ક્યારે છે કરવા ચોથ? જાણો તેની પૂજા વિધિ અને કથા

કારતક મહિનામાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ હિન્દુ તહેવારો ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવારોની પાછળ આસ્થાની સાથે પૌરાણિક મહત્વ પણ છુપાયેલું છે. તેમાંથી એક કરવા ચોથનો તહેવાર પરિણીત મહિલાઓ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આપને જણાવી દઈએ કે દર વર્ષે કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ કરવા ચોથનો (Karwa chauth 2022) તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે પરિણીત મહિલાઓ તેમના પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે નિર્જલા વ્રત રાખે છે. પરંતુ આ વર્ષે કરવા ચોથના તહેવારની તારીખને લઈને ઘણા લોકોના મનમાં દુવિધા છે. ચાલો જાણીએ કે 13મી કે 14મી ઓક્ટોબરના રોજ કયા દિવસે કરવા ચોથનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે.

ન્યુઝ ડેસ્ક:ધનતેરસ અને દિવાળી સહિત કારતક મહિનામાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ઉપવાસ તહેવારો ઉજવવામાં આવશે. આ કારતક મહિનામાં પરિણીત યુગલોનો સૌથી મોટો તહેવાર ગણાતા કરવા ચોથનું (Karwa chauth 2022) વ્રત પણ રાખવામાં આવશે. પરિવારની સુખ-સમૃદ્ધિ, સંતાનના ઉત્તમ સ્વાસ્થ્ય અને પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે મહિલાઓ કડવા ચોથનુ વ્રત રાખે છે. આ વખતે 13 ઓક્ટોબર, 2022ના રોજ ગુરુવારે કડવા ચોથનુ વ્રત રાખવામાં આવશે. કડવા ચોથની રાતે વૃષભ રાથિનો ચંદ્રમા પોતાના સૌથી પ્રિય નક્ષત્ર રોહિણીમાં રહેશે. આનાથી પતિ-પત્ની વચ્ચે પ્રેમમાં વૃદ્ધિ થશે. ચંદ્રોદય રાતે 8 વાગીને 28 મિનિટે થશે. આ સમય ઉજ્જૈનના સૂર્યોદય અનુસાર છે. અન્ય જગ્યાઓ માટે સ્થાનિક સૂર્યોદય અનુસાર ચંદ્રોદયના સમયમાં અમુક મિનિટોનો ફેરફાર આવી શકે છે.

કરવા ચોથ 2022 શુભ મુહૂર્ત: કરવા ચોથના દિવસે શુભ મુહૂર્તમાં (Karwa chauth 2022 shubh muhurat) પૂજા કરવાથી તમામ પ્રકારની સમસ્યાઓ દૂર થાય છે અને વ્રતનું શુભ ફળ મળે છે. આ દિવસે અમૃતકાળમાં સાંજે 04:08 થી સાંજે 05:50 સુધી રહેશે. એવું માનવામાં આવે છે કે અમૃતકાળ દરમિયાન પૂજા કરવાથી બધાને સફળતા મળે છે. આ સિવાય આ દિવસે પંચાંગ અનુસાર ચંદ્રોદયનો સમય રાત્રે 08:09 છે. આ દિવસે પરિણીત મહિલાઓ સૂર્યોદય પહેલા સરગીનું વ્રત કરે છે અને ત્યારબાદ નિર્જલા વ્રત કરે છે. પછી નિયમો અનુસાર, ચંદ્રોદય પછી, તેઓ ખોરાક અને પાણી લે છે.

ક્યારે છે કરવા ચોથ:હિંદુ પંચાંગની ગણતરી મુજબ દર વર્ષે કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિના રોજ કરવા ચોથનું વ્રત રાખવામાં આવે છે. આ વર્ષે કારતક કૃષ્ણ પક્ષ ચતુર્થી તિથિ 13 ઓક્ટોબરે બપોરે 01:59 PM થી શરૂ થશે, જે 14 ઓક્ટોબરે બપોરે 03:08 PM પર સમાપ્ત થશે. હિન્દુ ધર્મમાં, કોઈપણ વ્રત-ઉત્સવ ઉદયા તિથિના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. આ કારણથી આ વર્ષે કરવા ચોથનું વ્રત 13 ઓક્ટોબર 2022ના (Karwa chauth 2022 date) રોજ જ ઉજવવામાં આવશે.

ક્યા ઉજવાય છે કરવા ચોથ: હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, દર વર્ષે કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિના દિવસે કરવા ચોથનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર મોટાભાગે ઉત્તર ભારતના રાજ્યોમાં ખાસ કરીને પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન અને ઉત્તરાખંડમાં ખૂબ જ ઉત્સાહ અને ઉમંગ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. કરવા ચોથના દિવસે પરિણીત મહિલાઓ સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરે છે અને સોળ શૃંગાર કરે છે અને વ્રતનું વ્રત લે છે.

