ಇಂದು ವಿಶ್ವ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ದಿನಾಚರಣೆ: ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಬೇಕಿದೆ ರಕ್ಷಣೆ

'ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳೇ ನಾಳಿನ ಪ್ರಜೆಗಳು' ಹೀಗಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ ನಾಗರಿಕರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ನವೆಂಬರ್​ 20ನ್ನು ವಿಶ್ವ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತೆ.

ನವದೆಹಲಿ:ನವೆಂಬರ್​​ 20 ವಿಶ್ವ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ದಿನಾಚರಣೆ. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತೆ. ಮಕ್ಕಳ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ನಡುವೆ ಒಡನಾಟ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಈ ದಿನದ ಉದ್ದೇಶ.

ಮಕ್ಕಳಿಗಿರುವ ಹಕ್ಕುಗಳೇನು?

ಇಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳೆಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳೆಂದರೆ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಇದು ಅಪ್ರಾಪ್ತರ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯ ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕುರಿತಾದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು, ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ಶಾಂತಿ, ಘನತೆ, ಸಹನೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಬೆಳೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಪ್ರತಿ ದೇಶದ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತವೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಇದು ಇನ್ನೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.

ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಕುರಿತ ಸತ್ಯ ಸಂಗತಿ:

• 2015ರಲ್ಲಿ 2 ರಿಂದ 17 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಸುಮಾರು 1 ಬಿಲಿಯನ್ ( 100 ಕೋಟಿ) ಮಕ್ಕಳು ದೈಹಿಕ, ಲೈಂಗಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಹಿಂಸೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
• 152 ಮಿಲಿಯನ್ (15 ಕೋಟಿ 20 ಲಕ್ಷ ) ಮಕ್ಕಳು ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 73 ಮಿಲಿಯನ್( 7 ಕೋಟಿ 30 ಲಕ್ಷ) ಅಪಾಯಕಾರಿ ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
• ಕಡಿಮೆ - ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ 47 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ 41ರಷ್ಟು ಬಾಲಕಿಯರು 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ.
• ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್​​ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಪ್ರತಿ 10 ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಮೂವರು ವಿಶೇಷ ಚೇತನ ಮಕ್ಕಳು ಎಂದಿಗೂ ಶಾಲೆಯ ಮುಖವನ್ನೇ ನೋಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ನೀಡಿದೆ.
• 200 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಯುವತಿಯರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾರಣಗಳು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯೇತರ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ತಮ್ಮ ಗರ್ಭಕೋಶವನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
• ಅಂಗವಿಕಲ ಮಕ್ಕಳು ದೈಹಿಕ ಅಥವಾ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು.
• ಗಂಡು ಸಂತಾನದ ಮೇಲಿನ ವ್ಯಾಮೋಹ ಮತ್ತು ಭ್ರೂಣ ಲಿಂಗ ಪತ್ತೆಯಿಂದಾಗಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು 126 ಮಿಲಿಯನ್ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡುವ ಮೊದಲೇ ಗರ್ಭದಲ್ಲೇ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿವೆ.

ವಿಶ್ವ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ದಿನದ ಮಹತ್ವ:

• ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳೇ ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯ ಹೀಗಾಗಿ ಈ ದಿನ ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳು ನಿಜವಾಗಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವುದೇನು? ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಈ ದಿನ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಪಂಚಾದ್ಯಂತ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ಅಥವಾ ಅವಕಾಶಗಳಿಂದ ವಂಚಿತರಾದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ.
• ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮಾನ್ಯತೆಗಾಗಿ 1989 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ನವೆಂಬರ್​ 20 ಅನ್ನು ವಿಶ್ವ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸುವಂತೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಈ ಸಮಾವೇಶ ಈ ದಿನದ ಮಹತ್ವ ಕುರಿತು ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.
• ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಈ ವಿಶ್ವ ಮಕ್ಕಳ ದಿನದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
• ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಡೆದ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕೃತಗೊಂಡ - ''ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳು ಮೂಲ ಹಕ್ಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜನಿಸುತ್ತಾರೆ ''ಎಂಬುದನ್ನು 1992 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು .

ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕು: ಜೀವನ, ಆರೋಗ್ಯ, ಪೋಷಣೆ, ಹೆಸರು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು

ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕು:ಶಿಕ್ಷಣ, ಪೋಷಣೆ, ವಿರಾಮ, ಮನರಂಜನೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು

ರಕ್ಷಣೆಯ ಹಕ್ಕು: ಶೋಷಣೆ, ನಿಂದನೆ, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು

ಭಾಗವಹಿಸುವ ಹಕ್ಕು:ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ಮಾಹಿತಿ, ಚಿಂತನೆ, ಧಾರ್ಮಿಕವಾದ ಹಕ್ಕು

ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಕೋವಿಡ್​​-19 ಪರಿಣಾಮ (ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆ ವರದಿ 2020) :

• ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ:

2019 ರಲ್ಲಿ, ಐದು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ 47 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲೂ 14.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ತೀವ್ರ ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕೋವಿಡ್​ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎದುರಾದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆ ಮಕ್ಕಳ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ ಅದು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕವೂ ಹೌದು.

ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ,ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮದಿಂದಾಗಿ ಐದು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ 6.7 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಅಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಯುನಿಸೆಫ್ ತನ್ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದೆ.

• ಶಿಕ್ಷಣ:

ಆಗಸ್ಟ್ ವೇಳೆಗೆ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ಬಿಲಿಯನ್​ಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳು ಶಾಲೆಗಳ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆಯಿಂದ ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯುನೆಸ್ಕೊ ಪ್ರಕಾರ ಮಾರ್ಚ್​​ ವೇಳೆಗೆ 1.5 ಬಿಲಿಯನ್​​ ಹಾಗೂ , ವಿಶ್ವದ ಶೇ 94ರಷ್ಟು ಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಶೇ.99 ರಷ್ಟು ಮಧ್ಯಮ ಆದಾಯದ ದೇಶಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಪೆಟ್ಟು ಬಿದ್ದಿದೆ. ಕೋವಿಡ್​​-19 ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು, ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯದ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಖ್ಯೆ 250 ಮಿಲಿಯನ್​ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು.

'ಕೋವಿಡ್​​-19 ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ಶಿಕ್ಷಣ’ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ನೀತಿಯನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಿ ಕಲಿಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಸಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 23.8 ಮಿಲಿಯನ್​ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಯುವಜನತೆಯು “ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಎದುರಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಊಟ: ಕೋವಿಡ್​​ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೊಗದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿ ಎಂದರೆ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಶಾಲೆಗಳು ಬೀಗ ಹಾಕಿದ್ದರಿಂದ ಸುಮಾರು 370 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಉಚಿತ ಶಾಲಾ ಬಿಸಿಯೂಟದಿಂದ ವಂಚಿತರಾದರು. ಕೊರೊನಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟ ಶಾಲೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ World Food Programme (WFP) ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ ಆ ಸಂಖ್ಯೆ 346 ಮಿಲಿಯನ್​​.

ಮಕ್ಕಳ ಲಸಿಕೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ : ಕೋವಿಡ್​​ ವ್ಯಾಕ್ಸಿನ್​ ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರಣ ಒಂದು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಸುಮಾರು 80 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ದಡಾರದಂತ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.

ದೇಶದ ನಾಳಿನ ಭವಿಷ್ಯ ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಉತ್ತಮ ಜೀವನಮೌಲ್ಯ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಗುವಿಗೂ ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕುರಿತ ಜ್ಞಾನ, ಜಾಗೃತಿ,ಅವುಗಳ ರಕ್ಷಣೆ, ಕುರಿತು ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವುದು ಸದ್ಯದ ಅಗತ್ಯ.