શા માટે ભારતીય ફિલ્મો ઓસ્કારમાં નોમિનેટ નથી થતી ?

ભારતમાં દર વર્ષે સરેરાશ 800 ફિલ્મો બને છે. ભારત લગભગ 65 વર્ષથી ઓસ્કારની (Oscar)શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણી માટે સત્તાવાર રીતે એક ફિલ્મ (Film)મોકલે છે. પરંતુ હજુ સુધી એક પણ ફિલ્મને સફળતા મળી નથી. જાણો આવું કેમ થાય છે.

• ભારતમાંથી ઓસ્કાર માટે તમિલ ફિલ્મ કૂઝહંગલની પસંદગી
• ભારતે 1957માં મધર ઈન્ડિયા સાથે ઓસ્કારમાં એન્ટ્રી કરી
• ઓસ્કારમાં જનારી કુઝાંગલ ભારતની 54મી ફિલ્મ

હૈદરાબાદઃ ભારતમાંથી ઓસ્કાર માટે તમિલ ફિલ્મ (Tamil film for Oscar from India) કૂઝહંગલની (Koozhangal) પસંદગી કરવામાં આવી છે. જ્યારે આ ફિલ્મ ઓસ્કાર જ્યુરીને શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણીમાં નોમિનેશન માટે બતાવવામાં આવશે, ત્યારે તેનું શીર્ષક પેબલ્સ(Pebbles) હશે. કાંકરા નાના સરળ પત્થરો છે, જે ઘણીવાર રેતીમાં જોવા મળે છે. એક શરાબી પિતા અને નિર્દોષ પુત્રની મૂળ વાર્તા, આ ફિલ્મ તેની શાનદાર સ્ક્રિપ્ટ, બેજોડ અભિનય, અદભૂત દિગ્દર્શન અને અદભૂત સિનેમેટોગ્રાફીને કારણે 14 મોટા બજેટની ફિલ્મોને વટાવી ગઈ. આ ફિલ્મ ઓસ્કાર એવોર્ડ (Oscar Award) જીતે કે નહીં.

આટલા વર્ષોમાં માત્ર 3 ફિલ્મો જ ટોપ-5 માટે નોમિનેશન મેળવી શકી

ભારતે 1957માં મધર ઈન્ડિયા (Mother India)સાથે ઓસ્કારમાં એન્ટ્રી કરી હતી. ઓસ્કારમાં જનારી કુઝાંગલ (Kuzangal)ભારતની 54મી ફિલ્મ છે. પરંતુ આટલા વર્ષોમાં માત્ર 3 ફિલ્મો જ ટોપ-5 માટે નોમિનેશન (Nomination)મેળવી શકી. પહેલી ફિલ્મ મહેબૂબ ખાનની (Mehboob Khan)મધર ઈન્ડિયા હતી. બીજી 1989ની ફિલ્મ સલામ બોમ્બે અને છેલ્લી આશુતોષ ગોવારીકરની લગાન હતી. 2001માં, આમિર ખાન સ્ટારર લગાન (Lagaan)છેલ્લી ઘડીએ બોસ્નિયા-હરગોવિનાની નો મેન્સ લેન્ડથી પાછળ પડી ગઈ હતી. ત્યારપછી કોઈ ભારતીય ફિલ્મને નોમિનેશન મળ્યું નથી.

ફિલ્મોની લંબાઈ અને ગીતો પણ ઓસ્કારના માર્ગમાં અવરોધ સમાન

અત્યાર સુધીમાં બોલીવુડની 33 હિન્દી અને 10 તમિલ ફિલ્મો ઓસ્કાર (Tamil films Oscar)માટે મોકલવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત મલયાલમમાં ત્રણ, મરાઠી અને બંગાળીમાં બે-બે ફિલ્મો પણ મોકલવામાં આવી હતી. તેલુગુ, આસામી, ગુજરાતી અને કોંકણીમાં એક-એક ફિલ્મ ઓસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવી છે. પરંતુ હજુ સુધી એક પણ ફિલ્મ ઓસ્કારના સ્કેલને પહોંચી શકી નથી. ભારતીય ફિલ્મોની લંબાઈ અને ગીતો પણ ઓસ્કારના માર્ગમાં અવરોધ સમાન છે. વિદેશમાં દર્શકોને શોર્ટ ફિલ્મ જોવાની ટેવ હોય છે.

