હૈદરાબાદ: શાકભાજીના ભાવ ખેતરથી રસોડા સુધી પહોંચતા જ અનેક ગણા વધી જાય છે. જ્યારે ખેડૂત તેના ખેતરમાંથી ઉગાડેલા શાકભાજી વેચવા માટે બજારમાં પહોંચે છે, ત્યારે તેની પાસેથી બજાર ફી, કમિશન એજન્ટ ફી વગેરે વસૂલવામાં આવે છે. આ પછી જથ્થાબંધ વેપારીઓની એક ચેઈન છે. જથ્થાબંધ વેપારીઓ પછી શાકભાજી છૂટક વેપારીઓ દ્વારા રસોડા સુધી પહોંચે છે. ચાલો તેનું ગણિત સમજીએ.
ખેતરમાંથી રસોડામાં પહોંચતા શાકભાજીનો ખર્ચ:
માર્કેટ ફી- 1.5%
કમિશન ફી- 2.5%
હોલસેલર્સ- 5% (અંદાજિત)
સંગ્રહ- લગભગ 5%
ટ્રાન્સપોર્ટેશન અને પેકેજિંગ - 5%
રિટેલર્સ- 10%-20% (અંદાજિત)
| (નોંધ: અમુક શાકભાજી કોલ્ડ સ્ટોરમાં સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે, જેનો બોજ પણ ગ્રાહકે ઉઠાવવો પડે છે. આ સિવાય જથ્થાબંધ અને છૂટક વેપારીઓના નફાનો અંદાજ છે, તે પણ વધુ હોઈ શકે છે) |
અન્ય ઘણા કારણો પણ જવાબદાર: એજન્ટો, જથ્થાબંધ વેપારીઓ અને છૂટક વિક્રેતાઓ પણ તાજા શાકભાજીના ભાવમાં નાશ પામેલા શાકભાજીની ખોટ પણ ઉમેરે છે, જેના કારણે શાકભાજીના ભાવમાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે. આ સિવાય પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધારો, હડતાળ અને હવામાન પણ શાકભાજીના ભાવમાં વધારો કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આ બધા ઉપરાંત વધુ માંગને કારણે પણ શાકભાજીના ભાવમાં વધારો થાય છે.
લગ્નની સિઝનમાં પણ વધે છે ભાવ:ખાસ કરીને લગ્નસરાની સિઝનમાં શાકભાજીની માંગ વધુ હોવાથી ભાવ ઝડપથી વધી જાય છે. એક અંદાજ મુજબ, ખેતરથી રસોડા સુધી શાકભાજીની મુસાફરી લગભગ બેથી ત્રણ ગણી મોંઘી બની જાય છે. કેટલીકવાર તે આનાથી પણ વધુ જાય છે. ધારો કે ખેતરમાંથી શાકભાજી 10 રૂપિયે કિલોના ભાવે મળે છે, તો તમામ ખર્ચને સમાવી લીધા પછી, જ્યારે તે રસોડામાં પહોંચે છે ત્યારે તે 25-30 રૂપિયે કિલો મોંઘું થાય છે.
શાકભાજીના આજના છૂટક ભાવ પ્રતિ કિલો (અમદાવાદ):
ટામેટા - 30
વટાણા - 80
લીંબુ - 175
રીંગણ - 40