- શુકન-અપશુકનની અંધશ્રદ્ધા અંગે કુલ 1260 લોકોનો સર્વે કરાયો
- પુરુષોની સરખામણીએ સ્ત્રીઓમાં અપશુકન વિશે વધુ દ્રઢ માન્યતા
- એક વ્યક્તિનું અપશુકન બીજી વ્યક્તિ માટે શુકન પણ હોય શકે છે
રાજકોટ: શુકન-અપશુકન વિશે લગભગ બધાંએ સાંભળ્યું હશે. મનોવિજ્ઞાન ભવને ( Survey OF Saurashtra University ) તેના પર સર્વે કર્યો છે કે, વિજ્ઞાનના જમાનામાં આજે પણ જયારે આપણે કોઈ મોટો પ્રસંગ કે મહત્વના કાર્ય માટે પ્રસ્થાન કરીએ છીએ ત્યારે, શુકન ( Omen ) નું મહત્વ ખુબ વધી જાય છે. બિલાડી આડી ઉતરે ( રસ્તો કાપે ) તો સારા કામમાં વિઘ્ન આવશે તેનો એકવાર વિચાર આજે પણ આપણને આવી જ જાય છે. સંસાર માત્ર શુકન અને અપશુકન ( Ill Omen ) ની વચ્ચે છે. શુકન કે અપશુકન માટે પક્ષીઓ, પ્રાણીઓ, ફળ, ફૂલ અને વિવિધ વસ્તુઓને ધ્યાને લેવાય છે. આમ જોવા જોઈએ તો, બધી વસ્તુઓ પોતાની જગ્યાએ હમેશા નિશ્ચિત જ હોય છે, પણ કોઈ કાર્ય કરતી વેળાએ જો અચાનક પક્ષીઓ, પ્રાણીઓ, ફળ, ફૂલ અને ખાસ કોઈ ચીજ, જો તમારી નજરમાં આવે કે રસ્તામાં આવી મળે તો તેના શુકન-અપશુકન લાગતા હોય છે.
શુકન - અપશુકન સાથે માન્યતાઓ કે અંધશ્રદ્ધા
આપણા સમાજમાં ઘણી માન્યતાઓ કે અંધશ્રદ્ધા, શુકન ( Omen ) - અપશુકન સાથે જોડાયેલી છે. કોઈ એક વ્યક્તિ સાથે અપશુકન ( Ill Omen ) થાય એનો અર્થ એવો નથી કે દરેક વ્યક્તિ સાથે સમાન ઘટના ઘટે, આ માટે આપણે નસીબને દોષ દઈએ છીએ. પરંતુ એકવાર થાય તે દરેક સમયે બને એવુ પણ હોતું નથી. આ બધી અમુક સમયે આપણા મગજમાં ઘર કરી ગયેલી માન્યતાઓ અને આપણા વિચારોનો મતભેદ છે. હકીકતમા, આધુનિક વિજ્ઞાન અને મનોવિજ્ઞાને સાબિત કરી દીધું છે કે, આ બધી વસ્તુ માત્ર માનસિક બીમારી જ છે અને તે યોગ્ય તપાસ અને સારવાર દ્વારા સંપૂર્ણ રીતે મટી શકે છે.
અપશુકન વિશે લોકોની માન્યતા અંગે 1260 લોકો પર સર્વે
અપશુકન વિશે લોકોની માન્યતા અંગે 1260 લોકો પર મનોવિજ્ઞાન ભવનના ( Survey OF Saurashtra University ) અધ્યક્ષ ડો. યોગેશ જોગસણના માર્ગદર્શનમાં ડો.ડિમ્પલ રામાણીએ સર્વે કર્યો છે. જેમાં, 71.10 ટકા ગામડાના લોકો અને 54 ટકા શહેરી વિસ્તારના લોકો શુકન અપશુકનમાં માને છે. આ ઉપરાંત, પુરુષોના પ્રમાણમાં સ્ત્રીઓ અપશુકન વિશે વઘુ દ્રઢ માન્યતા ધરાવે છે.
કેટલા ટકા લોકો ધરાવે છે આવી માન્યતાઓ ?
- 89 ટકા - બિલાડી આડી ઉતરે ( રસ્તો કાપે ) તો અપશુકન થાય એવુ માને છે
- 92 ટકા - કલકલીયો ઘર પર બોલે તો ઘરમાં કંઈક અજુગતું થાય જ અને ઝઘડાઓ થાય છે. તે અપશુકનીયાળનું પ્રતિબિંબ મનાય છે.
- 95 ટકા - દૂધનું ઢોળાવવું તેને અપશુકન માનવામાં આવે છે. તે નજીકના ભવિષ્યમાં કોઈ દુર્ઘટના થવાનો સંકેત આપે છે.
- 63.99 ટકા - ભગવાન જગન્નાથની રથયાત્રા નીકળતી નથી અને ધાર્મિક તહેવારો વ્યવસ્થિત ઉજવાતા નથી તે મોટુ અપશુકન છે.
