ન્યુઝ ડેસ્ક:સામાન્ય રીતે પેટમાં પેપ્ટીક અલ્સર કે અલ્સરની સમસ્યા માટે ખોટો આહાર અને ગેસ્ટ્રિકની સમસ્યા જવાબદાર હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો કે, આ સમસ્યા અન્ય કેટલાક કારણોસર પણ થઈ શકે છે. નિષ્ણાતો માને છે કે, આ સમસ્યા ના લક્ષણો દેખાય કે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ, કારણ કે આ અલ્સરને (Peptic ulcer) અવગણવાથી સ્વાસ્થ્યને નુકસાન થઈ શકે છે. જો યોગ્ય સમયે સારવાર ન કરવામાં આવે તો આંતરિક રક્તસ્રાવ અને પેટમાં ચેપનું જોખમ પણ અમુક સમયે વધી જાય છે.
આ પણ વાંચો:જાણો સામાન્ય દવાઓ જે તમારી સેક્સ ડ્રાઇવને કરી શકે છે નિયંત્રિત
પેટના અલ્સરને અવગણશો નહીં: ફોલ્લાઓ, મોઢામાં હોય કે પેટમાં, પીડા અને બળતરા પેદા કરે છે. મોઢાના અલ્સર માટે સામાન્ય રીતે બહારની દવા લગાવવાથી પણ રાહત મળે છે, પરંતુ પેટમાં અલ્સરના કિસ્સામાં સારવારની સાથે ખોરાક અને જીવનશૈલીમાં સુધારો કરવો ખૂબ જ જરૂરી બની જાય છે. પેટમાં અલ્સરની સમસ્યા જેને પેપ્ટિક અલ્સર (what is Peptic ulcer) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેની અવગણના કરવી અથવા સમસ્યાની સારવારમાં વિલંબ કરવાથી ક્યારેક પીડિત વ્યક્તિની સ્થિતિ ગંભીર બની શકે છે.
પેપ્ટીક અલ્સર શું છે: ભોપાલના વરિષ્ઠ ચિકિત્સક ડો. રાજેશ શર્મા, સમજાવે છે કે પેપ્ટીક અલ્સરમાં પેટના અંદરના ભાગો, ખાસ કરીને પેટ અથવા નાના આંતરડાના ઉપરના ભાગમાં અલ્સર બનવાનું શરૂ થાય છે. જો તેનો યોગ્ય સમયે ઈલાજ ન કરવામાં આવે તો તે ઘા માં ફેરવાઈ જાય છે અને ઘણી વખત આ ઘાને કારણે પેટમાં સોજો આવી જાય છે.
ત્રણ પ્રકારના પેપ્ટીક અલ્સર: ડૉ. રાજેશ સમજાવે છે કે, પેપ્ટીક અલ્સર ત્રણ પ્રકારના હોય છે ગેસ્ટ્રિક અલ્સર, એસોફેજલ અલ્સર અને ડ્યુઓડીનલ અલ્સર. ગેસ્ટ્રિક અલ્સર - જે પેટમાં થાય છે, અન્નનળીના અલ્સર જે ફૂડ પાઇપમાં થાય છે અને ડ્યુઓડીનલ અલ્સર, જે નાના આંતરડામાં થાય છે. તે સમજાવે છે કે પેટમાં ઉત્પન્ન થતા રસ અને એસિડ આપણા આંતરડામાં ખોરાકને પચાવવામાં મદદ કરે છે. પરંતુ જો કોઈ કારણોસર શરીરમાં એસિડની માત્રા વધવા લાગે છે, તો તે આંતરડાની દિવાલોને નુકસાન પહોંચાડવા લાગે છે અને આવી સ્થિતિમાં ફૂડ પાઇપ અને નાના આંતરડામાં અલ્સર અથવા અલ્સર થવાની સંભાવના વધી જાય છે. તે સમજાવે છે કે જો કે પેપ્ટીક અલ્સર (Peptic ulcer) એક સામાન્ય સમસ્યા છે, પરંતુ જો તેની કાળજી લેવામાં ન આવે તો તે અન્ય ઘણી બીમારીઓનું કારણ પણ બની શકે છે
પેપ્ટીક અલ્સરના કારણો:પેપ્ટીક અલ્સર અથવા પેટમાં અલ્સર થવા પાછળ અનેક કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે. જેમ કે બિનઆરોગ્યપ્રદ આહારનો વપરાશ, ખાસ કરીને વધુ તેલ અને મસાલાઓ, ખોરાકના પ્રકાર અને સમય અંગે અનુશાસનહીનતા, વધુ પડતો આલ્કોહોલ અને સિગારેટનું સેવન, નબળી જીવનશૈલી, કોઈપણ પ્રકારની દવા અથવા ઉપચારની આડઅસર અને લીવર, ફેફસા કે કિડનીને લગતા રોગો. હોવું વગેરે આ સિવાય ક્યારેક હેલિકોબેક્ટર પાયલોરી બેક્ટેરિયાના કારણે પણ આ સમસ્યા થઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, આ બેક્ટેરિયા ખોરાકને પચાવવામાં મદદ કરવા માટે પેટમાં એસિડની ક્ષમતાને ઘટાડે છે.
