હિમાચલ પ્રદેશ:રામપુર મહાત્મા ગાંધી મેડિકલ કોમ્પ્લેક્સમાં એક મહિલાના ગર્ભાશયમાં હાઈડેટીડ સિસ્ટ બિમારી મળી આવી (Hydatid Cyst in Female Uterus in Rampur)હતી. જે રાજ્યનો પ્રથમ કેસ હોવાનું જણાવવામાં આવી રહ્યું છે. નિષ્ણાત તબીબોના મતે હાઈડેટીડ સિસ્ટ ફેફસાં, લીવર, મગજ અને હાડકાંમાં મોટાભાગે જોવા મળે છે, પરંતુ ગર્ભાશયમાં હાઈડેટીડ સિસ્ટ પણ દેશમાં ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. તપાસ દરમિયાન ખાનેરી મેડિકલ સર્વિસ કોમ્પ્લેક્સના ગાયનેકોલોજિસ્ટે 42 વર્ષની મહિલાના પેટમાં આ હોવાની શક્યતા વ્યક્ત કરી હતી. જે બાદ નિષ્ણાત તબીબોની ટીમે ઊંડો અભ્યાસ કર્યો અને પછી સફળતાપૂર્વક ઓપરેશન કર્યું (Hydatid Cyst Successful operation in Rampur) હતુ.
હાઇડાટીડ રોગ મનુષ્યોમાં ભાગ્યે જ જોવા મળે છે: ઓપરેશન કરનાર ડો.સંજયના જણાવ્યા અનુસાર, આ હાઈડેટીડ રોગ મૂળભૂત રીતે કૂતરા, ઘેટાં અને બકરામાં જોવા મળે છે, પરંતુ મનુષ્યમાં આવા કિસ્સાઓ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. જે મુખ્યત્વે પેટ, ફેફસાં, મગજ કે હાડકાંમાં જોવા મળે છે. ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. દિનેશ શર્માએ જણાવ્યું કે જ્યારે દર્દી તેમની પાસે આવ્યો ત્યારે તપાસ બાદ આ બીમારીની જાણ થઈ હતી. જે બાદ સર્જન અને અન્ય નિષ્ણાતો સાથે ચર્ચા કરી હતી. અલ્ટ્રાસાઉન્ડ બાદ 42 વર્ષની મહિલાનું ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે ગર્ભાશયમાં હાઈડેટીડ સિસ્ટ ખૂબ જ દુર્લભ છે. દેશમાં પણ આવા બહુ ઓછા કિસ્સા સામે આવ્યા છે. અને હિમાચલમાં આવો કિસ્સો આજ સુધી સામે આવ્યો નથી.
દોઢ વર્ષથી સમસ્યા હતી: ડૉ. સંજયે જણાવ્યું કે ગુરુવારે તેમણે એમજી એમએસસી ખાનેરીમાં એક મહિલાનું ઓપરેશન કર્યું છે જેને હાઈડેટીડ સિસ્ટ ગર્ભાશય હતું. જેનું સફળતાપૂર્વક ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. મહિલાના પતિ ડોલા રામના જણાવ્યા અનુસાર, તેની પત્નીને નાભિની નીચે ગઠ્ઠો બનવાની ફરિયાદ હતી. રામપુરની હોસ્પિટલમાં બતાવવામાં આવ્યું, તો જાણવા મળ્યું કે ત્યાં હાઈડેટીડ સિસ્ટ છે. તેનું ડોક્ટરે સફળતાપૂર્વક ઓપરેશન કર્યું છે. કૃપા કરીને જણાવો કે આ ઓપરેશન 1 કલાક સુધી ચાલ્યું, જેમાં લગભગ 2 કિલોનો ગઠ્ઠો દૂર કરવામાં આવ્યો હતો.
