ગુજરાત

gujarat

ETV Bharat / sukhibhava

શું એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ ક્રોનિક પીડાની સારવારમાં અસરકારક છે

તાજેતરના અભ્યાસમાં, સંશોધકો પુખ્ત વયના લોકોમાં ક્રોનિક પીડાની (chronic pain) સ્થિતિની સારવારમાં એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના (Antidepressants) કેટલાક વર્ગો અસરકારક છે કે કેમ તે ઓળખવામાં સક્ષમ હતા. સમય જતાં તેમની લોકપ્રિયતા વધી છે.

શું એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ ક્રોનિક પીડાની સારવારમાં અસરકારક છે
શું એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ ક્રોનિક પીડાની સારવારમાં અસરકારક છે

By

Published : Feb 3, 2023, 12:57 PM IST

વોરવિક [યુકે]:ઘણા લોકો અજાણ છે કે, ઘણી એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ (ડિપ્રેશનની સારવાર માટે વપરાતી દવાઓ) પણ ક્રોનિક પેઇન સમસ્યાઓનું સંચાલન કરવા માટે આપવામાં આવે છે. યુકેની વસ્તીના એક તૃતીયાંશથી દોઢ ભાગ લાંબા સમયથી પીડાય છે. ક્રોનિક પેઇન મેનેજમેન્ટ વારંવાર અસંતોષકારક હોય છે, સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતી દવાઓ મર્યાદિત અથવા અનિશ્ચિત લાભો પ્રદાન કરે છે અને કદાચ નોંધપાત્ર આડઅસરોનું કારણ બને છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને ડિપ્રેશન જેવી મૂડ ડિસઓર્ડર ન હોય ત્યારે પણ, એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની ભલામણ કરવામાં આવે છે જે ક્રોનિક પીડાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. સમય જતાં તેમની લોકપ્રિયતા વધી છે.

પુરાવાઓને એકસાથે લાવવામાં આવ્યા: યુનિવર્સિટી ઓફ વોરવિકના વિદ્વાનો સહિત સંશોધકોની એક આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમે શોધી કાઢ્યું છે કે અમુક વર્ગના એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ પુખ્ત વયના લોકોમાં ચોક્કસ પીડા સ્થિતિની સારવારમાં અસરકારક હતા, પરંતુ અન્ય કાં તો અસરકારક ન હતા, અથવા અસરકારકતા અજાણ હતી. ધ BMJ માં પ્રકાશિત, અભ્યાસમાં ક્રોનિક પીડાની સારવારમાં એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની સલામતી અને અસરકારકતાની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી, અને પ્રથમ વખત, એક દસ્તાવેજમાં તમામ હાલના પુરાવાઓને એકસાથે લાવવામાં આવ્યા હતા.

સારી રીતે જીવવામાં મદદ કરવા માટે:સંશોધકો કહે છે કે, પરિણામો દર્શાવે છે કે ચિકિત્સકોએ ક્રોનિક પેઇન મેનેજમેન્ટ માટે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ સૂચવવાનું નક્કી કરતા પહેલા તમામ પુરાવાઓને ધ્યાનમાં લેવાની જરૂર છે. પેપરના સહ-લેખક યુનિવર્સિટી ઓફ વોરવિકના પ્રોફેસર માર્ટિન અંડરવુડે જણાવ્યું હતું કે: "ક્રોનિક પીડા સાથે જીવતા લોકોને મદદ કરવામાં એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની ભૂમિકા છે, જો કે, આ અગાઉના વિચાર કરતાં વધુ મર્યાદિત છે. એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની અપ્રિય આડઅસર થઈ શકે છે. જે દર્દીઓ ટાળવા માંગે છે. પ્રિસ્ક્રિપ્શન પેડ પર આધાર રાખ્યા વિના, લોકોને તેમની પીડાનું સંચાલન કરવામાં અને વધુ સારી રીતે જીવવામાં મદદ કરવા માટે અમારે સખત મહેનત કરવાની જરૂર છે."

22 પીડાઓનો સમાવેશ: સમીક્ષામાં 2012 થી 2022 સુધીની 26 પદ્ધતિસરની સમીક્ષાઓની તપાસ કરવામાં આવી હતી જેમાં 25,000 થી વધુ સહભાગીઓ સામેલ હતા. આમાં આઠ એન્ટીડિપ્રેસન્ટ વર્ગોના ડેટા અને પીઠનો દુખાવો, ફાઈબ્રોમીઆલ્ગીઆ, માથાનો દુખાવો, પોસ્ટઓપરેટિવ પેઇન અને ઇરીટેબલ બોવેલ સિન્ડ્રોમ સહિત 22 પીડા પરિસ્થિતિઓનો સમાવેશ થાય છે. સેરોટોનિન-નોરેપીનેફ્રાઇન રીપ્ટેક ઇન્હિબિટર્સ (SNRI) એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ જેમ કે ડુલોક્સેટીન સૌથી વધુ સંખ્યામાં પીડાની સ્થિતિઓ માટે અસરકારક હોવાનું જણાયું હતું, જેમ કે પીઠનો દુખાવો, ઘૂંટણની અસ્થિવા, પોસ્ટઓપરેટિવ પીડા, ફાઈબ્રોમીઆલ્ગીઆ અને ન્યુરોપેથિક પીડા.

