ગુજરાત

gujarat

ETV Bharat / opinion

પેટ્રૉલિયમ પેદાશોના ભાવમાં ભયજનક વધારો

દેશભરમાં પેટ્રૉલિયમ પેદાશોના ભાવો દેશભરના સામાન્ય માણસને ડરાવી રહ્યા છે. આ વર્ષે પેટ્રૉલ અને ડીઝલના ભાવમાં એક સાથે ૨૪ તબક્કામાં વધારો થયો છે. અભૂતપૂર્વ રીતે, ગઈ કાલ પહેલાં સતત ૧૨ દિવસ કિંમતમાં વધારો થયો.

પેટ્રૉલિયમ
પેટ્રૉલિયમ

By

Published : Mar 8, 2021, 4:10 PM IST

કોવિડ -19 રોગચાળાએ જે આર્થિક વિનાશ કર્યો છે તેની પૃષ્ઠભૂમિમાં, પેટ્રૉલિયમ ઇંધણના ભાવ વધારાથી લોકોની મુશ્કેલીમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. ભાવ વધારો સામાજિક-આર્થિક કટોકટીઓને જટિલ બનાવે છે. ભાવ ઘટાડવા કરવા સિવાય અન્ય કોઈ જવાબ લોકોને સંતોષ નહીં આપે તેવું કબૂલતાં, કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન શ્રીમતી નિર્મલા સીતારામણે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે તેઓ આ મામલે ધર્મસંકટનો સામનો કરી રહ્યાં છે. તેમણે જણાવ્યું છે કે પેટ્રૉલિયમ પેદાશોના ભાવ આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર સાથે જોડાયેલા હોવાથી, કિંમતોનું નિયંત્રણ તેમના અધિકાર ક્ષેત્રમાં નહોતું. તેમણે જણાવ્યું છે કે રાજ્ય અને કેન્દ્રએ કિંમતોને વાજબી બનાવવા માટે એકબીજા સાથે વાત કરવી જોઈએ.

કેન્દ્ર સરકારે ૨૦૧૭માં પેટ્રૉલના ભાવમાં થતા દૈનિક બદલાવને લીલી ઝંડી આપી હતી. જોકે, તે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોની વધઘટને ધ્યાનમાં રાખીને માત્ર અડધી સત્ય જણાવી રહ્યું છે. ગયા વર્ષે, રોગચાળાને પરિણામે માગની અછતને કારણે ક્રૂડ ઑઇલના ભાવમાં ભારે ઘટાડો થયો હતો. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા લગાવાયેલી એક્સાઈઝ ડ્યુટીને કારણે પેટ્રૉલના ઘરેલુ ભાવ નીચે આવવાને બદલે વધુ વધ્યા હતા.

કોવિડ -૧૯ ના આગમન પહેલાં પેટ્રૉલ પર સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી ૧૯.૯૮ રૂપિયા હતી. કોરોના સમય દરમિયાન ડ્યુટી વધારીને રૂ .૩૨.૯૮ કરવામાં આવી હતી. તે જ રીતે ડીઝલ પર એક્સાઈઝ ડ્યુટી ૧૫.૮૩ રૂપિયાથી વધારીને ૩૧.૮૩ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. રાજ્યોએ પણ વેરો લાદવામાં પોતાનો ફાળો આપ્યો છે.

દેશ તેની ૮૯ ટકા ક્રૂડ ઑઇલ આવશ્યકતાઓ માટે આયાત પર નિર્ભર છે તે હકીકતને ધ્યાનમાં લઈને લોકોએ થોડો બલિદાન આપ્યું છે. તે જ રીતે દેશ તેના દ્વારા જરૂરી એલપીજીનો ૫૩ ટકા હિસ્સો આયાત કરે છે. લોકો તે સમજી શકે છે. પરંતુ પ્રવર્તમાન આર્થિક કટોકટીની પરિસ્થિતિમાં તેમની સામે કરાયેલી છેતરપિંડીમાં પણ તેઓ દોષ શોધી રહ્યા છે.

