હૈદરાબાદ:ઋષિ સુનકને સોમવારે પેની મોર્ડાઉન્ટે પદ છોડ્યા જાહેરાત બાદ નવા વડાપ્રધાન તરીકેની પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી. મોર્ડાઉન્ટે જાહેરાત કરી કે તેણી હરીફાઈમાંથી બહાર થઈ ગઈ છે, જેનો અર્થ છે કે ઋષિ સુનક આગામી બ્રિટનના વડાપ્રધાન છે. આ 42 વર્ષીય ભારતીય મૂળના બ્રિટિશ રાજકારણી (42 year old British politician of Indian origin)માટે આ માત્ર દિવાળીની સૌથી મોટી ભેટ નથી પણ કદાચ જૂની કહેવતની અનુભૂતિ છે – સત્ય કાલ્પનિક કરતાં અજાણ્યું છે. શાસક કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીએ યુનાઇટેડ કિંગડમના વડા પ્રધાન તરીકે ઋષિ સુનકના નામની સત્તાવાર જાહેરાત કરી છે.
લિઝ ટ્રુસ:સુનક નવ અઠવાડિયા પહેલા 20,000 મતોના માર્જિનથી આઉટગોઇંગ વડા પ્રધાન લિઝ ટ્રુસ સામે હારી ગયા હતા, સુનકના સૌથી નજીકના સમર્થકોએ પણ તેમને દેશના વડા પ્રધાન તરીકે વિચારવાનું સ્વપ્ન નહોતું જોયું.પરંતુ ભારતીય અબજોપતિ અને ઇન્ફોસીસના સહ-સ્થાપક નારાયણ મૂર્તિના જમાઈ છે. , ટ્રુસે પદ છોડ્યા પછી અને બોરિસ જોહ્ન્સનને હરીફાઈમાંથી બહાર કાઢ્યા પછી તે સ્વયંસંચાલિત પસંદગી હતી.
57મા વડાપ્રધાન:દેશના 57મા વડાપ્રધાન બનવાની (57th Prime Minister of the country) સુનકની સફર તેમના માટે ક્યારેય સહેલી નથી રહી પરંતુ આ સેલ્ફ મેડ માણસે પોતાની હિંમત અને દ્રઢતા દ્વારા તેને ટોચ પર પહોંચાડ્યો હતો. મૂળ પંજાબના પરંતુ યુકેના સાઉથહેમ્પટન વિસ્તારમાં એક ભારતીય પરિવારમાં જન્મેલા, ફાર્માસિસ્ટ માતા અને નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (NHS) જનરલ પ્રેક્ટિશનર (GP) પિતાના પુત્ર ઋષિ સુનકને શ્રેષ્ઠ શિક્ષણ મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડ્યો હતો. તેમના દાદા-દાદી પંજાબના હતા પરંતુ શરૂઆતમાં તેઓ પૂર્વ આફ્રિકા અને પછી બ્રિટન ગયા હતા.
શિક્ષણ:સુનકે વિન્ચેસ્ટર કોલેજમાં શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. ત્યારબાદ તેણે ઓક્સફર્ડની લિંકન કોલેજમાં ફિલસૂફી, પોલિટિક્સ એન્ડ ઈકોનોમિક્સ (PPE)માં અભ્યાસ બાદ કેલિફોર્નિયામાં સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી ફુલબ્રાઈટ સ્કોલર તરીકે MBAની પદવી મેળવી. સ્ટેનફોર્ડમાં અભ્યાસ કરતી વખતે, તેઓ તેમની ભાવિ પત્ની અક્ષતા મૂર્તિને મળ્યા, જે ઈન્ફોસિસની સ્થાપના કરનાર ભારતીય અબજોપતિ ઉદ્યોગપતિ એન.આર. નારાયણ મૂર્તિની પુત્રી છે. સ્ટેનફોર્ડ ખાતે, સુનક અક્ષતાને મળ્યા, જેમણે 2009 માં તેની સાથે લગ્ન કર્યા હતા અને તેમને બે પુત્રીઓ, અનુષ્કા અને કૃષ્ણા છે.
ઉતાર-ચઢાવ: માત્ર વડાપ્રધાનપદની રેસમાં હાર્યા જ નહીં પરંતુ છેલ્લા બે વર્ષમાં કેલિફોર્નિયાની સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના આ MBAમાં પોતાના જીવનના સૌથી મોટા ઉતાર-ચઢાવ જોયા છે. ફેબ્રુઆરી 2020 માં 39 વર્ષની ઉંમરે એક્સ્ચેકરના ચોથા સૌથી યુવા ચાન્સેલર--બ્રિટીશ કેબિનેટમાં બીજા ક્રમનું સર્વોચ્ચ પદ- બનવાથી લઈને બ્રિટનના સૌથી સેક્સી સાંસદ તરીકે નોમિનેટ થવાથી લઈને બ્રિટનના 222મા સૌથી ધનિક વ્યક્તિ બનવા સુધી. તેની પત્ની સાથે £730 મિલિયનની સંપત્તિ, ઋષિને પણ એક મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિ હોવાનો માર સહન કરવો પડ્યો હતો.
