હૈદરાબાદ શરીરને આંતરિક રીતે મજબૂત રાખવા માટે આપણા વડીલો હંમેશા ડ્રાયફ્રૂટ્સ અને અમુક ખાદ્ય દાણા અથવા બીજ ખાવાની વાત કરતા આવ્યા છે. ડૉક્ટરો અને નિષ્ણાતો એવું પણ માને છે કે તેમને આહારમાં સામેલ કરવા અને તેને નિયંત્રિત માત્રામાં લેવાથી શરીરને સૂર્યમુખીના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો (health benefits of sunflower) મળી શકે છે. તેઓ એમ પણ કહે છે કે, બજારમાં ઉપલબ્ધ તેલ મસાલામાં બનેલા નાસ્તાને બદલે ડ્રાયફ્રૂટ્સ અને બીજમાંથી બનાવેલા નાસ્તાનું સેવન કરવું વધુ સારું (Sunflower seeds properties nutrients health benefits) છે. તે બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર ખાવાથી થતી બિમારીથી રાહત પણ આપી શકે છે. સૂર્યમુખીના બીજ (Sunflower seeds) ને પણ સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક બીજની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. સૂર્યમુખીના બીજમાં ભરપૂર માત્રામાં પોષક તત્વો જોવા મળે છે, સાથે જ તેમાં અનેક પ્રકારના ઔષધીય ગુણો પણ જોવા મળે છે. જે આયુર્વેદમાં પણ માન્ય છે.
આ પણ વાંચોજાણો કઈ છે તે દવાઓ જેણે બદલી નાખ્યું વિશ્વ
સુર્યમુખી બીજના ફાયદાઆયુર્વેદમાં સૂર્યમુખીના બીજની અસર શીતળ માનવામાં આવે છે. મુંબઈ સ્થિત આયુર્વેદિક ચિકિત્સક ડૉ મનીષા કાલે કહે છે કે, વાત દોષમાં સૂર્યમુખીના બીજ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેનું સેવન કરવાથી પાચનતંત્ર સ્વસ્થ અને ફિટ રહે છે, સાથે જ કબજિયાત અને પાચન સંબંધી અનેક સમસ્યાઓમાં રાહત મળે છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, કૃમિનાશકમાં પણ કહેવામાં આવે છે, એટલે કે તે પેટના કીડાથી રાહત મેળવવામાં મદદ કરે છે.
આયુર્વેદ અનુસાર ફાયદાતે પેશાબની કેટલીક સમસ્યાઓ, ફેફસાં અને લીવરમાં બળતરા અથવા અન્ય સમસ્યાઓમાં, અલ્સર, સોજો, શ્વાસ સંબંધી સમસ્યાઓ અને શારીરિક નબળાઈ દૂર કરવામાં પણ તે મદદરૂપ છે. તેમણે કહ્યું કે, માત્ર સૂર્યમુખીના બીજ જ નહીં, તેના મૂળનો ઉપયોગ આયુર્વેદિક દવાઓમાં પણ થાય છે. સૂર્યમુખીના બીજ મુખ્યત્વે બે પ્રકારના હોય છે, જેમાંથી એક તેલ ઉત્પન્ન કરે છે અને બીજું કાચું ખાઈ શકાય છે.
આ પણ વાંચોસારવાર માર્ગદર્શિકાનો અભાવ મંકીપોક્સને આપી શકે છે નિમંત્રણ
સૂર્યમુખીના બીજના પોષક તત્વો દિલ્હીના ન્યુટ્રિશનિસ્ટ અને ડાયેટિશિયન ડૉ. દિવ્યા શર્મા સમજાવે છે કે, સૂર્યમુખીના બીજમાં સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક ઘણા પ્રકારના પોષક તત્વો હોય છે. તેમાં એન્ટિ માઇક્રોબાયલ, એન્ટિ બેક્ટેરિયલ અને એન્ટિ ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણો પણ હોય છે. જે ન માત્ર શરીરને હાનિકારક બેક્ટેરિયાથી બચાવે છે, પરંતુ અન્ય અનેક પ્રકારની બીમારીઓ સામે રક્ષણ આપવામાં પણ મદદ કરે છે. આ બીજનું નિયંત્રિત માત્રામાં સેવન કરવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ મજબૂત બને છે. તેમણે જણાવ્યું કે, આ બીજમાં મેગ્નેશિયમ, વિટામિન સી, વિટામિન ઇ, વિટામિન B1, B3, B6, ફોસ્ફરસ, પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, ફાઇબર, કોપર, સેલેનિયમ, એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ અને ઓમેગા 3 ફેટી એસિડ્સ હોય છે. આ સિવાય તેમાં ફાયટોસ્ટેરોલ્સ, ફ્લેવોનોઈડ્સ, પોલીઅનસેચ્યુરેટેડ ફેટી એસિડ્સ પણ જોવા મળે છે. ડૉ. દિવ્યા કહે છે કે, આ પોષક તત્વો અને સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક ગુણોને કારણે સૂર્યમુખીના બીજનું સેવન કરવાથી શરીરને અનેક રીતે ફાયદો થાય છે.
