- ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ (સીએફએસ) એક રોગ છે
- ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ આ રોગ લાંબા સમય સુધી રહે તો અન્ય રોગો થવાનું જોખમ
- ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ રોજના લક્ષણો દર્દી અત્યંત થાક અનુભવે
રાજકોટઃ આજકાલની જનરેશન નવી નવી સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહી છે. જોઈએ તો માથાનો દુખાવો, થાક લાગવો, શરીર તોડ, મોડે સુધી ઊંઘ ન આવવી આ બઘી બાબતો વડીલો કરતા આજના યુવાનો અને બાળકોમાં પણ જોવા મળે છે. જેને એક પ્રકારનો ક્રોનિક ફટીગ સિન્ડ્રોમ કહેવામાં આવે છે. જો આ રોગ લાંબા સમય સુધી રહે તો અન્ય રોગો થવાનું જોખમ વધી જાય છે. તેને ક્રોનિક ફટિગ અને રોગપ્રતિકારક તકલીફ સિન્ડ્રોમ પણ કહેવામાં આવે છે. જે અંગેનો સર્વે સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીના મનોવિજ્ઞાન ભવનના અધ્યક્ષ ડૉ. યોગેશ જોગસણના માર્ગદર્શનમાં ડો. ડિમ્પલ રામાણીએ 990 લોકો પર સર્વે કર્યો હતો. જેમાં ચોંકાવનારા તારણો બહાર આવ્યા છે.
ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ (સીએફએસ) એક રોગ
ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ (સીએફએસ) એક રોગ છે. જેમાં દર્દી અત્યંત થાક અનુભવે છે અને આ થાક મહેનતને કારણે થાય છે. આ દિનચર્યાને અસર કરે છે. થાક શારીરિક અને માનસિક સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. ઘણી વ્યક્તિઓમાં આ લક્ષણો ઘણા વર્ષો સુધી ચાલુ રહે છે. જો આ રોગ લાંબા સમય સુધી રહે તો અન્ય રોગો થવાનું જોખમ વધી જાય છે. જેનાથી વ્યક્તિ નવા નવા રોગીઓના ભોગ બંને છે.
ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમના લક્ષણો :-
- સતત થાક અને ગળામાં દુખાવો.
- આ થાક એક અલગ પ્રકારનો છે
- એકાગ્રતા અને વિસ્મૃતિનો અભાવ
- સ્નાયુમાં દુખાવો અને અચાનક તીવ્ર માથાનો દુખાવો
- થોડી શારીરિક શ્રમ સાથે પણ તરત જ થાક લાગવો
- રાત્રિ દરમિયાન ઊંઘ ન આવવી અથવા આગમન પર તૂટક તૂટક
પ્રશ્નોત્તરી અને મુલાકાત પદ્ધતિ દ્વારા થતી વાતચીત દરમિયાન મેળવેલ પ્રતિચારો...
- 78 ટાકા લોકોને નાના નાના કામમા પણ થાક લાગે છે
- 82 ટાકા લોકોને વારંવાર માથું દુખવાની સમસ્યા રહે છે.
- 72 ટાકા લોકો માથું દુખે ત્યારે બીજા કામમા ધ્યાન આપી શકતા નથી
- 68 ટાકા લોકો સતત પરિશ્રમ કર્યા પછી શરીર નબળું પડવાની સમસ્યાઓ અનુભવે છે.
- 45 ટાકા લોકોને થાકને કારણે એકાગ્રતા જાળવી રાખવામાં મુશ્કેલીઓ પડે છે
- 84 ટાકા લોકોને સતત માથાનો દુખાવો રહેવાથી રાત્રે સરખી ઊંઘ કરી શકતા નથી.
- 64 ટાકા લોકો રાત્રે ઊંઘ ન કરી શકવાને કારણે બીજા દિવસે સારી રીતે કાર્ય કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવે છે અને માનસિક કે શારીરિક અસ્વસ્થતા અનુભવે છે.
- 76 ટાકા લોકોના આ શારીરિક બીમારીને કારણે સામાજિક આંતર વૈયક્તિક સબંધ પર નિષેધક અસર થાય છે.
ક્રોનિક ફટિગ સિન્ડ્રોમ જીવલેણ રોગ નથી, પરંતુ તેનું નુકસાન ઘણી રીતે થાય છે. ઘણી વખતની જેમ વ્યક્તિ સ્થાયી સ્થિતિમાં રહેવા માટે સક્ષમ નથી. જ્યારે તે ઊંઘે છે ત્યારે પણ તેનું મન ચાલે છે. ધીરે ધીરે, માનસિક અને શારીરિક રીતે તે નબળો પડવા માંડે છે. તે કોઈપણ કામ કરવામાં અસમર્થ છે. આવી સ્થિતિમાં વ્યક્તિની ઓછી તાકાતને કારણે આ રોગ તેના સામાજિક અને પારિવારિક સંબંધોને અસર કરે છે.
કારણો :-
CFS નું કોઈ ચોક્કસ કારણ નથી. કેટલીકવાર તે વાયરસ-બેક્ટેરિયલ ચેપને કારણે થઈ શકે છે. નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ , માનસિક સમસ્યાઓ જેમ કે તણાવ અને ભાવનાત્મક પરિબળો પણ હોઈ શકે છે. સ્ત્રીઓના શરીરમાં હોર્મોનલ ફેરફારો પણ ક્યારેક આ કારણે થાય છે.
કઈ બાબતનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ?:-
- પુષ્કળ પાણી પીવો જેથી શરીરમાં તેની ઉણપ ન વર્તાય અને થાક ન લાગે
- સૂવાનો સમય જાળવી રાખો
- જમવાનો સમય જાળવી રાખવો અને પૌષ્ટિક આહાર લેવો.
- દિવસ દરમિયાન થોડો થાક લાગે તો થોડો આરામ લઇ લેવો અને વધારે પડતો ચરબીયુક્ત ખોરાક ન લવો.
- સૂતા પહેલા આલ્કોહોલ, કેફીન અને તમાકુ વગેરેનો ઉપયોગ ન કરવો.
- દરરોજ હળવી કસરત કરવી , સાંજે જમ્યા પછી ચાલવા જવું.
- કઠોળ, બદામ, લીલા શાકભાજી, આખા અનાજ અને લીલી ચા લેવાનું રાખો.
- જંક ફૂડ, ફાસ્ટ ફૂડ અને વધુ પડતી મીઠી વસ્તુ ન ખાવી જોઈએ.