નવી દિલ્હી: ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોએ ઓછા ખર્ચે ટચ-કમ-પ્રોક્સિમિટી સેન્સર(Touch-cum-proximity sensor) બનાવવા માટે એક આર્થિક ઉકેલ વિકસાવ્યો છે જે કોવિડ-19(Covid-19) વાયરસ જેવા વાયરસ અને પેથોજેન્સના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ કરશે. આનાથી દૂષિત સપાટીઓને સ્પર્શ કરવાથી લોકોમાં ચેપ લાગવાનું જોખમ ઘટશે. આ માહિતી સોમવારે વિજ્ઞાન વિભાગે આપી હતી. આ ટેક્નોલોજી સામાન્ય રીતે ટચલેસ ટચ સેન્સર તરીકે ઓળખાય છે. આ સેન્સર એટલું કાર્યક્ષમ છે કે તે સ્ક્રીનથી 9 સેમીના અંતરથી હલનચલન શોધી શકે છે. ભારતીય વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વિકસિત આ અનોખી ટેક્નોલોજી(Technology developed by Indian scientists) પ્રિન્ટિંગ ટેક્નોલોજી દ્વારા પ્રિન્ટ કરી શકાય છે, જે કોઈપણ વસ્તુના સંપર્કમાં આવવાથી વાયરસના ચેપને ફેલાતો અટકાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
આ સેન્સર ત્રણ સંસ્થાઓના વૈજ્ઞાનિકોએ મળીને બનાવ્યું છે
આ ટેક્નોલોજી સેન્ટર ફોર નેનો એન્ડ સોફ્ટ મેટર સાયન્સ (CeNS), જવાહરલાલ નેહરુ સેન્ટર ફોર એડવાન્સ એન્ડ સાયન્ટિફિક રિસર્ચ (JNCASR) બેંગલુરુ અને ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી (સ્વાયત્ત સંસ્થા)ના વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે, જેમણે તાજેતરમાં પ્રિન્ટિંગ એડેડ વિકસાવ્યું છે. પેટર્નવાળા પારદર્શક ઇલેક્ટ્રોડના ઉત્પાદન માટે અર્ધ-સ્વચાલિત ઉત્પાદન પ્લાન્ટ પણ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યો છે.
આ પણ વાંચો:Deltacron: ઓમિક્રોન અને ડેલ્ટા સ્ટ્રેઈનનુ હાઈબ્રીડ એટલે 'ડેલ્ટાક્રોન'
'સામગ્રી પત્ર' પત્રિકામાં પ્રકાશિત થયું :આ ઈલેક્ટ્રોડ્સ ટચલેસ ટચ-કમ-પ્રોક્સિમિટી સેન્સર તરીકે ઓળખાતી અદ્યતન ટચલેસ સ્ક્રીન ટેક્નોલોજીમાં ઉપયોગમાં લેવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આ સફળ સંશોધન પ્રોફેસર જીયુ કુલકર્ણી અને તેમના સાથીદારોના નેતૃત્વમાં વૈજ્ઞાનિકોની ટીમ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. તે CeNS ખાતે DST-Nanomission દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું અને તાજેતરમાં 'સામગ્રી પત્ર' પત્રિકામાં પ્રકાશિત થયું છે.
9 સેમીના અંતરથી હૉવર ટચને અનુભવે છે:આ પ્રોજેક્ટ પર કામ કરી રહેલા વૈજ્ઞાનિક ડૉ આશુતોષ કે સિંહે કહ્યું, 'અમે એક ટચ સેન્સર ડિઝાઇન કર્યું છે જે ઉપકરણથી 9 સેમીના અંતરથી હૉવર ટચને અનુભવે છે. સંશોધનના અન્ય સહ-લેખક ડૉ. ઈન્દ્રજીત મંડલ કહે છે કે, 'ટીમ અન્ય સ્માર્ટ ઈલેક્ટ્રોનિક એપ્લીકેશન્સ માટે તેમની સંભવિતતા સાબિત કરવા માટે અમારા પેટર્નવાળા ઈલેક્ટ્રોડ્સનો ઉપયોગ કરીને કેટલાક અન્ય પ્રોટોટાઈપ પણ બનાવી રહી છે.' તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, 'આ પેટર્ન સાથેના ઇલેક્ટ્રોડ્સ રસ ધરાવતા ઉદ્યોગો, સંશોધન અને વિકાસ પ્રયોગશાળાઓને તેમની વિનંતીના આધારે ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય છે, જેથી અન્ય લોકો પણ તેમની તપાસ કરી શકે.
સેલ્ફ-સર્વિસ કિઓસ્ક જેને ટચસ્ક્રીનની જરૂર હોય છે:WHOના અધિકારીઓએ કહ્યું કે કોરોનાવાયરસ રોગચાળાએ રોગચાળાનો સામનો કરવા માટે માનવ જીવનશૈલીના પ્રયાસોને વેગ આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે આ ટેક્નોલોજી વાયરસના ફેલાવાના જોખમને ઘટાડવા માટેની વ્યૂહરચનાઓને પ્રેરણા આપશે. આમાં જાહેર સ્થળો જેવા કે સેલ્ફ-સર્વિસ કિઓસ્ક, એટીએમ અને વેન્ડિંગ મશીનનો સમાવેશ થાય છે જેને ટચસ્ક્રીનની જરૂર હોય છે.
આ પણ વાંચો:Pandemic to Endemic: ડોકટરો કહે છે, લોકોએ નવી વાસ્તવિકતા સાથે જીવવુ પડશે
કોવિડ -19 દરમિયાન કેટલાક લોકોએ લિફ્ટનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું:અગાઉ, વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન(WHO) એ કોવિડ -19 વાયરસ જેવા ચેપી વાયરસ અને બેક્ટેરિયાને મારવા માટે નિયમિત સમયાંતરે સાબુથી હાથ ધોવા અથવા આલ્કોહોલ આધારિત સેનિટાઈઝરનો ઉપયોગ કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. કોરોનાના પ્રથમ અને બીજી વેવ દરમિયાન, દૂષિત સપાટીને સ્પર્શ કરવાથી ચેપનો ભય ખૂબ જ વધારે હતો. આ દરમિયાન કેટલાક લોકોએ ઓફિસો અને હાઉસિંગ સોસાયટીઓમાં લિફ્ટનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું અને સીડીનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. આ સાથે, વિશ્વભરના લોકો જાહેર સ્થળો જેમ કે હોસ્પિટલો, નર્સિંગ હોમ્સ, બેંકો, ફેક્ટરીઓ અને એરપોર્ટ પર દરેક સપાટીને સાફ કરવા માટે જંતુનાશક દવાઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા, જ્યાં દૂષિત સપાટીને સ્પર્શ કરવાથી વાયરસના સંક્રમણનું જોખમ વધારે માનવામાં આવે છે. .