એક માનનીય સાંસદે સાચું જ નિરીક્ષણ કર્યું છે કે માતા સીતાના જન્મસ્થળ નેપાળ અને રાવણની ભૂમિ શ્રીલંકામાં પેટ્રૉલના જે ભાવ છે તે કરતાં ભારતમાં પેટ્રૉલના ભાવ વધારે છે.

કેન્દ્રીય પ્રધાન કહે છે કે દેશો વચ્ચે પેટ્રૉલની કિંમતોમાં ભિન્નતા સ્વાભાવિક છે, કારણ કે આ ભાવ લોકોને આપવામાં આવતી રાહતો અને સંબંધિત સરકારો દ્વારા લાદવામાં આવતા વેરાઓ જેવાં વિવિધ પરિબળો પર આધારિત છે. મંત્રી ભલે ગમે તે કહે, પેટ્રૉલનો હાલનો વધારો થઈને તેની કિંમત રૂ. ૧૦૦ની રેન્જમાં છે, તે અભૂતપૂર્વ છે.

યુપીએ શાસનમાં પેટ્રૉલિયમ ઇંધણ પરની ઍક્સાઈઝ ડ્યુટી ૫૧ ટકા હતી. આજે તે વધીને ૬૪.૯ ટકા થઈ ગઈ છે. ૨૦૧૪માં એનડીએ સરકાર સત્તા પર આવી ત્યારે પેટ્રૉલની કિંમત લિટર દીઠ ૭૧ રૂપિયા અને ડીઝલની કિંમત ૫૭ રૂપિયા પ્રતિ લિટર હતી. તે સમયે ક્રૂડ ઑઇલની કિંમત પ્રતિ બેરલ ૧૧૦ ડૉલર હતી. કરુણા એ વાતની છે કે, ક્રૂડ તેલના એક બેરલની કિંમત આજે ઘટીને ૬૫ અમેરિકી ડૉલર થઈ ગઈ છે. સરકારના તર્ક મુજબ ઘટવાને બદલે પેટ્રૉલની કિંમતમાં તેના ૨૦૧૪ના સ્તરના ૨૮ ટકા અને ડીઝલના ભાવમાં ૪૨ ટકાનો વધારો થયો છે. એલપીજીના ભાવમાં અવિરત વધારો દરેક ઘરના બજેટને અસર કરી રહ્યો છે.

વડા પ્રધાન મોદી કહે છે કે હાલની પરિસ્થિતિ દેશને બળતણ નિર્ભરતામાંથી મુક્ત કરવામાં ભૂતકાળની સરકારની નિષ્ફળતાનું પરિણામ છે. તેમણે પેટ્રૉલિયમ પેદાશોના ભાવને વ્યાજબી બનાવવા માટે પહેલ કરવી પડશે. વડા પ્રધાન કહી રહ્યા છે કે તેમની સરકાર એલપીજીને જીએસટીના દાયરામાં લાવવા કટિબદ્ધ છે. તેમણે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવને પણ જીએસટી હેઠળ લાવવા માટેની લાંબા સમયથી પડતર વિનંતીનો સ્વીકાર કરવો જોઈએ. તે પહેલાં પણ કોવિડ -૧૯ને પરિણામે કટોકટીની સ્થિતિને પહોંચી વળવા માટે લાદવામાં આવેલા વેરાઓ તાત્કાલિક પાછા ખેંચવા જોઈએ.

પાંચ ટ્રિલિયન ડૉલર અર્થવ્યવસ્થાના ઉદ્દેશ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે, કેન્દ્રએ બુદ્ધિગમ્ય સ્તરે બળતણની કિંમતોને નિયંત્રિત કરવી જોઈએ. તેણે રાજ્યોને પણ આ પ્રમાણે ચાલવાનું પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ.

આ પણ વાંચો: સોશ્યલ મીડિયાની માર્ગદર્શિકા અને નિયમોઃ સારા નિયંત્રણો કે સરકારની સેન્સરશીપ

ABOUT THE AUTHOR

...view details