ವಿಜಯಪುರ: ಹಿಂದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅನಭಿಷಕ್ತ ದೊರೆ, ಹಿಂದವಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಕುಟುಂಬ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಾತೆ ತುಳಜಾ ಭವಾನಿ ದೇವಾಲಯವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಉಸ್ಮನಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತುಳಜಾಪುರದಲ್ಲಿದೆ. ಶಿವಾಜಿ ವಂಶಸ್ಥರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಈ ದೇವಿಯನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಹಾಗೂ ಹೊರಗಿನ ಇತರ ರಾಜ್ಯದ ಕುಟುಂಬಗಳು ಆರಾಧಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿವೆ.
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೂರೂವರೆ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಐವತ್ತೊಂದು ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ತುಳಜಾಭವಾನಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ತುಳಜಾಪುರದ ಭವಾನಿ ಮಾತೆಯ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೆಳಗಾವಿ, ವಿಜಯಪುರ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಚಿಕ್ಕೋಡಿ, ಕಲಬುರಗಿ ಸೇರಿದಂತೆ ನೆರೆಯ ತೆಲಂಗಾಣ, ತಮಿಳುನಾಡು ಹಾಗೂ ಆಂಧ್ರದಿಂದ ಅಸಂಖ್ಯ ಭಕ್ತರು ಪಾದಯಾತ್ರೆ ಬೆಳೆಸಿದ್ದಾರೆ.
ದಸರಾ ನಿಮಿತ್ತ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ದೇವಿಯಯನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಬಗೆಯ ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಸಮರ್ಪಿಸಿದ ಬಳಿಕ, ತುಳಜಾಪುರದ ಭವಾನಿ ಮಾತೆಯ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು ಅಸಂಖ್ಯ ಭಕ್ತರ ವಾಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಗದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕೇಸರಿ ಧ್ವಜ, ಕೇಸರಿ ಶಾಲು, ತಲೆಗೆ ರುಮಾಲು, ಪಲ್ಲಕ್ಕಿ ಹೊತ್ತು, ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾದಸ್ವರ ಹಿಡಿದು ಹೊರಡುವ ಭಕ್ತಸಾಗರ ಆಯಿರಾಧಾ ಉಧೇ..ಉಧೇ.. ಉಧೇ... ಸದಾನಂದಿಚಾ ಉಧೇ..ಉಧೇ.. ಉಧೇ..ಜೈ ಮಾತಾದಿ, ತುನೇ ಮುಜೆ ಬುಲಾಯಾ ಷೇರಾ ವಾಲಿಯೇ ಎಂಬ ಜೈಕಾರ ಹಾಕುತ್ತಾ ಹೋಗುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ.
ದೇವಿಯ ಮಹಿಮೆ:ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ದೇವಿಗೆ ದೇಶವಿಡೀ ಭಕ್ತರು. ಅದರಲ್ಲೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಭಕ್ತರದ್ದೇ ಸಿಂಹಪಾಲು. ವಿಜಯದಶಮಿಯಂದು ಕುಕ್ಕುರ ರಕ್ಕಸನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ವಿಜಯದ ಮಾಲೆ ಧರಿಸುವ ದೇವಿ. ಅದೇ ದಿನ ವಿಶ್ರಾಂತಿಗಾಗಿ ನಿದ್ರೆಗೆ ಜಾರುತ್ತಾಳೆ. ಐದು ದಿನಗಳ ಭರ್ಜರಿ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಬಳಿಕ ನಿದ್ರೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಹೀಗೆ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡಾಗ ನಡೆಯುವ ಅಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ಬರುವ ಭಕ್ತರು ಪಾದಯಾತ್ರೆ ಮೂಲಕ ದೇವಿಯ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ಅಭಿಷೇಕದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಭಕ್ತರ ಬಾಳು ಬಂಗಾರವಂತೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಭಕ್ತ ಸಾಗರವೇ ಹರಿದು ಬರುತ್ತದೆ.