- 45 ટકા - રથયાત્રા નીકળશે અને ભગવાન જગન્નાથ શેરીએ શેરીએ ફરશે એટલે મહામારીનો કોપ ગાયબ થશે.
- 74 ટકા - રસ્તામાં જતા સાપ આડો ઉતરે તો તે અપશુકન કહેવાય. ( આપણે નાગપંચમીના દિવસે નાગની પૂજા કરીએ છીએ)
- 69 ટકા - કોઈ સારા કામમાં છીંક આવવી એ અપશુકનની નિશાની ગણાય.
- 58 ટકા - ઘરના કોઈ સભ્યો બહાર જાય પછી તરત જ કચરો કઢાય નહી, નહીંતર અપશુકન થાય.
- 64 ટકા - જરૂરી કામ પર જતી સમયે જો કોઇ વ્યક્તિ તમને પાછળથી ટોકી દે તો જે કામ માટે તમે જઇ રહ્યા છો, તેમાં સામાન્ય રૂપે તમને અસફળતા હાથ લાગી શકે છે.
- 71 ટકા - ઘરની આજુબાજુ કૂતરું રડે તે અપશુકન મનાય છે.
- 56 ટકા - મહત્વપૂર્ણ કામ પર જતા સમયે જો ઘરની બહાર કોઇ કૂતરુ શરીર ખંજવાળતું જોવા મળે તો કાર્યમાં બાધા આવી શકે છે. જે અપશુકન ગણાય.
- 52 ટકા - ઘરની બહાર નીકળતી વખતે જો કાળાં કપડાં પહેરેલી કોઈ વ્યક્તિ સામે મળે તો તેને અપશુકન માનવામાં આવે છે.
- 67 ટકા - બહાર જતી વખતે કોઈ 'ક્યાં જાવ' એવું કહે એટલે અપશુકન થાય અથવા ધારેલું કાર્ય પાર પડતું નથી. ( કેટલીક વ્યક્તિ બહાર જતા હોય અને કોઈ પાછળથી એવું કહે કે, 'ક્યાં જાવ છો' તો તરત કહેશે કે, આમ બહાર જતા હોઈ ત્યારે 'ક્યાંકારો' શું કરે છે, મારુ કામ બગડશે. )
- 87 ટકા - બહાર જતી વખતે ચાનું પૂછીએ તો અપશુકન ગણાય. જરૂરી કામ પર જતાં સમયે જો કોઇ પારિવારિક સભ્ય તમને ચા માટે પૂછે તો તે કાર્યમાં પણ તમને અસફળતા મળી શકે છે. માટે બહાર જતી વખતે કોઈને જમવાનું કે ચા પીવાનું ન કહેશો તેનાથી અપશુકન થાય છે.
મનોવિજ્ઞાન ભવનમાં ફોન કોલ્સ દ્વારા આવેલા કિસ્સાઓ
1. પ્રશ્ન : કોરોનામાં દીકરીનો જન્મ થવો એ ખરાબ વાત છે ? મારાં દીકરાના ઘરે દીકરીનો જન્મ થયો છે. ત્યારથી મારાં દીકરાનો ધંધો ઠપ થઈ ગયો છે. દિકરીનો જન્મ જ ખરાબ છે. બધા કહે છે કે, દીકરી ન હોવી જોઈએ. આ અપશુકનિયાળ છોકરી છે. આનું શું કરવું? અનાથ આશ્રમમા મૂકી આવવાનું મન થાય છે.
જવાબ : દીકરીનો જન્મ એ નસીબદારના ઘરે થાય છે. દીકરી આપશુકનીયાળ ક્યારેય ન હોય શકે. દીકરીને તુલસીનો ક્યારો, ઘરની લક્ષ્મી માનવામાં આવે છે. જન્મ મરણ એ કુદરતના હાથની વાત છે. તમે ખુદ કોઈની દીકરી છો તો તમે તમારા જ દીકરાની દીકરી માટે આવા શબ્દોનો કેમ ઉપયોગ કરી શકો. રહી વાત તમારા દીકરાના ધંધાની, તો આ કોરોના બીમારી અને લોકડાઉન દરમિયાન બધા ધંધા ઠપ થઇ ગયા છે. તમારે એક ને જ નુકસાન થયું છે એવુ નથી. માટે તમારા ઘરમાં પધારેલ લક્ષ્મીને વધાવો. આવી માનસિકતામાંથી બહાર આવો.
2. પ્રશ્ન : આ કોરોનામાં અમારા હજુ હમણાં જ લગ્ન થયાં છે. મારાં પિતા કોરોનામાં મૃત્યુ પામ્યા. તેને કિડનીનો પ્રોબ્લેમ હતો. જેથી તે સક્ષમ જ ન હતા. પરંતુ મારાં ઘરના અને મારાં સબંધીઓ મારી પત્નીને આપશુકનિયાળ માને છે. હવે કહે છે કે, તારા આ ઘરમાં આવ્યા પછી જ મારો પતિ મરી ગયો. માટે તું અપશુકનિયાળ છો. તારું આ ઘરમાં રહેવું શક્ય નથી.