બાળપણમાં આપવામાં આવેલી સલાહ આદર્શ જીવનશૈલીનું મૂળ હોય છે

ઘરના વડીલો (Parents) દ્વારા બાળકોને આપવામાં આવતી ખાવા-પીવા, બેસવા-ચાલવા સંબંધિત સલાહ (Advice) ફક્ત બાળકોનું ભવિષ્ય અને જીવનશૈલી (Children's lifestyle) પણ ખૂબ જ સારી બનાવે છે. આ ઉપરાંત આ સલાહ બાળકોના માનસિક અને શારીરિક આરોગ્યને (Mental and physical health of children) સંબંધિત અનેક સમસ્યાઓથી પણ દૂર રાખે છે.

• બાળપણમાં માતાપિતાએ આપેલી સલાહથી બાળકોનું જીવન સુધરે છે
• માતાપિતાની સલાહ બાળકોના ભવિષ્ય અને જીવનશૈલીને સારી બનાવે છે
• માતાપિતાની સલાહ બાળકોને શારીરિક અને માનસિક આરોગ્યને સંબંધિત સમસ્યાઓથી દૂર રાખે છે

ન્યૂઝ ડેસ્કઃ જ્યારે બાળક મોટું થઈ રહ્યું હોય છે. તો ઉંમરના દરેક વિકાસના મંચ પર તેના માતાપિતા (Parents) તેને કંઈકને કંઈક સલાહ કે શીખ આપતા રહે છે. જેવી કે સવારે જલ્દી ઉઠો, ઝડપી કામ કરો, બેસીને જમો કે પાણી પીવો, હંમેશા માથું કે ગરદન ઊંચું રાખીને ચાલો, ખુરશી પર ઝૂકીને કે લેટીને ન બેસો, લેટીને ટીવી ન જુઓ કે સવારની શરૂઆત હાસ્ય (Smile) સાથે કરો વગેરે.

માતાપિતાની સલાહ બાળકોને તંદુરસ્ત રહેવામાં મદદ કરે છે

તે સમયે બાળકોને લાગે છે કે, માતાપિતા (Parents) હદથી વધારે સલાહ (Advice) આપીને હેરાન કરી રહ્યા છે, પરંતુ ખરેખર આ જ આદતો આજીવન તેમની જીવનશૈલીને સારી અને તેમના આરોગ્યને તંદુરસ્ત રાખવામાં મદદ કરે છે. મોટાઓની આ સલાહોનો ન ફક્ત આપણા શરીર, પરંતુ મન પર થનારી સકારાત્મક અસરને (Positive effect) જાણવા માટે ETV Bharat સુખીભવ પોતાના વિવિધ નિષ્ણાતો સાથે વાતચીત કરી હતી.

સવારે જલ્દી ઉઠો

ફક્ત આયુર્વેદ જ નહીં, પરંતુ તમામ તબીબી વિજ્ઞાનમાં (Medical science) માનવામાં આવે છે કે, ઉંઘ સાથે જોડાયેલી આદતો આપણા આરોગ્યને (Health) ઘણી અસર કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ સમયસર સુવે છે, સમયસર જાગે છે, સમયથી ઓછું સુવે છે અથવા સમયથી વધુ સુવે છે. તો તેની અસર તેના આરોગ્ય પર સ્પષ્ટ દેખાશે.

રાત્રે વહેલા સુઈ જવું અને સવારે વહેલા ઉઠવું અને રાત્રે ઓછામાં ઓછા 7થી 9 કલાકની ઉંઘ લેવી વ્યક્તિના શરીરની મશીનરી એટલે કે તેના શરીરના તમામ તંત્રોને સ્વસ્થ અને તંદુરસ્ત રાખે છે. ઉત્તરાખંડનાં આયુર્વેદિક ચિકિત્સક ડો. વંદના (Dr. Ayurvedic Physician of Uttarakhand. Vandana) જણાવે છે કે, અમારી પૂરી દિનચર્યા તરીકે અમારા શરીરના તંત્રોને પણ કામ કરવાની રીત અને સમય હોય છે. તેવામાં સાચા સમય પર સુવા અને જાગવાની આદત એ તમામ તંત્રોને પોતાનું કાર્ય સમયસર કરવાની તક આપે છે, જેનાથી તેની પર બોજ નથી પડતો અને અમારું આરોગ્ય સારું રહે છે.