આ પણ વાંચોકોવિડ પછી સુગંધ અથવા સ્વાદની ખોટ તમારી યાદશક્તિને કરે છે અસર
સુર્યમુખી બીજથી સ્વાસ્થ્યને ફાયદા
- સૂર્યમુખીના બીજનું સેવન કરવાથી શરીરને થતા ફાયદા
- સૂર્યમુખીના બીજમાં ઓલિક અને લિનોલીક ફેટી એસિડ જોવા મળે છે, જે એલડીએલ એટલે કે હાનિકારક કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. જે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઓછું કરવામાં મદદરૂપ છે.
- તેનું સેવન કરવાથી વધતી ઉંમરમાં હાડકાંની સમસ્યાને ઘણી હદ સુધી દૂર કરી શકાય છે. તે માત્ર હાડકાંને જ મજબુત બનાવે છે, પરંતુ હાડકાંને લગતી ઘણી સમસ્યાઓથી રાહત આપવામાં પણ મદદ કરે છે.
- એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોની સાથે, સૂર્યમુખીના બીજમાં ફ્લેવોનોઈડ્સ, પોલીઅનસેચ્યુરેટેડ ફેટી એસિડ અને પુષ્કળ વિટામિન્સ પણ હોય છે, જે હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
- સૂર્યમુખીના બીજમાં જોવા મળતા કેલ્શિયમ, જસત અને અન્ય પોષક તત્ત્વો વૃદ્ધત્વ મગજ સંબંધિત સમસ્યાઓ જેમ કે જ્ઞાનતંતુઓની નબળાઇ અથવા ભૂલી જવું વગેરેમાં ફાયદાકારક છે.
આ પણ વાંચોસ્વસ્થ રહેવા માટે આ છ સ્વાદ લેવા છે જરુરી
- સૂર્યમુખીના બીજમાં બહુઅસંતૃપ્ત ચરબી હોય છે અને તેમાં કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ પણ ઓછા હોય છે, જે શરીરમાં બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
- સૂર્યમુખીમાં ફાયટોસ્ટ્રોજેન્સ મળી આવે છે જે શરીરમાં એસ્ટ્રોજન હોર્મોનને સંતુલિત રાખવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. આ સિવાય તે બ્રેસ્ટ કેન્સર અને અન્ય કેટલાક પ્રકારના કેન્સરને રોકવામાં પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
- સૂર્યમુખીના બીજમાં જોવા મળતા ઉત્સેચકો પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે અને શરીરમાંથી હાનિકારક ઝેરને બહાર કાઢવામાં પણ ઉપયોગી છે. આ સિવાય સૂર્યમુખીના બીજમાં ફાઈબર પણ ભરપૂર માત્રામાં જોવા મળે છે. જે કબજિયાત અને પાચનને લગતી અન્ય ઘણી સમસ્યાઓમાં પણ રાહત આપે છે.
- મહિલાઓ માટે ખાસ ફાયદાઃ સૂર્યમુખીના બીજ મહિલાઓ માટે ઘણી રીતે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને નિયંત્રિત માત્રામાં તેનું નિયમિત સેવન કરવાથી માત્ર વધતી જતી ઉંમરમાં મહિલાઓમાં થતી સમસ્યાઓ ઉપરાંત આ હોર્મોનલ અસંતુલન અને તેનાથી સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓમાં પણ રાહત મળે છે.
