પરોક્ષ કર સંગ્રહ સુધારેલા લક્ષ્યાંક કરતાં વધી ગયો

પરોક્ષ વેરા જે માલ અને સેવાઓના વપરાશ પર કરદાતાઓ દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. જેમાં GST, કસ્ટમ્સ અને એક્સાઈઝ ડ્યુટીનો પણ સમાવેશ થાય છે. નાણાકીય વર્ષ 2019- 2020 દરમિયાન વાસ્તવિક સંગ્રહ કરતા 12% વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે. 5.48 લાખ કરોડના સંગ્રહ સાથે GSTનો સૌથી મોટો ફાળો હતો જે પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં કેન્દ્ર દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા કુલ પરોક્ષ કરના 51 ટકા કરતા વધારે છે.

નવી દિલ્હી: ગયા નાણાકીય વર્ષ માટેનો પરોક્ષ કર સંગ્રહ 10.71 લાખ કરોડ જેટલો છે, જે 9.89 લાખ કરોડના સુધારેલા લક્ષ્યાંક કરતા 8.3% નો વધારો દર્શાવે છે. મંગળવારે નાણાં મંત્રાલયે જાહેર કરેલા કામચલાઉ આંકડા ખૂબ મોટું પરિણામ ધરાવે છે. આ વર્ષે બજેટ રજૂ કરતી વખતે સરકાર દ્વારા ધારણા કરતા વધુ ઉત્સાહ જોવા મળ્યો હતો. પરોક્ષ વેરા જે માલ અને સેવાઓના વપરાશ પર કરદાતાઓ દ્વારા ચૂકવવામાં આવે છે. તેમાં GST, કસ્ટમ્સ અને એક્સાઈઝ ફરજ પણ શામેલ છે. નાણાકીય વર્ષ 2019- 2020 દરમિયાન વાસ્તવિક સંગ્રહ કરતા 12 ટકા વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે.2019-20માં સરકારે પરોક્ષ કર તરીકે 9.54 લાખ કરોડ એકત્રિત કર્યા હતા અને કોવિડ -19 વૈશ્વિક રોગચાળો હોવા છતાં ગયા વર્ષે દેશના કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદનમાં આશરે 8 ટકાનો ઘટાડો થવાની સંભાવના હોવા છતાં તેમાં 1.17 લાખ કરોડ એટલે 12.3 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. 5.48 લાખ કરોડના સંગ્રહ સાથે GSTનો સૌથી મોટો ફાળો હતો. જે પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં કેન્દ્ર દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા કુલ પરોક્ષ કરના 51 ટકા કરતા વધારે છે. તેમાં સેન્ટ્રલ જીએસટી (CGST), ઇન્ટિગ્રેટેડ જીએસટી (IGST) અને GST વળતર Cess શામેલ છે.

આ પણ વાંચો:કોવિડ 19: કર વિભાગે આપી 10,779 કરોડ રુપિયાના રિફંડને મંજૂરી

છેલ્લા 6 મહિનામાં GST સંગ્રહમાં સુધારો

ગયા વર્ષે નવેમ્બરથી સરકાર દ્વારા અપનાવવામાં આવેલા કડક અમલના પગલાને કારણે GST કલેક્શન પણ 5.15 લાખ કરોડના સુધારેલા લક્ષ્યાંકને વટાવી ગયું છે. જેમાં 6.4 ટકાનો વધારો છે.જો કે, ગયા વર્ષે પરોક્ષ સંગ્રહમાં એકંદર તેજી હોવા છતાં GST કલેક્શન 2020-21માં ઘટીને 5.48 લાખ કરોડ થયું હતું. જે નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં 5.99 લાખ કરોડના સંગ્રહની સામે 51,000 કરોડ એટલે કે, 8.5% નો ઘટાડો છે.“કોવિડને કારણે નાણાકીય વર્ષના પહેલા ભાગમાં GST કલેક્શનને ભારે અસર થઈ હતી. તેમ છતાં, બીજા ભાગમાં GST સંગ્રહમાં સારી વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે અને છેલ્લા છ મહિનામાં પ્રત્યેક સંગ્રહમાં એક લાખ કરોડને વટાવી ગયો છે, એમ નાણાં મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું. ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC)ના કપટપૂર્વકના દાવા માટે નકલી GST બીલોના ઉપયોગ સામેના રાષ્ટ્રવ્યાપી અભિયાનના પરિણામ રૂપે છેલ્લા છ મહિનામાં GST કલેક્શન 1 લાખ કરોડથી વધુનું હતું અને તે અત્યાર સુધીમાં 1.24 લાખ કરોડ રૂપિયાની ટોચે પહોંચી ગયું છે.

એક્સાઈઝ કલેક્શનથી મળી મદદ

કેન્દ્રના માલના ઉત્પાદન પર એકત્રિત કરેલી એક્સાઈઝની કિંમત ગયા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાનના સંગ્રહમાં સૌથી મોટો ઉછાળો દર્શાવે છે. કેન્દ્રનું એક્સાઈઝ ડ્યુટી કલેક્શન 59 ટકાના ઉછાળા સાથે વર્ષ 2019-2020માં 2.45 લાખ કરોડથી નાણાંકીય વર્ષ 2019-2020માં 3.91 લાખ કરોડ થયું હતું. જે 1.46 લાખ કરોડ વધ્યું છે. પેટ્રોલ અને ડીઝલના ઉત્પાદન પર વસૂલવામાં આવતી એક્સાઈઝ ડ્યુટી કેન્દ્રની આવકનો નોંધપાત્ર સ્રોત છે.પેટ્રોલિયમ પ્લાનિંગ એન્ડ એનાલિસિસ સેલ (PPAC) વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ નવીનતમ માહિતી અનુસાર કેન્દ્રના એક્સાઇઝ ડ્યુટી સંગ્રહ છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં 2.36 લાખ કરોડ થવાની અપેક્ષા છે, જે કુલ એક્સાઈઝ ડ્યુટી સંગ્રહના 60 ટકા જેટલી હશે. ગયા વર્ષે કેન્દ્ર સરકારે પેટ્રોલ પર એક્સાઇઝ ડ્યૂટીમાં પ્રતિ લિટર 13 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 16 રૂપિયા પ્રતિ લિટર બે શાખામાં વધારો કર્યો હતો. તેણે પેટ્રોલ પર એક્સાઈઝ ડ્યુટીના કુલ બનાવોને લીટર દીઠ 32.98 અને ડીઝલ પર 31.83 જેટલો વધારો જોવા મળ્યો છે.

આ પણ વાંચો:BUDGET 2020: જાણો બજેટમાં વપરાતા કેટલાક મુશ્કેલ શબ્દો વિશે

કસ્ટમ ડ્યુટી સંગ્રહમાં વૃદ્ધિ

નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં કસ્ટમ્સ ડ્યુટી કલેક્શનમાં પણ પાછલા વર્ષના સમયગાળાની તુલનામાં 21% થી વધુનો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો, કારણ કે નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં તે 1.09 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધીને 1.32 લાખ કરોડ થઈ ગયો હતો. કેન્દ્ર માલની આયાત પર કસ્ટમ્સ ડ્યુટી એકત્રિત કરે છે. નાણાં મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, મંગળવારે જાહેર કરવામાં આવેલા નંબરો કામચલાઉ નંબરો છે જે સુધારણાને પાત્ર છે.