અત્યાર સુધીમાં પાંચ ભારતીયોએ ઓસ્કાર જીત્યા

અત્યાર સુધીમાં પાંચ ભારતીયોએ ઓસ્કાર જીત્યા છે, જેમાંથી 4 વિનર વિદેશી ફિલ્મો માટે મળ્યા છે. ત્રણ વિજેતાઓ માત્ર એક જ ફિલ્મ સ્લમડોગ મિલિયોનેરમાંથી છે. સંગીતકાર એ.આર. રહેમાન શ્રેષ્ઠ સાઉન્ડ મિક્સિંગ માટે , ગીતકાર ગુલઝાર અને રસૂલ પુક્કુટી. ડેની બોયલ ( Danny Boyle)સ્લમડોગ મિલિયોનેર યુકેના ડિરેક્ટર હતા. આ ફિલ્મ ભલે ભારતીય પૃષ્ઠભૂમિ પર બની હોય, પરંતુ પ્રોડક્શન હાઉસના કારણે ઓસ્કાર એવોર્ડ યુકેના ખાતામાં ગયો.

1983માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ગાંધી માટે ઓસ્કાર મળ્યો

અગાઉ, કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનર ભાનુ અથૈયાને 1983માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ગાંધી માટે ઓસ્કાર મળ્યો હતો. ગાંધી એક ઈન્ડો-બ્રિટિશ ફિલ્મ હતી, ભારત સરકાર (National Film Development Corporation of India) એ પણ તેના નિર્માણમાં નાણાંનું રોકાણ કર્યું હતું. તે રિચર્ડ એટનબર્ગ દ્વારા નિર્દેશિત છે. વર્ષ 1991માં દેશના દિગ્ગજ ફિલ્મ નિર્માતા સત્યજીત રેને માનદ લાઈફ ટાઈમ અચીવમેન્ટ માટે ઓસ્કાર એવોર્ડ મળ્યો હતો.

ઓસ્કાર જ્યુરી પર પણ ઘણી વખત પક્ષપાતનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો

ભારતીય ફિલ્મો શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણીમાં નામાંકિત થવા માટે મોકલવામાં આવે છે. અત્યાર સુધીના રેકોર્ડ મુજબ, આ શ્રેણીમાં પસંદ કરાયેલી 80 ટકા ફિલ્મો યુરોપિયન દેશોની છે. પરંતુ જાપાન, ઈઝરાયેલ અને મેક્સિકો પણ આમાં મજબૂત દાવો કરે છે. યુરોપિયન ફિલ્મોની પસંદગીને કારણે ઓસ્કાર જ્યુરી પર પણ ઘણી વખત પક્ષપાતનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે.

ફિલ્મની પસંદગીના અભાવે ભારતીય ફિલ્મો ઓસ્કારની રેસમાં ઘણી પાછળ

સત્તાવાર પ્રવેશ માટે યોગ્ય ફિલ્મની પસંદગીના અભાવે ભારતીય ફિલ્મો ઓસ્કારની રેસમાં ઘણી પાછળ રહી ગઈ છે. નિષ્ણાતો માને છે કે મોટાભાગના ભારતીય સિનેમાઘરોમાં ઓસ્કાર માટે હિટ ફિલ્મની પસંદગી કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન તેઓ એ ધ્યાનમાં રાખી શકતા નથી કે વાર્તા અને પટકથા કેટલી મૌલિક છે.

ભારતીય નિર્માતાઓ ક્યારેય ઓસ્કાર જીતવાના દૃષ્ટિકોણથી ફિલ્મો નથી બનાવતા

ફિલ્મ નક્કી કરતી વખતે એ ધ્યાનમાં લેવામાં આવતું નથી કે ફિલ્મ હિટ હોવા છતાં વૈશ્વિક અભિગમ ધરાવે છે કે નહીં. 2019માં 'ગલી બોય', 2015ની મરાઠી ફિલ્મ કોર્ટ અને 2017ની ન્યૂટનની પસંદગી પર આવા સવાલો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. ફોર્બ્સના એક લેખમાં રોબ કેને કહ્યું હતું કે ભારતીય નિર્માતાઓ ક્યારેય ઓસ્કાર જીતવાના દૃષ્ટિકોણથી ફિલ્મો નથી બનાવતા. આ સ્તરની ફિલ્મ બનાવનારા નિર્માતાઓની પસંદગી ભારતના જ્યુરી દ્વારા કરવામાં આવતી નથી. 2015 માં, વિવેચકોએ બાહુબલી ધ બિગનિંગની અવગણના પર આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું હતું.