હાસ્ય સાથે દિવસની શરૂઆત કરો

વેલનેસ એક્સપર્ટ અને વેલનેસ કંપની જૈવિક ઈન્ડિયા બેંગ્લોરનાં ફાઉન્ડર તથા સીઈઓ નંદિતાએ (Nandita, Founder and CEO of Wellness Expert and Wellness Company Biological India Bangalore) જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે આપણે ગુસ્સે થઈએ છીએ, ચીડાઈ જઈએ છીએ. કે જરૂરથી વધુ હેરાન થઈએ છીએ તો અમારા શરીરમાં ખૂબ જ રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓ થાય છે, જે ન ફક્ત આપણા શારીરિક આરોગ્ય પરંતુ માનસિક આરોગ્યને પણ અસર કરે છે. પરિણામ સ્વરૂપે આપણા શરીરની ઊર્જાનું હનન થવા લાકે છે. સાથે જ અનેક બીમારીઓને શરીરમાં ઘર કરવાની પણ તક મળે છે.

તો જ્યારે આપણે હસીએ છીએ કે, ખુશ રહીએ છીએ તો આપણા શરીરમાં હેપ્પી હોર્મોન્સ (Happy hormones) પોતાની અસર બતાવવા લાગે છે, જેની અસર આપણા શરીર અને મન બંને પર સકારાત્મક રીતે દેખાય છે. આવી જ આ વાત વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા સાબિત થઈ ચૂકી છે, જ્યારે આપણા સકારાત્મકતા અને પ્રસન્નતાની સાથે કોઈ પણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરીએ છીએ તો આપણને મુશ્કેલીઓને સહન કરવા અને તેનું નિવારણ લાવવાની ક્ષમતા અપેક્ષા કરતા વધી જાય છે. એટલે સવારની શરૂઆત હસીને કરવાથી ન ફક્ત દિવસ સારો જાય છે, પરંતુ આખો દિવસ શરીરમાં ઊર્જા બની રહે છે.

બેસીને ભોજન જમો કે પાણી પીવો

નાના બાળકો સામાન્ય રીતે સ્કૂલથી આવ્યા પછી કે રમવાની જલ્દીમાં ભાગતાભાગતા કામ કરવાનું પસંદ કરે છે. આ તમામની વચ્ચે ભલે ભોજન કરવાનું હોય કે પાણી પીવાનું હોય સામાન્ય રીતે તેઓ જાણતા અજાણતા ઉભા જ રહે છે.

ઈન્દોરનાં પોષણ નિષ્ણાત ડોક્ટર સંગીતા માલુએ (Doctor Sangeeta Malu, a nutritionist from Indore) જણાવ્યું હતું કે, બેસીને ભોજન કરવાથી આપણા પાચનતંત્રની ક્ષમતા વધે છે. સાથે જ આરામથી પ્રસન્ન મનથી ગ્રહણ કરવામાં આવેલો આહાર શરીર પર સારા પરિણામ બતાવે છે. તેમનું કહેવું છે કે, આપણા ભારતીય સમાજમાં પ્રાચીન કાળથી જ હંમેશા બેસીને ભોજન કે પાણી પીવાની વાત કહેવામાં આવી છે. ત્યાં સુધી કે આયુર્વેદમાં માનવામાં આવે છે કે, બેસીને ખાવા કે પીવાની વ્યવસ્થા આપણા આરોગ્ય પર વધુ સારી અસર બતાવે છે. આ માટે ફક્ત ભોજન, પરંતુ પાણી પણ બેસીને પીવું જોઈએ. એટલું જ નહીં જરૂરથી વધુ ગરમ કે ઠંડુ પાણી પીવાથી બચવું જોઈએ.

