હૈદરાબાદઃ વિશ્વ અલ્ઝાઈમર દિવસ 21 સપ્ટેમ્બરે મનાવવામાં આવે છે. અલ્ઝાઈમર એક પ્રકારની માનસિક સમસ્યા છે. બાદમાં તેના કારણે ડિમેન્શિયાની સમસ્યા પણ થાય છે. ડિમેન્શિયાનું કોઈ એક કારણ નથી. શરીરમાં ઘણા રોગોના કારણે મગજની અંદરના ચેતા કોષોમાં ઘણા ફેરફારો થાય છે, ઉન્માદ એ તેનું છેલ્લું સ્ટેજ છે. ઘણી વખત ઈજાને કારણે અલ્ઝાઈમરની સમસ્યા પણ થાય છે. વર્લ્ડ અલ્ઝાઈમર ડે 2023 'નેવર ટુ અર્લી, નેવર ટૂ લેટ' થીમ પર ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.
કયા અંગને અસર કરે છે:અલ્ઝાઈમરના કારણે 50 થી 60 ટકા લોકોને ડિમેન્શિયાની સમસ્યા હોય છે. તે મગજની અંદર મગજના કોષો અને ચેતાઓને ખલેલ પહોંચાડે છે અને તેનો નાશ કરે છે. વિક્ષેપિત/નષ્ટ થયેલ ચેતાઓનું કાર્ય મગજમાં સંદેશા પ્રસારિત કરવાનું છે, ખાસ કરીને યાદોને સંગ્રહિત કરવાનું. ડિમેન્શિયા ક્યારેક ગાંડપણના તબક્કા સુધી પહોંચી જાય છે.
88 લાખ ભારતીયો ડિમેન્શિયાથી પીડિત છે: 13 જાન્યુઆરી, 2023ના રોજ અલ્ઝાઈમર એસોસિએશનના એક રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના 7.4 ટકા લોકો ડિમેન્શિયાથી પીડિત છે. 88 લાખ (8.8 મિલિયન) ભારતીયો તેનાથી પીડિત છે. પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓ ડિમેન્શિયાથી વધુ પીડાય છે. તે જ સમયે, શહેરી વિસ્તારો કરતાં ગ્રામીણ વિસ્તારના લોકો ડિમેન્શિયાથી પીડાય છે.
અલ્ઝાઈમરનો ઈતિહાસ: ડૉ. એલોઈસ અલ્ઝાઈમર નામના જર્મન મનોચિકિત્સકે 1901માં એક મહિલાની સારવાર દરમિયાન આ ડિસઓર્ડર અથવા અલ્ઝાઈમર નામની સમસ્યા શોધી કાઢી હતી. આ પછી, આ સમસ્યાને માનસિક નામ અલ્ઝાઈમર આપવામાં આવ્યું.
વિશ્વ અલ્ઝાઈમર દિવસની શરુઆત:1984માં અલ્ઝાઈમર ડિસીઝ ઈન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઈઝેશનની સ્થાપના થઈ. 21 સપ્ટેમ્બર 1994ના રોજ સંસ્થાની 10મી વર્ષગાંઠ પર, લોકોને અલ્ઝાઈમરની સમસ્યાની ગંભીરતાથી વાકેફ કરવા માટે 21 સપ્ટેમ્બરના રોજ વિશ્વ અલ્ઝાઈમર ડે ઉજવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી, આ તારીખ દર વર્ષે વિશ્વ અલ્ઝાઈમર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવશે.
અલ્ઝાઈમર/ડિમેન્શિયા સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ
- વિશ્વમાં 55 કરોડ (55 મિલિયન) થી વધુ લોકો ડિમેન્શિયાથી પીડિત છે.
- 60 ટકાથી વધુ પીડિતો ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાંથી છે.
- દર વર્ષે, ડિમેન્શિયાના 1 કરોડ (10 મિલિયન) નવા કેસ નોંધાય છે.
- હાલમાં, ડિમેન્શિયા મૃત્યુનું સાતમું મુખ્ય કારણ છે.
- સમગ્ર વિશ્વમાં વૃદ્ધોમાં અપંગતાનું મુખ્ય કારણ ડિમેન્શિયા છે.
- અલ્ઝાઈમરના કારણે મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં ડિમેન્શિયા સામાન્ય છે.
- ઘણી બીમારીઓ ઉપરાંત ઇજાઓથી પણ ઉન્માદ થાય છે.
- વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન મુજબ, ઘણા દેશોમાં 60-70 ટકા લોકો અમુક પ્રકારના અલ્ઝાઈમરને કારણે ડિમેન્શિયાથી પીડાય છે.
- 2019 માં, વિશ્વભરમાં ડિમેન્શિયા પર 1.3 ટ્રિલિયન યુએસ ડોલર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.
ડિમેન્શિયાનાલક્ષણો
- યાદશક્તિની ખોટ
- સ્મૃતિ ભ્રંશ અથવા વસ્તુઓ યાદ ન રાખવી
- વસ્તુઓ ગુમાવવી અથવા ખોટી જગ્યાએ મૂકવી
- ચાલતી વખતે અથવા ડ્રાઇવિંગ કરતી વખતે ખોવાઈ જવું
- પરિચિત સ્થળોએ પણ મૂંઝવણમાં આવવું
- સમયનો ટ્રેક ગુમાવવો
- વાતચીત કરવામાં મુશ્કેલી આવી રહી છે
- હંમેશા ચિંતિત
- વ્યક્તિગત વર્તનમાં અસામાન્ય ફેરફારો
- તર્ક અથવા નિર્ણયો લેવાની અશક્ત ક્ષમતા
ડિમેન્શિયાના મુખ્ય કારણો
- 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોમાં ડિમેન્શિયાની સમસ્યા સામાન્ય છે.
- હાઈ બ્લડ પ્રેશર (હાઈપરટેન્શન)
- હાઈ બ્લડ સુગર (ડાયાબિટીસ)
- મેદસ્વી અથવા વધારે વજન હોવું
- નિયમિતપણે ધૂમ્રપાન કરો
- અતિશય દારૂનો વપરાશ
- શારીરિક કામ ન કરવા બદલ
- સામાજિક રીતે નિષ્ક્રિય રહેવું
- ડિપ્રેશનને કારણે
- સામાજિક રીતે અલગ પડી જવું
- વધારાનું ટેબલ મીઠું વાપરવું
અલ્ઝાઈમર ગાંડપણના તબક્કા સુધી પહોંચી શકે છેઃઅલ્ઝાઈમર એક પ્રકારની માનસિક સમસ્યા છે. જેના કારણે ડિમેન્શિયાની સમસ્યા પણ થાય છે. ડિમેન્શિયાનું કોઈ એક કારણ નથી. શરીરમાં ઘણા રોગોના કારણે મગજની અંદરના ચેતા કોષોમાં ઘણા ફેરફારો થાય છે, ઉન્માદ એ તેનું છેલ્લું સ્ટેજ છે. અલ્ઝાઈમરના કારણે 50 થી 60 ટકા લોકોને ડિમેન્શિયાની સમસ્યા હોય છે. તે મગજની અંદર મગજના કોષો અને ચેતાઓને વિક્ષેપિત કરે છે અને તેનો નાશ કરે છે. વિક્ષેપિત/નષ્ટ થયેલ ચેતાઓનું કાર્ય મગજમાં સંદેશા પ્રસારિત કરવાનું છે, ખાસ કરીને યાદોને સંગ્રહિત કરવાનું. ડિમેન્શિયાના કારણે ઘણી વખત વ્યક્તિ ગાંડપણના તબક્કામાં પહોંચી જાય છે.
ડિમેન્શિયા ન તો કોઈ રોગ છે કે ન તો તેનો કોઈ ઈલાજ છે:તબીબી નિષ્ણાતોના મતે, ડિમેન્શિયાને રોગ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવતું નથી. મગજ પર તેની અસર ઘટાડવા માટે અત્યાર સુધી કોઈ સંતોષકારક ઉપચાર નથી. ફક્ત એટલું જ કહી શકાય કે ઉન્માદને રોકવા માટે કોઈ દવા કે તબીબી પદ્ધતિ નથી. જાપાન જેવા દેશોમાં ડિમેન્શિયાની સમસ્યા ગંભીર છે.
આ પણ વાંચો:
- World Gynecological Oncology Awareness Day: જાણો શા માટે ઉજવવામાં આવે છે પ્રજનન કેન્સર જાગૃતિ દિવસ
- Health tips for weakness : જો તમે થાક અને નબળાઈથી પરેશાન છો તો? ડાયટમાં આ ચીજોને સામેલ કરો