ભારતીય ફિલ્મો સારી હોય છે પરંતુ તેનું પ્રમોશન થતું નથી

કેટલીકવાર ભારતીય ફિલ્મો સારી હોય છે પરંતુ તેનું પ્રમોશન થતું નથી. 2004માં ઓસ્કારમાં ગયેલી મરાઠી ફિલ્મ શ્વાસ (ધ બ્રેથ)ના નિર્માતા પાસે લોસ એન્જલસમાં પ્રમોશનલ શોનું આયોજન કરવા માટે પૂરતા પૈસા નહોતા. ફંડ માટે એક અભિયાન પણ ચલાવવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તે પ્રદર્શન માટે પૈસા એકઠા કરી શક્યા ન હતા. સામાન્ય રીતે, લોસ એન્જલસમાં ઝુંબેશ માટે $10 મિલિયનનું બજેટ જરૂરી છે.

વેત્રી મારનને સ્ક્રીનિંગ માટે $17500 ખર્ચવા પડ્યા

પોતાની તમિલ ફિલ્મ વિસરનાઈ સાથે ઓસ્કારમાં પહોંચેલી વેત્રી મારને એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે ઓસ્કાર માટે જ્યુરી માત્ર એક જ વાર ફ્રીમાં શોનું આયોજન કરવાની તક આપે છે. તે પછી દરેક શો માટે પૈસાની વ્યવસ્થા કરવી પડે છે. 2017માં, વેત્રી મારનને સ્ક્રીનિંગ માટે $17500 ખર્ચવા પડ્યા હતા.

ભારતીય ફિલ્મો આંતરરાષ્ટ્રીય દર્શકો સુધી પહોંચી શકતી

ઓસ્કાર માટે પસંદ કરાયેલી ભારતીય ફિલ્મો આંતરરાષ્ટ્રીય દર્શકો સુધી પહોંચી શકતી નથી. જેના કારણે દરેક વખતે ફિલ્મો પ્રમોશન ચૂકી જાય છે. શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ શ્રેણીમાં સ્પર્ધા કરતી વિદેશી ફિલ્મો ઓસ્કારમાં જતા પહેલા યુએસ સિનેમાઘરોમાં રિલીઝ થાય છે. જ્યારે ભારતીય ફિલ્મ પણ વિદેશમાં રિલીઝ થયા વગર મોકલવામાં આવે છે. આ કારણે ઓસ્કાર એકેડમીના સભ્યો, મીડિયા અને ફિલ્મ સમીક્ષકોનું ધ્યાન ભાગ્યે જ ભારતીય ફિલ્મો તરફ જાય છે. ઘણી વખત ભારતીય ફિલ્મ નિર્માતાઓએ છેલ્લી ઘડીના સબટાઈટલ બનાવવા પડતા હતા, જે જ્યુરી સમજી શક્યા ન હતા.

તમિલ ફિલ્મ કૂઝહંગલને પણ પ્રમોશન

તમિલ ફિલ્મ કૂઝહંગલને (Koozhangal) પણ પ્રમોશન, સબ-ટાઈટલ અને વિદેશી રિલીઝ જેવા પડકારોનો સામનો કરવો પડશે. જો કે અત્યાર સુધી તેની પસંદગી પર કોઈ સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા નથી અને તેણે રોટરડેમ ઈન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં ટાઈગર એવોર્ડ જીત્યો છે. આશા છે કે તેને ઓછામાં ઓછું ઓસ્કાર નોમિનેશન મળશે.

આ પણ વાંચોઃઇટલીમાં નજીકના સંબંધીઓની હાજરીમાં રણબીર કપૂર અને આલિયા ભટ્ટ ડિસેમ્બરમાં લગ્ન કરશે

આ પણ વાંચોઃઅનુભવ સિંહાની 'ભીડ' માટે રાજકુમાર રાવ સાથે ફરી જોડાય છે ભૂમિ પેડનેકર