બિન-નિવાસિત દરજ્જો: એપ્રિલ 2022 માં સુનકને તેની શ્રીમંત પત્નીના બિન-નિવાસ કર દરજ્જા માટે ભારે ટીકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ટેક્સ સ્ટેટસ એવી વ્યક્તિને પરવાનગી આપે છે, જેનો જન્મ બીજા દેશમાં થયો હોય, અથવા જો તેના માતા-પિતા અન્ય દેશમાંથી હોય, તો તેઓ દેશમાં જે આવક મેળવે છે તેના પર જ યુકેમાં કર ચૂકવવાની પરવાનગી આપે છે. એવું બહાર આવ્યું હતું કે અક્ષતા, જે હજુ પણ ભારતીય નાગરિક છે, યુકેમાં બિન-નિવાસિત દરજ્જો (Non-Resident Status) ધરાવે છે. આનાથી તેણીએ તેણીની વિદેશી કમાણી પર કર ચૂકવવાનું ટાળ્યું કારણ કે તેણીએ ત્યાંથી ભારત પરત ફરવાનું વિચાર્યું હતું.
અહેવાલો અનુસાર:અક્ષતાની બિન-નિવાસ તરીકેની સ્થિતિએ તેણીને ભારતની બીજી સૌથી મોટી IT કંપની ઇન્ફોસિસમાં રાખેલા શેરમાંથી ડિવિડન્ડ પર ટેક્સમાં લગભગ 20 મિલિયન પાઉન્ડની બચત કરી. ગેરકાયદેસર ન હોવા છતાં, દાવપેચનો સુનક પર પડછાયો પડ્યો હતો. મૂર્તિએ તેના ટેક્સ સ્ટેટસમાં સુધારો કર્યો. સુનકની દેશભક્તિ પર પણ પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો જ્યારે તે બહાર આવ્યું હતું કે તેણે ઑક્ટોબર 2021 ના અંત સુધી યુએસ રેસિડન્સી માટે ગ્રીન કાર્ડ પકડી રાખ્યું હતું, જે તેના વિકલ્પો ખુલ્લા રાખવાની ઇચ્છા સૂચવે છે.
'પાર્ટીગેટ' કૌભાંડ: સુનકની ચમકતી બ્રાન્ડને ભારે કલંકિત કરવામાં આવી હતી અને તે તબક્કે સામાજિક મેળાવડા સામે સરકારના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને 2020 માં જોહ્ન્સન માટે તેની ઓફિસમાં જન્મદિવસની પાર્ટીમાં મહેમાનોમાં સામેલ થવા બદલ પોલીસ દ્વારા એપ્રિલ 2022 માં દંડ કરવામાં આવ્યો હતો. સુનકે દાવો કર્યો હતો કે પાર્ટીમાં તેમનો દેખાવ અજાણતા હતો અને વડા પ્રધાન સાથેની મુલાકાત માટે વહેલા દેખાયાનું પરિણામ હતું.ટીકા કરવામાં આવી હોવા છતાં, આ ઓક્સફોર્ડ ગ્રેજ્યુએટ બ્રિટનને લોકડાઉન મંદી પર ભરતીમાં મદદ કરવા માટે રોગચાળા દરમિયાન તેના નવીન કાર્યક્રમને કારણે તેને ટોચ પર મેનેજ કરી શક્યા હતા. સુનાકની “ઈટ આઉટ ટુ હેલ્પ આઉટ” યોજના, જેનો ઉદ્દેશ્ય રેસ્ટોરન્ટ્સ અને પબને સરકાર દ્વારા સબસિડીવાળા ખાદ્યપદાર્થો સાથે સહાયક બનાવવાનો હતો, તેને કેટલાક નિરીક્ષકો દ્વારા ઉત્સાહજનક સફળતા તરીકે જોવામાં આવી હતી.
બ્રિટિશ અર્થતંત્ર:એટલું જ નહીં, સુનકે ચાન્સેલર ઓફ ધ એક્સચેકર બન્યા પછી તરત જ કોવિડ-19 વૈશ્વિક રોગચાળાના બ્રિટનમાં આગમનને કારણે વિવિધ પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. કોવિડ-19ના ફેલાવાને રોકવાના પ્રયાસમાં સરકાર દ્વારા લાદવામાં આવેલા શટડાઉનથી બ્રિટિશ અર્થતંત્ર ધબકતું હતું, તેથી સુનાકે આર્થિક અને માનવીય નુકસાનને સરભર કરવા માટે તેની ઓફિસની સત્તાઓનો ઉપયોગ કર્યો હતો.
