ಸಾರಾಂಶ: ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಮದ ಪರಿಣಿತರು ಮತ್ತು ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಶ್ನೆಯೆಂದರೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಸಮಸ್ಯೆ ಏನು, ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಬಹುದಿತ್ತೇ?, ಠೇವಣಿದಾರರ ಮೊತ್ತದ ಕಥೆ ಏನಾಯಿತು, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಭವಿಷ್ಯವೇನು ಇತ್ಯಾದಿ. ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ ಆಫ್‌ ಇನ್ಶುರೆನ್ಸ್‌ ಆಂಡ್ ರಿಸ್ಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಐಐಆರ್‌ಎಂನ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಡಾ. ಕೆ.ಶ್ರೀನಿವಾಸ ರಾವ್ ಈ ಕುರಿತು ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ವತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ 2020 ಏಪ್ರಿಲ್‌ 3 ರ ವರೆಗೆ ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಮೊರಟೋರಿಯಂನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಆಘಾತಕಾರಿ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಕಠಿಣವಾದ ಕ್ರಮಗಳಾದ ಠೇವಣಿ ಹಿಂಪಡೆತವನ್ನು ನಿಗದಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಿ ಉಂಟು ಮಾಡುವುದರಿಂದಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ತೊಂದರೆ ಉಂಟಾಗಲಿದೆ. ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹಾನಿಯ ಪ್ರಮಾಣ ಅಪಾರವಾದದ್ದು.
ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಗ್ರಾಹಕರ ಪ್ರೊಫೈಲ್‌ ಅನ್ನು ನೋಡಿದರೆ 50 ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯದಂತೆ ನಿರ್ಬಂಧ ವಿಧಿಸಿರುವುದು ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಉಳಿತಾಯದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ಇತರ ನವೀನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಆಧರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಂದಾಗಿ ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತು ಹುಟ್ಟಿದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಮೇಲೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಬಲ್ಲದು.
ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿಯೇ ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯವು ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕುಸಿದಿದೆ. ಶೇ. 85 ರಷ್ಟು ಮೌಲ್ಯವು ಕುಸಿತವಾಗಿದ್ದು ಕೋಟ್ಯಂತರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಭಾರಿ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನೂ ಬದಲಿಸಬಹುದು. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಿಸ್ಕ್ ಆಧರಿತ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಗ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಅಸೆಟ್‌ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸಮಸ್ಯೆ, ಬಂಡವಾಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅನುಪಾತ (ಸಿಎಆರ್) ಮತ್ತು ಕ್ಷೀಣ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ ಆಡಳಿತ ಕ್ರಮಗಳು ಆರ್‌ಬಿಐನ ಕಣ್ಣು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಮುಂದುವರಿಯಬಹುದು. ಬಂಡವಾಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು ಮತ್ತು ದ್ರವ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು ಕಾರಣವಾದರೆ, ಈಗಿನ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುವ ಅಗತ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಇಡೀ ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಗೌರವವನ್ನೂ ಉಳಿಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು.
ಪ್ರಮುಖ ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್:
ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶುರುವಾಗಿದ್ದು 2004 ರಲ್ಲಿ. ಇದು 4ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ವೃತ್ತಿಪರರು ಇದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ 15 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಮಹತ್ವದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಸ್ವತ್ತು ಗಾತ್ರ 3.62 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಆಯಿತು ಮತ್ತು 2019 ಮಾರ್ಚ್‌ವರೆಗೆ ಶೇ. 15.7 ರಷ್ಟು ಸಿಎಆರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಎನ್‌ಪಿಎ ಶೇ. 7.39 ಮತ್ತು ನಿವ್ವಳ ಎನ್‌ಪಿಎ ಶೇ. 4.35 ಆಗಿತ್ತು. ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಈ ಅಂಶಗಳು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಗಂಟೆಯಂತೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳ ಅಗತ್ಯತೆ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಇದು ತುಂಬಾ ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದಿತ್ತು.
ಆದರೆ ಕೆಲವು ಇತರ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗತಿಗಳು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಸ್ಥಿತಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಘಾತಕಾರಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ದಿವಾಳಿಯಂಚಿಗೆ ತಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದವು. 28 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು 9 ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 1000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಖೆಗಳು ಮತ್ತು 1800 ಎಟಿಎಂಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ 2.27 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಡೆಪಾಸಿಟ್‌ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್‌ 2019 ರ ವೇಳೆ 2.64 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಕೋಟ್ಯಂತರ ಎಂಡ್‌/ಹೈ ನೆಟ್ ವರ್ತ್‌ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ (ಎಚ್‌ಎನ್‌ಐ) ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.
2019 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ವೇಳೆಗೆ ಠೇವಣಿಯು 2.09 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯಾಯಿತು. ಇದು ದ್ರವ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಉಂಟು ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಈ ಟ್ರೆಂಡ್‌ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿರುವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಒಂದು ತಾನೇ ಆಘಾತವನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿಕೊಂಡಂತಿತ್ತು. ಈ ಕುಸಿತ ಎಷ್ಟು ಆಳ ಮತ್ತು ತ್ವರಿತವಾಗಿತ್ತು ಎಂದರೆ, ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಆರ್‌ಬಿಐಗೆ ಕೂಡ ಸೂಕ್ತ ಸರಿಪಡಿಸುವಿಕೆ ಕ್ರಮ(ಪಿಸಿಎ) ಅನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.