માથું ઊંચું રાખીને ચાલો

શું તમે જાણો છો કે, આપણી કમરમાં દુખાવો તથા ગરદનમાં દુખાવા જેવી મોટા ભાગની સમસ્યાઓ આપણા ખોટા પોશ્ચરના કારણે ઉત્પન્ન થાય છે? જ્યારે આપણે બાળપણમાં લાંબા સમય સુધી ખુરશી પર બેસીને વાંચીએ છીએ તો માતાપિતા કે ઘરના મોટા સામાન્ય રીતે બોલે છે કે, કમર સીધી રાખીને બેસો, ગરદન સીધી કરો, આ વાતને ધ્યાનમાં રાખો કે રોશની સીધી કોપી પર પડે, જેનાથી તમને ગરદન ઝૂકાવીને ભણવાની જરૂર ન પડે. લેટીને ટીવી ન જુઓ વગેરે, જે આપણા પોશ્ચરને યોગ્ય બનાવવામાં મદદ કરે છે.

ગરદન ઝૂકાવીને ચાલવા કે માથું નીચેની તરફ કે ખભા ઝૂકાવીની ચાલવાથી સામાન્ય રીતે લોકોને ગરદનમાં દુખાવાની સમસ્યા થવા લાગે છે. તો જ્યારે આપણે ખુરશી પર આગળની તરફ ઝૂકીને કે લગભગ લેટીને વાંચીએ છીએ તો આપણી કરોડરજ્જૂ પર તેના ઘાતક પરિણામ જોવા મળે છે.

ઉત્તરાખંડના હાડકાના રોગના નિષ્ણાત ડોક્ટર હેમ જોશીએ (Dr. Ham Joshi, an orthopedic specialist from Uttarakhand) જણાવ્યું હતું કે, જો બાળપણથી જ સાચા પોશ્ચર રાખવાની આદતોનો વિકાસ કરવામાં આવે તો કમરનો દુખાવો કે તેની સાથે જોડાયેલી સમસ્યાઓમાં ઘણી હદ સુધી કમી આવશે.

બાળકો માટે જરૂરી છે આ સલાહનું કારણ જાણવું

ઈન્દોરનાં ચાઈલ્ડ કાઉન્સિલર નિયતિ પારીખે (Destiny Parikh, Child Counselor, Indore) જણાવ્યું હતું કે, માતાપિતાને બાળકોને આ સલાહ આપવાની સાથે જ તેમની આદતોને અપનાવવી કેમ જરૂરી છે. અથવા તેની આપણા શરીર પર કઈ રીતે ફાયદો થશે તે સમજાવવું પણ જરૂરી હોય છે.

બાળપણ બાળકો માટે ઉંમરનો એ તબક્કો છે, જ્યારે તેઓ નવી આદતોથી, સારી ખોટી વાતોથી કે નવી નવી ભાવનાઓથી પરિચિત થાય છે. તેવામાં તેમને સારી આદતોનો ફાયદો સમજાવવો યોગ્ય હોય છે, પરંતુ ફક્ત આ આદતોને અપનાવવાની વાત કહેવી તેમને અપનાવવા માટે મોટિવેટ નથી કરતી. ખૂબ જ જરૂરી છે કે, આ આદતોને અપનાવવા માટે તેમને અલગ અલગ રીતથી મોટિવેટ પણ કરવામાં આવે. ડો. નિયતિએ જણાવ્યું હતું કે, માતાપિતાના પ્રયાસોથી જો બાળકોમાં આ આદતોનો વિકાસ થાય છે તો આજીવન તેમના માનસિક અને શારીરિક આરોગ્યને મજબૂત રાખવામાં મદદ કરે છે.

આ પણ વાંચોઃક્યુટિકલમાં સમસ્યા બની શકે છે નખમાં ચેપ લાગવાનું કારણ

આ પણ વાંચોઃExercise: માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે કસરતો, આવો જાણીએ કેવી રીતે?