21 માર્ચે મોઢેરા સૂર્યમંદિરના ગર્ભગૃહમાં સૂર્યકિરણોનો અભિષેક નિહાળવાની તક

મહેસાણામાં આવેલા ઐતિહાસિક ધરોહર એવા મોઢેરા સૂર્યમંદિરનો ઇતિહાસ વૈભવપૂર્ણ છે. આ મંદિર મુખ્ય ત્રણ ભાગમાં વહેંચાયેલું છે. પ્રથમ સૂર્યકુંડ બાદમાં મંડપ અને છેલ્લે સૂર્યદેવતાનું મંદિર છે. આ મંદિર પરિસરથી કર્કવૃત્ત પસાર થતું હોવાથી અહીં 21 માર્ચ અને 23 સપ્ટેમ્બર એમ બે દિવસે સૂર્યનું પહેલું કિરણ આ મંદિરને ઝગમગાવે છે તેવો ઇતિહાસ છે.

• મોઢેરા સૂર્યમંદિરે 21 માર્ચ અને 23 સપ્ટેમ્બરે સૂર્યના કિરણો ગર્ભગૃહમાં પડે છે
• કર્કવૃત મંદિરથી પસાર થતું હોવાથી આ સંજોગો બનવાનું અનુમાન
• સૂર્યકુંડમાં પડી સૂર્યદેવતાની પ્રતિમા પર અને બાદમાં સમગ્ર મંદિરને ઝગમગાવતાં સૂર્યકિરણો

મહેસાણાઃ મોઢેરા સૂર્ય મંદિરનું નિર્માણ સોલંકીકાળમાં થયું હતું. ત્યારે મંદિર એ રીતે નિર્માણ કરાયું હતું કે વહેલી સવારે સૂર્યોદય થતાંની સાથે જ સૂર્યનું પહેલું કિરણ મંદિરના પ્રથમ ભાગ એવા સૂર્યકુંડમાં અને બાદમાં સૂર્યકુંડના પાણીથી પરાવર્તિત થઈને સૂર્યમંદિરના ત્રીજા ભાગ એવા સૂર્યદેવતાની મૂર્તિ હતી તે ગર્ભગૃહમાં પડતું હતું. સૂર્યદેવતાની મૂર્તિના રત્નો પર પડતાં સૂર્યકિરણ ત્યાંથી સમગ્ર મંદિરમાં અનેક કિરણોમાં પરાવર્તિત થતું હતું. આમ સમગ્ર સૂર્યમંદિર સૂર્યના પહેલા કિરણથી ઝગમગી ઉઠતું હતું. હાલમાં પણ 21 માર્ચ અને 23 સપ્ટેમ્બરના દિવસે આ સંજોગો બને છે. જેમાં સૂર્યનું પહેલું કિરણ સૂર્યકુંડથી પરાવર્તિત થઈ ગર્ભગૃહમાં પહોંચે છે. જોકે હાલમાં મંદિરમાં સૂર્યેદેવની પ્રતિમા નથી. જેથી પહેલાંની જેમ સૂર્યકિરણોનું પરાવર્તન મંદિરમાં થવાનો સંજોગ હવે રહ્યો નથી.

આ પણ વાંચોઃ PM મોદીએ મોઢેરાના સૂર્ય મંદિરનો વીડિયો શેર કર્યો, કહ્યું- વરસાદનું નયનરમ્ય દ્રશ્ય

• થોડુંક સૂર્યમંદિર વિશે...

સૂર્યમંદિરની સ્થાપના સોલંકી વંશના રાજા ભીમદેવ સોલંકીએ ઇસવીસન 1026માં કરી હતી. આ મંદિર 3 ભાગોમાં જોડાયેલું છે. પ્રથમ રામકુંડ કહેવાય છે એ સૂર્યકુંડ છે. આ કુંડમાં લગભગ 108 જેટલા નાના મંદિરો જોવા મળે છે. મંદિરના મધ્યભાગે સભાખંડ કે પ્રાર્થનાગૃહ કહી શકાય તેવી સંરચના છે. જે બાદ મુખ્યભાગમાં સૂર્યદેવતાનું મુખ્ય મંદિર આવેલ છે. આ મંદિર રેતાળ પથ્થરોથી બનેલું છે. આ મંદિરની ભૌમિતિક સંરચના ખૂબ સુંદર રીતે કરવામાં આવી હતી. જેના કારણે રાત અને દિવસ જે સમયે એકસરખા હોય છે ત્યારે સૂર્યનું પહેલું કિરણ આજે પણ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં પડે છે. આમ 21 માર્ચ અને 23 સપ્ટેમ્બરે આવો નજારો માણી શકાય છે. સંપૂર્ણ મંદિરનું નિર્માણ ઈરાની શૈલીમાં કરવામાં આવ્યું છે. મંદિરના સભામંડપમાં કુલ 52 સ્તંભ છે. આ સ્તંભો પર શ્રેષ્ઠ કળાકારીગરી ધરાવતાં દેવીદેવતાઓના ચિત્રો અને રામાયણ તથા મહાભારતના પ્રસંગોને કોતરવામાં આવ્યાં છે.