હૈદરાબાદ : પુરૂષોમાં ઘણા કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે, જે બાળકોના જન્મમાં અવરોધ ઉભો કરે છે, જેમ કે કોઈ શારીરિક સ્થિતિ, રોગ, અકસ્માત અથવા વધતી ઉંમર વગેરે. સાયન્સ જર્નલ હ્યુમન મોલેક્યુલર જિનેટિક્સ (human molecular genetics) માં પ્રકાશિત થયેલા તાજેતરના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે, અમુક જનીનોમાં પરિવર્તન થવાથી પુરુષોમાં જરૂરી માત્રામાં શુક્રાણુના ઉત્પાદનમાં (impotence prevention in men) ઘટાડો થઈ શકે છે. જેના કારણે તેઓ નપુંસકતાનો શિકાર બની શકે છે. રિસર્ચમાં એવા 8 જનીન શોધવાનું કહેવામાં આવ્યું છે, જે આ સ્થિતિ માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે.
શુક્રાણુઓની સંખ્યામાં ઘટાડો : હૈદરાબાદના વૈજ્ઞાનિકોના જૂથ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા આ સંશોધનમાં એવા 8 જનીનો મળી આવ્યા છે, જે પુરુષોના શુક્રાણુઓની સંખ્યામાં ઘટાડો અથવા તેમના નબળી ગુણવત્તાવાળા શુક્રાણુઓ માટે જવાબદાર છે. નોંધનીય છે કે, આ સંશોધન સેન્ટર ફોર સેલ્યુલર મોલેક્યુલર બાયોલોજી હૈદરાબાદ, સેન્ટર ફોર ડીએનએ ફિંગરપ્રિંટિંગ એન્ડ ડાયગ્નોસ્ટિક અને મમતા ફર્ટિલિટી હોસ્પિટલના વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
8 જનીનો અભ્યાસ : સંશોધન દરમિયાન વૈજ્ઞાનિકોએ આ 8 જનીનોમાંથી એક CETN1 અને તેના મ્યુટેશનનો અભ્યાસ કર્યો અને જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો કે, શું આ જનીન અને તેનું મ્યુટેશન પુરુષોમાં શુક્રાણુના ઉત્પાદન કે ગુણવત્તાને અસર કરી શકે છે કે કેમ. જેના પરિણામોમાં એવું બહાર આવ્યું હતું કે, ઉક્ત જનીનમાં પરિવર્તનની સ્થિતિમાં કોષોનું વિભાજન બંધ થઈ ગયું હતું. જેના કારણે જરૂરી માત્રામાં શુક્રાણુ ઉત્પન્ન કરવાની પ્રક્રિયા અને તેમની ગુણવત્તા પર અસર પડી હતી. નોંધપાત્ર રીતે પુરુષોમાં નપુંસકતા અથવા પુરુષોમાં શુક્રાણુઓની સંખ્યા ઓછી થવાના કારણો જાણવા માટે પહેલા સંશોધન કરવામાં આવે છે. પરંતુ મોટાભાગના પરિણામોમાં આ સમસ્યા માટે જીવનશૈલીના કારણો અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પરિસ્થિતિઓને જવાબદાર માનવામાં આવે છે.
નપુંસક પુરુષોનું પરીક્ષણ : જો કે, સંશોધનમાં એ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે, એવું નથી કે જે પુરૂષોમાં આ જનીનો હોય છે તેઓ સંપૂર્ણપણે બાળક પેદા કરવામાં અસમર્થ હોય છે. નેક્સ્ટ જનરેશન સિક્વન્સિંગની મદદથી આ સ્થિતિને ઉકેલવી પણ શક્ય બની શકે છે. સંશોધનના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક ડૉ.સુધાકર દિગ્માર્થીએ સંશોધનના તારણોમાં જણાવ્યું છે કે, સંશોધન પ્રક્રિયા દરમિયાન જનીનના તમામ આવશ્યક ભાગોને ક્રમબદ્ધ કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ નેક્સ્ટ જનરેશન સિક્વન્સિંગમાં પ્રથમ 47 નપુંસક પુરુષોનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. સંશોધનના આગળના તબક્કામાં દેશના વિવિધ ભાગોમાંથી લગભગ 1500 નપુંસકપુરુષો પર આ પ્રક્રિયા અપનાવવામાં આવી હતી. જેના ખૂબ જ સકારાત્મક પરિણામો આવ્યા હતાં.