દુખાવાની સારવાર તરીકે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના ઉપયોગ: તેનાથી વિપરીત, ટ્રાયસાયક્લિક એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ, જેમ કે એમીટ્રિપ્ટીલાઈન, ક્લિનિકલ પ્રેક્ટિસમાં પીડાની સારવાર માટે સૌથી સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતી એન્ટીડિપ્રેસન્ટ છે, પરંતુ સમીક્ષા દર્શાવે છે કે તે અસ્પષ્ટ છે કે, તેઓ કેટલી સારી રીતે કાર્ય કરે છે, અથવા તે મોટાભાગની પીડા પરિસ્થિતિઓ માટે કામ કરે છે કે કેમ. દુખાવાની સારવાર તરીકે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના ઉપયોગે તાજેતરમાં વૈશ્વિક સ્તરે ધ્યાન ખેંચ્યું છે.

પીડા સાથે જીવતા પુખ્ત વયના લોકો માટે: નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર હેલ્થ એન્ડ કેર એક્સેલન્સ (NICE) દ્વારા પ્રકાશિત ક્રોનિક પ્રાથમિક પીડા વ્યવસ્થાપન માટેની 2021 માર્ગદર્શિકા એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના અપવાદ સાથે પીડા દવાઓનો ઉપયોગ કરવાની ભલામણ કરે છે. માર્ગદર્શિકા ક્રોનિક પ્રાથમિક પીડા સાથે જીવતા પુખ્ત વયના લોકો માટે વિવિધ પ્રકારના એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની ભલામણ કરે છે, જેમ કે એમીટ્રિપ્ટીલાઈન, સિટાલોપ્રામ, ડ્યુલોક્સેટાઈન, ફ્લુઓક્સેટાઈન, પેરોક્સેટીન અથવા સર્ટ્રાલાઈન.

સંક્ષિપ્ત અભિગમની જરૂર: યુનિવર્સિટી ઓફ સિડની ખાતે ધ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફોર મસ્ક્યુલોસ્કેલેટલ હેલ્થ એન્ડ સિડની મસ્ક્યુલોસ્કેલેટલ હેલ્થના મુખ્ય લેખક ડૉ. જીઓવાન્ની ફરેરાએ જણાવ્યું હતું કે, પીડા માટે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ સૂચવવા માટે વધુ સંક્ષિપ્ત અભિગમની જરૂર છે. "વિવિધ પીડા પરિસ્થિતિઓ માટે તે દરેક એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ માટેના પુરાવાઓને કાળજીપૂર્વક ધ્યાનમાં લીધા વિના એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સની સૂચિની ભલામણ કરવી એ ચિકિત્સકો અને દર્દીઓને વિચારવામાં ગેરમાર્ગે દોરી શકે છે કે તમામ એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સ પીડાની સ્થિતિ માટે સમાન અસરકારકતા ધરાવે છે. અમે બતાવ્યું કે તે કેસ નથી."

ફાયદા અને નુકસાનને તોલવામાં મદદ:યુનિવર્સિટી ઓફ સિડની ખાતે ધ સ્કૂલ ઓફ પબ્લિક હેલ્થ એન્ડ સિડની મસ્ક્યુલોસ્કેલેટલ હેલ્થના સહ-લેખક ડૉ ક્રિસ્ટીના અબ્દેલ શહીદે જણાવ્યું હતું કે: "આ સમીક્ષાના તારણો ચિકિત્સકો અને દર્દીઓ બંનેને વિવિધ પીડા પરિસ્થિતિઓ માટે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના ફાયદા અને નુકસાનને તોલવામાં મદદ કરશે. કે તેઓ તેનો ઉપયોગ કે કેમ અને ક્યારે કરવો તે અંગે માહિતગાર નિર્ણયો લઈ શકે છે."

પીડાની દવાઓ પર આધાર રાખવો જોઈએ નહીં: ડૉ. ફેરેરાએ જણાવ્યું હતું કે "દર્દ માટે સારવારના બહુવિધ વિકલ્પો છે, અને લોકોએ પીડા-રાહત માટે માત્ર પીડાની દવાઓ પર આધાર રાખવો જોઈએ નહીં. કેટલીક પીડા દવાઓની પીડા વ્યવસ્થાપનમાં ભૂમિકા હોઈ શકે છે, પરંતુ તેને ઉકેલના માત્ર એક ભાગ તરીકે ધ્યાનમાં લેવાની જરૂર છે. કેટલીક પીડા પરિસ્થિતિઓ માટે, કસરત, ફિઝીયોથેરાપી અને જીવનશૈલીમાં ફેરફાર પણ મદદ કરી શકે છે. તમારા માટે કયા વિકલ્પો યોગ્ય હોઈ શકે તે વિશે વધુ જાણવા માટે તમારા આરોગ્ય વ્યાવસાયિક સાથે વાત કરો."

ડિપ્રેશન કરતાં પણ વધુ:2000 થી 2015 સુધીમાં OECD દેશોમાં એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સનો ઉપયોગ બમણો થયો છે, અને પીડા માટે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ્સના 'ઓફ-લેબલ' પ્રિસ્ક્રિપ્શનોનો ઉપયોગ આ વધારામાં ફાળો આપનાર પરિબળ માનવામાં આવે છે. કેનેડા, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, યુનાઇટેડ કિંગડમ અને તાઇવાનના ડેટા સૂચવે છે કે વૃદ્ધ લોકોમાં, ક્રોનિક પીડા એ સૌથી સામાન્ય સ્થિતિ હતી જે એન્ટીડિપ્રેસન્ટ પ્રિસ્ક્રિપ્શન તરફ દોરી જાય છે, ડિપ્રેશન કરતાં પણ વધુ. (ANI)

ABOUT THE AUTHOR

...view details