મુંબઈ: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI Reserve Bank of Indiabig step) એ આંતરરાષ્ટ્રીય કારોબારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. RBIએ સોમવારે બેંકોને નિર્દેશ આપ્યો છે કે, તે ભારતીય ચલણમાં આયાત અને નિકાસ માટે રૂપિયામાં વૈશ્વિક વેપારી સમુદાયના વધતા રસને ધ્યાનમાં રાખીને વધારાની વ્યવસ્થા કરે. રિઝર્વ બેન્કે એક પરિપત્રમાં જણાવ્યું હતું કે, આ સિસ્ટમ લાગુ કરતાં પહેલાં બેંકોએ તેના ફોરેન એક્સચેન્જ વિભાગની પૂર્વ મંજૂરી લેવી પડશે.
આ પણ વાંચો:RBI Repo Rate Hike : RBIએ આપ્યો નવો ઝટકો, હવે લોન થશે મોંઘી
RBIનું મોટું પગલું :ભારતીય રિઝર્વ બેંકએ જણાવ્યું હતું કે, "વૈશ્વિક વેપારને વધારવા માટે, ભારતમાંથી નિકાસ વધારવા પરના ભારને ધ્યાનમાં રાખીને અને ભારતીય રૂપિયામાં વૈશ્વિક વેપારી સમુદાયના વધતા હિતને ધ્યાનમાં રાખીને, બિલ જનરેશન, ચુકવણી અને આયાતની પતાવટ હાથ ધરવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. રૂપિયાની દ્રષ્ટિએ નિકાસ.” આ માટે વધારાની વ્યવસ્થા થવી જોઈએ.
સેન્ટ્રલ બેંકે શું કહ્યું :પરિપત્ર મુજબ, વેપાર સોદાના સમાધાન માટે, સંબંધિત બેંકોને ભાગીદાર વેપારી દેશની એજન્ટ બેંકના વિશેષ રૂપિયા વોસ્ટ્રો ખાતાની જરૂર પડશે. સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું કે, 'આ વ્યવસ્થા દ્વારા, ભારતીય આયાતકારોએ વિદેશી વિક્રેતા અથવા સપ્લાયર પાસેથી માલ અથવા સેવાઓના સપ્લાય માટે ઇનવોઇસ અથવા બિલ સામે ભારતીય રૂપિયામાં ચૂકવણી કરવી પડશે, જે તે દેશનું એજન્ટ બેંકના વિશેષ વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટમાં જમા કરવામાં આવશે. વિદેશમાં માલસામાન અથવા સેવાઓનો સપ્લાય કરતા નિકાસકારોને તે દેશની નિર્દિષ્ટ બેંકના નિર્દિષ્ટ વોસ્ટ્રો ખાતામાં જમા રકમમાંથી ભારતીય રૂપિયામાં ચૂકવણી કરવામાં આવશે. આ વ્યવસ્થાથી ભારતીય નિકાસકારો વિદેશી આયાતકારો પાસેથી રૂપિયામાં એડવાન્સ પેમેન્ટ પણ લઈ શકશે.
આ પણ વાંચો:નિષ્ણાંતોનું મંતવ્ય, મૌદ્રિક સમીક્ષા બેઠક બાદ રેપોરેટમાં વધારો કરશે મધ્યસ્થ બેંક, લોકોને થશે આવી અસર
આ રીતે સરળ ભાષામાં સમજો: વેપારમાં ભાગીદાર દેશોની કરન્સી વચ્ચેનો વિનિમય દર બજારના દરે નક્કી કરી શકાય છે. આ વ્યવસ્થા હેઠળ, વ્યવસાયિક વ્યવહારોનું સમાધાન ભારતીય રૂપિયામાં થશે. ભારતમાંથી આયાતકારોએ ભારતીય રૂપિયામાં ચૂકવણી કરવી પડશે. આ રકમ તે દેશના વિશેષ બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવશે જ્યાંથી માલની આયાત કરવામાં આવી રહી છે. આવી જ સ્થિતિ નિકાસમાં પણ થશે. આ રકમ સ્પેશિયલ એકાઉન્ટમાં જમા કરવામાં આવશે અને નિકાસકાર સરળતાથી રૂપિયામાં પેમેન્ટ મેળવી શકશે.