આ તહેવાર પર, તમામ પરિણીત મહિલાઓ એક જગ્યાએ એકત્ર થઈને કરવા ચોથ વ્રતની કથા સાંભળે છે અને રાત્રે ચંદ્રને જોઈને ઉપવાસ તોડે છે. આ વખતે શુક્રની અસ્ત અને ચતુર્થી તિથિને લઈને કરવા ચોથ વ્રતની તારીખમાં મતભેદ છે. કેટલાક જ્યોતિષીઓ અને વિદ્વાનો 13 ઓક્ટોબરે અને કેટલાક 14 ઓક્ટોબરે કરવા ચોથની ઉજવણી કરવાની વાત કરી રહ્યા છે. આવો જાણીએ કે કરવા ચોથ વ્રતની ઉજવણી માટે સાચી તારીખ, તિથિ, શુભ સમય અને પૂજાના મહત્વ વિશે.

કરવા ચોથનું પંચાંગ:કરવા ચોથ 13 ઓક્ટોબર, 2022ના રોજ ચતુર્થી તિથિમાં રાતે 3.10 વાગ્યા સુધી રહેશે. કૃતિકા નક્ષત્ર સાજે 6.42 સુધી અને ત્યારબાદ રોહિણી નક્ષત્રમાં પ્રારંભ થઈ જશે. સિદ્ધિ યોગ બપોરે 1.53 સુધી ત્યારબાદ વ્યતિપાત યોગ રહેશે. ચંદ્રમા વૃષભ રાશિમાં અને સૂર્ય કન્યા રાશિમાં રહેશે.

શું છે પરંપરા:કરવા ચોથને કરક ચતુર્થી પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે મહિલાઓ હાથમાં મહેંદી લગાવી, સોળ શ્રૃંગાર કરીને પતિના લાંબા આયુષ્માન નિર્જળા વ્રત રાખે છે. બપોરે ગણેશજીની પૂજા કરે છે. સાંજે ગણેશજી અને કરવા માતાની પૂજા કરીને ચંદ્રોદય થવા પર ચંદ્રમાને અર્ધ્ય આપીને પૂજા કરે છે અને પતિના હાથે પાણી પીને વ્રત ખોલે છે.

કરવા ચોથ પર પૂજા વિધિ:કરવા ચોથ પર એક બાજોટ પર જળથી ભરેલો કળશ તેમજ એક માટીના કરવામાં ઘઉં ભરીને રાખવામાં આવે છે. દીવાલ પર ચંદ્રમા, ગણેશ, શિવ, કાર્તિકેયના ચિત્ર બનાવીને પૂજા કરવામાં આવે છે. મહિલા દિવસભર નિર્જળા રહે છે અને રાતે ચંદ્રને અર્ધ્ય આપીને પૂજા કરે છે.

વ્રત કથા:એક સમયે ઈંદ્રપ્રસ્થ નામના સ્થળે વેદ શર્મા નામનો બ્રાહ્મણ પોતાની પત્ની લીલાવતી સાથે નિવાસ કરતો (Karwa chauth 2022 katha) હતો. તેના સાત પુત્ર અને વીરાવતી નામની એક પુત્રી હતી. યુવા થતા વીરાવતીના લગ્ન કરાવી દેવામાં આવ્યા. જ્યારે કાર્તિક કૃષ્ણ ચતુર્થી આવી તો વીરાવતીએ પોતાની ભાભીઓ સાથે કરવા ચોથનુ વ્રત રાખ્યુ પરંતુ ભૂખ-તરસ સહન ન થવાના કારણે ચંદ્રોદય પહેલા જ તે મૂર્છિત થઈ ગઈ. બહેનની આ હાલત ભાઈઓથી ન જોવાઈ તો ભાઈઓએ એક વૃક્ષની પાછળ સળગતી મશાલની રોશની બતાવી અને બહેનને ચેતનાવસ્થામાં લઈ આવ્યા.

વીરાવતીએ ભાઈઓની વાત માનીને વિધિપૂર્વક અર્ધ્ય આપ્યુ અને ભોજન કરી લીધુ. આમ કરવાથી થોડા સમય પછી જ તેના પતિનુ મૃત્યુ થઈ ગયુ. એ રાતે ઈંદ્રાણી પૃથ્વી પર આવ્યા. વીરાવતીએ આ ઘટનાનુ કારણ પૂછ્યુ તો ઈંદ્રાણીએ કહ્યુ કે તે ભ્રમમાં ફસાઈને ચંદ્રોદય થતા પહેલા જ ભોજન કરી લીધુ. માટે તારા આ હાલ થયા છે. પતિને પુનર્જીવિત કરવા માટે તુ વિધિપૂર્વક કડવા ચોથના વ્રતનો સંકલ્પ કર અને આગલા કડવા ચોથ પર વ્રત પૂર્ણ કર. ઈંદ્રાણીનુ સૂચન માનીને વીરાવતીએ સંકલ્પ લીધો તો તેનો પતિ જીવિત થઈ ગયો. પછી આગલા કડવા ચોથ પર વીરાવતીએ વિધિ વિધાનથી વ્રત પૂર્ણ કર્યુ.