ઈઝરાયલે લશ્કર-એ-તૈયબાને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું, શું ભારત હમાસ વિરુદ્ધ કોઈ કાર્યવાહી કરશે?

ઈઝરાયેલે લશ્કરને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું છે. આના જવાબમાં શું ભારતે પણ હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરવું જોઈએ? નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આવું કરવું ભારતના હિતમાં નહીં હોય. વાંચો વરિષ્ઠ પત્રકાર અરુણિમ ભુઈંયાનો અહેવાલ...

નવી દિલ્હીઃ 26/11ના મુંબઈ હુમલાની વરસી પહેલા ઈઝરાયેલે લશ્કર-એ-તૈયબાને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું છે. આવી સ્થિતિમાં લોકો પૂછી રહ્યા છે કે શું ભારતે પણ આના જવાબમાં હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરવું જોઈએ કે નહીં. ઈઝરાયેલની એમ્બેસીએ કહ્યું કે તેણે આ નિર્ણય સ્વતંત્ર રીતે લીધો છે, ભારતે તેના માટે કોઈ વિનંતી કરી નથી.

ઈઝરાયેલની એમ્બેસીએ કહ્યું કે ઈઝરાયેલ કોઈપણ સંગઠનને જ્યારે તમામ માપદંડો પૂર્ણ થાય ત્યારે જ આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરવાની કાર્યવાહી કરે છે. ઈઝરાયેલે લશ્કરને ઘાતક અને નિંદનીય આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું છે અને તેને ભારતીય નાગરિકોની હત્યા કરનાર ગણાવ્યું છે. મુંબઈ આતંકવાદી હુમલો 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ કરવામાં આવ્યો હતો. 29 નવેમ્બર 2009 સુધીમાં સુરક્ષા દળોએ પરિસ્થિતિને નિયંત્રણમાં લાવી દીધી હતી. જેમાં કુલ 166 લોકો માર્યા ગયા હતા. 300થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. માર્યા ગયેલા લોકોમાં છ યહૂદીઓ પણ સામેલ હતા. તેના પર ચાબડ હાઉસ (યહુદી કેન્દ્ર)માં હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો.

પેલેસ્ટાઈન માટે ચિંતિત: મંગળવારે બ્રિક્સ દેશો (બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન અને દક્ષિણ આફ્રિકા)ની બેઠકમાં ઇઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ભારત તરફથી વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે કહ્યું કે સંઘર્ષનું તાત્કાલિક કારણ ઈઝરાયેલ પર 7 ઓક્ટોબરે થયેલો હુમલો હતો. પરંતુ ત્યારબાદ જે રીતે પરિસ્થિતિ વિકસિત થઈ, જેના પરિણામે મોટી નાગરિક જાનહાનિ થઈ અને માનવતાવાદી આપત્તિ સર્જાઈ, તેણે ચિંતા વધારી છે. અમે પેલેસ્ટાઈનના લોકો માટે ચિંતિત છીએ, અમે ઈચ્છીએ છીએ કે તેમની સમસ્યાઓ ગંભીરતાથી ઉકેલાય. અમે બે દેશોના સિદ્ધાંતને સમર્થન આપીએ છીએ, જ્યાં બંને શાંતિથી સહઅસ્તિત્વ ધરાવે છે. અમે આ દિશામાં લેવાયેલા આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રયાસોને સમર્થન આપીએ છીએ.

ભારતની આંતરિક સુરક્ષાનો સવાલ: પૂર્વ રાજદૂત આર દયાકરે ઈટીવી ભારતને જણાવ્યું કે ભારતે ઈઝરાયેલના આ પગલાની પ્રશંસા કરવી જોઈએ. પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે આપણે એ જ રીતે જવાબ આપવો જોઈએ. હમાસ ઉપરાંત, હિઝબુલ્લાહ, હુથી અને અન્ય પેલેસ્ટિનિયન ઇસ્લામિક જેહાદ સંગઠનો ઇઝરાયેલ વિરુદ્ધ સક્રિય છે. ઈસ્લામિક સ્ટેટ સિવાય અન્ય સંગઠનોએ ક્યારેય ભારત વિરુદ્ધ કોઈ પ્રવૃત્તિ કરી નથી. હમાસનું ધ્યાન ઈઝરાયેલ પર છે. તે પેલેસ્ટાઇનના તે વિસ્તારો હસ્તગત કરવા માંગે છે જે ઇઝરાયેલ દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યા છે. હમાસ માટે આ મુદ્દાઓ સિવાય અન્ય કોઈપણ મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું શક્ય નથી. આવી સ્થિતિમાં જો ભારત તેને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરશે તો ભારત પણ તેમના રડાર પર આવી જશે. કોઈપણ રીતે, ભારતની આંતરિક સુરક્ષા માટે કઈ સંસ્થા ખતરો બની શકે છે તે નક્કી કરવાનું કામ ગૃહ મંત્રાલયનું છે. તે સમયાંતરે સંસ્થાઓના નામ જાહેર કરતી રહે છે.

હમાસના હુમલાની નિંદા:દયાકરે કહ્યું હતું કે કૂટનીતિ, ભૌગોલિક રાજનીતિ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોની બાબતોમાં આ રીતે નિર્ણય લેવામાં આવતા નથી. આનો અર્થ એ નથી કે અમે હમાસની કાર્યવાહીને અવગણી રહ્યા છીએ જે રીતે તેમણે નિઃશસ્ત્ર લોકો, મહિલાઓ અને બાળકોની હત્યા કરી છે. આ જઘન્ય હુમલા બાદ તરત જ ભારતે આ ઘટનાની નિંદા કરી હતી. ભારતે એ મતદાનમાં પણ ભાગ લીધો ન હતો જેમાં હમાસની કાર્યવાહી સામે કોઈ ટિપ્પણી કરવામાં આવી ન હતી. જો ભારત ઇઝરાયેલની પ્રશંસા કરવા માંગે છે તો ઘણી તકો હશે. દયાકરે કહ્યું, 'એકંદરે, સિદ્ધાંત, સમજદારી અને વ્યવહારિકતાનું સંતુલન સૂચવે છે કે જ્યારે ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે વાટાઘાટો ચાલી રહી છે ત્યારે ભારત માટે હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરવું યોગ્ય રહેશે નહીં.'

ગાઝા પર હુમલો: ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં અત્યાર સુધીમાં 15,000થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. ઈઝરાયેલે ગાઝા પર હુમલો કર્યો છે. ગાઝા પર હમાસનું નિયંત્રણ છે. પેલેસ્ટિનિયનોનો એક ભાગ પશ્ચિમ કાંઠે રહે છે, જે પીએલઓ દ્વારા શાસિત છે. અમેરિકા, યુનાઇટેડ કિંગડમ, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, જાપાન, યુરોપિયન યુનિયન અને પ્રાગે હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું છે. હમાસ એક ઇસ્લામિક પ્રતિકાર ચળવળ છે. તે મુખ્યત્વે પેલેસ્ટિનિયન સુન્ની ઇસ્લામિક રાજકીય અને લશ્કરી સંગઠન છે.