પેટમાંથી લગભગ બે કિલો વજનનો ગઠ્ઠો કે સિસ્ટ કાઢવામાં આવ્યો:મહિલાના પેટનું ઓપરેશન કરીને લગભગ બે કિલો વજનની સિસ્ટ બહાર કાઢવામાં આવી હતી. વાસ્તવમાં, પેટમાં ફોલ્લો હોવાને કારણે, તેને ફેલાવવા માટે ઘણી જગ્યા મળી હતી. જેના કારણે સમયની સાથે તેનું કદ વધતું રહ્યું. ઓપરેશન પછી દૂર કરાયેલી સિસ્ટ ફૂટબોલ જેવી હતી. ઓપરેશન બાદ મહિલાની હાલત સારી છે.
હાઈડેટીડ રોગના લક્ષણો શું છે:આ રોગમાં જે લક્ષણો વિકસે છે તે મુખ્યત્વે શરીરના કયા ભાગમાં ફોલ્લો વિકસિત થયો છે અને તેનું કદ કેટલું મોટું છે તેના પર આધાર રાખે છે. આ રોગમાં લીવરને સૌથી વધુ અસર થાય છે અને પછી ફેફસાંના કિસ્સાઓ જોવામાં આવ્યા છે, તેથી હાઈડેટીડ રોગમાં આ અંગોને લગતા લક્ષણો વિકસી શકે છે. આ સિવાય જો પેટના કોઈપણ ભાગમાં સિસ્ટ બની ગઈ હોય તો આવા કિસ્સાઓમાં ઘણી વખત સિસ્ટને વધવા માટે ઘણી જગ્યા મળી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ફોલ્લોનું કદ નોંધપાત્ર રીતે વધે છે અને તેમાં કેટલાક લિટર સુધી પ્રવાહી એકઠું થાય છે, જેના પરિણામે વ્યક્તિને ઉબકા, ઉલટી અને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં દુખાવો જેવા લક્ષણો હોઈ શકે છે. જો આ ફોલ્લો ફૂટે છે, તો દર્દી માટે જીવલેણ પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે.
હાઈડેટીડ સિસ્ટ શું છે: હાઈડેટીડ સિસ્ટ એ એક ખાસ પ્રકારનું કૃમિનું ઈંડું છે જે શેલથી ઢંકાયેલું હોય છે.જ્યારે આ ઈંડું શરીરના જે ભાગમાં પહોંચે છે, ત્યાં ધીમે ધીમે તેનું કદ વધવા લાગે છે. આ ફોલ્લો મોટેભાગે શરીરની અંદર ફેફસાં અને લીવરમાં જોવા મળે છે. હાઇડેટીડ રોગને હાઇડેટીડોસિસ અથવા ઇચિનોકોકોસીસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે ચોક્કસ પરોપજીવીને કારણે થતો ગંભીર ચેપ છે, જે દર્દીના જીવન માટે સંભવિત ઘાતક બની શકે છે.
હાઇડેટીડ રોગ શા માટે થાય છે?તે એક હાનિકારક પેથોજેનિક પરોપજીવી છે, જે પ્રાણીઓમાંથી મનુષ્યોમાં ફેલાય છે. તે સામાન્ય રીતે ચેપગ્રસ્ત કૂતરાઓના મળના સંપર્કમાં આવવાથી મનુષ્યોમાં થાય છે, કારણ કે ટેપવોર્મના ઇંડા તેમના મળમાં હાજર હોય છે. ટેપવોર્મ્સ અથવા તેમના ઇંડા સાથે સંપર્ક મુખ્યત્વે ખોરાક, પાણી અને પ્રાણીઓના વાળ વગેરે દ્વારા થાય છે. ટેપવોર્મના ઇંડા ચેપગ્રસ્ત કૂતરાઓની પૂંછડી અને ગુદાની આસપાસના વાળમાં ચોંટી જાય છે અને તેમને ઉપાડવા અથવા સ્પર્શ કરવાથી આ ઇંડા હાથ પર પડે છે. ખોરાક ખાવાથી, પાણી પીવાથી અથવા સામાન્ય રીતે મોંને સ્પર્શ કરવાથી આ ઈંડા મોંમાં પહોંચીને શરીરની અંદર જાય છે.
