ગયાઃબિહારની ધાર્મિક નગરીગયામોક્ષધામના નામથી દુનિયાભરમાં પ્રખ્યાત છે. ગયાજીમાં પિંડ દાન કરવાનું ઘણું મહત્વ છે. જેના કારણે દેશ-વિદેશમાંથી સનાતન ધર્મના લોકો પણ અહીં પિંડ દાન કરવા આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પિતૃ પક્ષ દરમિયાન પિંડનું દાન કરવાથી પિતૃઓ મોક્ષ પ્રાપ્ત (Pitru paksha 2022) કરે છે.
સેલ્ફ પિંડ દાન તે જ સમયે, જીવતા હોવા છતાં, લોકો અહીં પોતાના પિંડ દાન કરવા આવે છે, જેથી તેમના શરીરને છોડ્યા પછી આત્માને શાંતિ મળે. દેશના ખૂણે-ખૂણેથી આવીને કેટલાક લોકો પોતાની રીતે કરે છે અને કેટલાક લોકો પોતાના પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે કાયદા દ્વારા પિંડ દાન (In gaya People do their own Pind Daan) કરે છે. કૃપા કરીને જણાવો કે મોક્ષદાયિની ફાલ્ગુ નદીના કિનારે પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે પિતૃ પક્ષમાં પિંડ દાન અને તર્પણ કરવામાં આવે છે. અહીં લોકો પોતાના પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે પિંડ દાન કરે છે. પરંતુ કેટલાક લોકો એવા હોય છે જેઓ જીવતા હોય ત્યારે પોતાનું પિંડ દાન કરે છે, જેને સેલ્ફ પિંડ દાન (self pind dan in gaya) કહેવામાં આવે છે. ગયાજીમાં ભગવાન જનાર્દનના મંદિરમાં આત્મા પિંડ દાન કરવામાં આવે છે અને ભગવાન જનાર્દનને પુત્ર માનીને આત્મા પિંડદાનનો નિયમ છે.લોકો જીવતા હોય ત્યારે પોતાનું પિંડ દાન કરે છે.
તલ વિના પિંડ દાન જનાર્દન ભગવાન મંદિરના પૂજારી આકાશ ગિરી જણાવે છે કે, ભગવાન જનાર્દનનું મંદિર ભસ્મકૂટ પર્વત પર છે. જે 1000 વર્ષ જૂનું છે, અહીં જીવતા લોકો માટે તલ વિના પિંડ દાન કરવામાં આવે છે. ભગવાન જનાર્દનને પિતા, પુત્ર અને પૌત્ર માનીને તેમના હાથમાં તલ વગર પિંડદાન આપવામાં આવે છે. જેઓ તેમના ઘરથી નિરાશ છે, જેમને એમ લાગે છે કે તેમના મૃત્યુ પછી કોઈ તેમના પિંડનું દાન નહીં કરે, એવા લોકો પણ અહીં પિંડ દાન કરવા આવે છે. 2019ની વાત કરીએ તો અહીં 20 લોકોએ પિંડ દાન કર્યું હતું.
વ્યક્તિ શુભ કાર્યમાં ભાગ લઈ શકતો નથી અહીં લોકો કોઈને જાણ કરીને પિંડ દાન નથી કરતા, મંદિરના દરવાજા ખુલ્લા જ રહે છે. જેમને કરવાનું હોય છે, તો એ લોકો પંડિતો લઈને લાવે છે અને પિંડ દાન કરીને જતા રહે છે. સાથે જ તેમણે કહ્યું કે, જે વ્યક્તિ સ્વ-પિંડ દાન કરે છે, તે પ્રત્યયોની જાય છે. તે વ્યક્તિ કોઈપણ શુભ કાર્યમાં ભાગ લઈ શકતો નથી. જો કે મંદિરના પૂજારીનું કહેવું છે કે, ભગવાન જનાર્દનનું મંદિર સેંકડો વર્ષ જૂનું છે. જેના કારણે મંદિરની હાલત અત્યંત જર્જરિત બની છે. આ મંદિરમાં બેસીને પિંડ દાન કરવાની જગ્યા નથી. તેથી મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરવો જોઈએ અને લોકોને તેના મહત્વ (Significance of donating Pind in Gayaji) વિશે જાણ કરવી જોઈએ. તમને જણાવી દઈએ કે, મંદિરમાં ભગવાન વિષ્ણુના 18મા અવતાર ભગવાન જનાર્દનની ખૂબ જ પ્રાચીન મૂર્તિ સ્થાપિત છે. ભગવાન જનાર્દનના દરવાજાની ફ્રેમ અષ્ટધાતુની છે. તેની બાજુમાં સનાતન ધર્મની તમામ ભાષાઓના કેટલાક શબ્દો કોતરવામાં આવ્યા છે. તે ઈ.સ. 16 આસપાસ બાંધવામાં આવ્યું હતું.
