ಯೋಗ ಎಂಬುದು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಿಸ್ತು ಆಗಿದೆ. ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇಹಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಮರಸ್ಯ ಸಾಧಿಸಲು ಯೋಗ ಪ್ರಬಲ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿ ಜೀವಿಸುವ ಕಲೆ ಹಾಗೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಎರಡೂ ಯೋಗವಾಗಿದೆ. ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭ್ಯಾಸಗಳ ಮೂಲಕ ಮನಸಿನ ಶಾಶ್ವತ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ ಅದರಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಅರಿಯುವ ಸಾಧನವಾಗಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಬೆಳೆಯಿತು.
ಯೋಗ ಶಬ್ದ ಸಂಸ್ಕೃತದ 'ಯುಜ್' ಎಂಬ ಶಬ್ದದಿಂದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಯುಜ್ ಎಂದರೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳು ಅಥವಾ ಒಂದಾಗು ಅಥವಾ ಬೆರೆತುಕೊಳ್ಳು ಎಂಬ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ. ಸ್ವಯಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹೊಂದಿ ಮೋಕ್ಷ ಅಥವಾ ಕೈವಲ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಏರುವುದೇ ಯೋಗದ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಜೀವನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ಮುಕ್ತತೆಯಿಂದ ಬದುಕುವುದು, ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಸುಮಧುರ ಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಯೋಗದ ಗುರಿಗಳಾಗಿವೆ. ಯೋಗವು ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದ್ದು, ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬ ಇದರ ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಜೀವನದ ಪರಮೋಚ್ಚ ಗುರಿಯ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಬಹುದು.
ಆದಿಯೋಗಿ ಶಿವ!
ಮಾನವನ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಆರಂಭದಿಂದಲೇ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಆರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ನಂಬಿಕೆಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ಜನ್ಮ ತಾಳುವುದಕ್ಕೂ ಮುಂಚಿನಿಂದಲೂ ಯೋಗ ಈ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿದೆ. ಯೋಗ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ಪ್ರಥಮ ಯೋಗಿ ಅಥವಾ ಆದಿಯೋಗಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ.
ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಗ
19ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆ ಹಾಗೂ 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಹಲವಾರು ಯೋಗ ಗುರುಗಳು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಮುಂದಾದರು. 1980 ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಯೋಗವು ಒಂದು ದೈಹಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ಯೋಗದ ಈ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಹಠ ಯೋಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.