હૈદરાબાદ અહીંના CSIR સેન્ટર ફોર સેલ્યુલર એન્ડ મોલેક્યુલર બાયોલોજી (CCMB)ના વૈજ્ઞાનિકોએ આઠ જનીનો (8 Genes for a Role in Male Fertility) ની ઓળખ કરી છે જે માનવ પુરુષની પ્રજનન ક્ષમતા (Male Fertility) માં તેમની ભૂમિકા માટે અગાઉ જાણીતા ન હતા. અંદાજે, વિશ્વભરમાં દર સાતમાંથી એક યુગલ પુરૂષ વંધ્યત્વ(Infertility) ધરાવે છે. કેસ પુરૂષ પ્રજનન પ્રણાલીમાં ખામીઓ, વીર્યની ગુણવત્તામાં ખામીઓ અને હોર્મોનલ અસંતુલનને કારણે હોય શકે છે.
સંશોધન :CCMB ખાતે ડૉ. કે. થંગરાજનું જૂથ છેલ્લા બે દાયકાથી પુરૂષ વંધ્યત્વના આનુવંશિક કારણોને સમજવા માટે સંશોધન કરી રહ્યું છે. તેઓએ અગાઉ બતાવ્યું છે કે, વંધ્યત્વ ધરાવતા લગભગ 38 ટકા પુરુષોમાં ચોક્કસ તેમના વાય રંગસૂત્રોમાં અસામાન્યતા હોય છે અથવા તેમના માઇટોકોન્ડ્રીયલ અને ઓટોસોમલ જનીનોમાં પરિવર્તન હોય છે, એમ CCMB તરફથી બુધવારે એક અખબારી યાદીમાં જણાવાયું હતું.
આઠ જનીનો ઓળખ્યા :આ અભ્યાસના મુખ્ય સંશોધક અને હાલમાં DNA ફિંગરપ્રિંટિંગ અને ડાયગ્નોસ્ટિક્સ માટે DBT સેન્ટરના ડિરેક્ટર ડૉ. થંગરાજે જણાવ્યું હતું કે, અમે કુલ આઠ જનીનો (BRDT, CETN1, CATSPERD, GMCL1, SPATA6, TSSK4, TSKS અને ZNF318) ઓળખી કાઢ્યા હતા. માનવ પુરૂષ પ્રજનનક્ષમતામાં તેમની ભૂમિકા માટે અગાઉ જાણીતા નથી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, તેઓએ આ જનીનોમાં ભિન્નતા (પરિવર્તન) ઓળખી કાઢ્યા છે. જે ક્ષતિગ્રસ્ત શુક્રાણુ ઉત્પાદનનું કારણ બને છે તે પુરૂષ વંધ્યત્વ તરફ દોરી જાય છે.
પરિવર્તનની અસર :સંશોધકોએ આ પરિવર્તન શુક્રાણુના ઉત્પાદનને કેવી રીતે અસર કરે છે તે સમજવા માટે, સેન્ટરિન 1 (CETN1) નામના આઠ જનીનોમાંથી એકમાં પરિવર્તન દર્શાવ્યું છે. તેઓએ સેલ્યુલર મોડેલોમાં CETN1 પરિવર્તનની અસર દર્શાવી અને જાણવા મળ્યું કે, પરિવર્તન કોષ વિભાજનને અટકાવે છે, જેના કારણે શુક્રાણુનું અપૂરતું ઉત્પાદન થાય છે. આ અભ્યાસ સમાજ માટે યાદ અપાવવો જોઈએ કે, વંધ્યત્વના અડધા કેસો પુરુષોમાં સમસ્યાઓને કારણે છે. ડો. થંગરાજે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, માત્ર સ્ત્રીની પ્રજનન ક્ષમતાને કારણે દંપતી સંતાન પેદા કરી શકતું નથી એવું માનવું ખોટું છે.
આનુવંશિક ફેરફારો :અભ્યાસના મુખ્ય લેખક ડૉ. સુધાકર દિગુમર્થીએ જણાવ્યું હતું કે, અમે સૌપ્રથમ 47 સારી લાક્ષણિકતા ધરાવતા બિનફળદ્રુપ પુરુષોમાં નેક્સ્ટ જનરેશન સિક્વન્સિંગનો ઉપયોગ કરીને તમામ જનીનો લગભગ 30,000 ના તમામ આવશ્યક પ્રદેશોને અનુક્રમિત કર્યા હતાં. ત્યારબાદ અમે ભારતના વિવિધ ભાગોમાંથી લગભગ 1500 વંધ્ય પુરુષોમાં ઓળખાયેલ આનુવંશિક ફેરફારોને માન્ય કર્યા હતાં.