આ પણ વાંચો:ત્વચા પર લીંબુ લગાવતા પહેલા જાણો શું છે તેના ફાયદા અને ગેરફાયદા...
પેપ્ટિક અલ્સરના લક્ષણો:ડૉ. રાજેશ સમજાવે છે કે, જ્યારે પેપ્ટિક અલ્સરમાં પેટમાં તીવ્ર દુખાવો થાય છે ત્યારે તે છાતીથી નાભિ સુધી અનુભવાય છે. તેઓ સમજાવે છે કે જો અલ્સરની સમસ્યા ગંભીર બનવા લાગે છે, તો ક્યારેક ઉલ્ટીમાં લોહી અથવા કાળા રંગના સ્ટૂલ જેવા લક્ષણો પણ જોવા મળે છે. આ સિવાય ક્યારેક મળમાંથી લોહી પણ આવી શકે છે. આ સિવાય આ સમસ્યાના અન્ય ઘણા લક્ષણો પણ જોવા મળે છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે.
- ઉલટી અને ઉબકા
- વજન ઘટવું અથવા ભૂખ ન લાગવી
- ખાટા ઓડકાર
- છાતીમાં દુખાવો અથવા બર્નિંગ
- હાર્ટબર્ન
પેપ્ટીક અલ્સરથી કેવી રીતે બચવું: ડો. રાજેશ જણાવે છે કે, પેપ્ટીક અલ્સરના કિસ્સામાં ખોરાકનું ખાસ ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આ તબક્કામાં કેટલીક બાબતો ટાળવી જોઈએ. જેમ કે, તળેલા ખોરાક, ખાટા ખોરાક જેમ કે લીંબુ, કાળા મરી અથવા લાલ મરી, કેફીનયુક્ત સોડા અથવા અન્ય પદાર્થો, ચોકલેટ, કોફી, ઠંડા પીણા, આલ્કોહોલ, સિગારેટ અને વધુ તેલ અને મરચાંના મસાલા સાથેનો આહાર વગેરે. તે જ સમયે, આહારની સાથે તંદુરસ્ત જીવનશૈલી જાળવવી પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જેમ કે મોડી રાત્રે કંઈપણ ખાવાનું ટાળવું, હંમેશા યોગ્ય સમયે તાજો અને સંતુલિત આહાર લેવો, યોગ્ય સમયે સૂવું અને જાગવું, ઓછામાં ઓછા આઠ કલાકની ઊંઘ લેવી, તણાવથી દૂર રહેવાનો પ્રયાસ કરવો અને તબીબી સલાહ વિના કંઈપણ દવા ન લો.
પેઇનકિલર્સનું વધુ પડતું સેવન ટાળવું: આ સિવાય શક્ય હોય ત્યાં સુધી ખાલી પેટ ન રહેવું ખૂબ જ જરૂરી છે, નહીં તો ગેસ્ટ્રિકની સમસ્યાનું જોખમ પણ વધી જાય છે. તે જ સમયે, કોઈપણ પ્રકારની પેઇનકિલર્સનું વધુ પડતું સેવન ટાળવું જોઈએ. તેમનું કહેવું છે કે, ઘણા લોકો દર્દ કે કોઈ સામાન્ય સમસ્યાને કારણે તબીબી સલાહ વિના જાતે જ દવાઓ લેવાનું શરૂ કરી દે છે. જો આવું સતત થતું રહે તો માત્ર પેટનું સ્વાસ્થ્ય જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર સ્વાસ્થ્યને નુકસાન થાય છે
