ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆಯ ನಡುವೆ ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ವೈವಾಹಿಕ ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ವೈವಾಹಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದೆ.
ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಅಪರಾಧೀಕರಣದಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ವಾದವನ್ನು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಾಗ 2000 ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಂವಾದದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಘಟ್ಟ ಜರುಗಿತು. ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಅಪರಾಧೀಕರಿಸುವುದು "ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಕ್ಕೆ" ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಆಯೋಗವು ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ.