- ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચેના યુદ્ધથી બન્ને દેશો વચ્ચેનો તણાવ પરાકાષ્ઠાએ
- એકબીજા સાથે વર્ષો જૂનો ઈતિહાસ ધરાવે છે ઈઝરાયેલ અને હમાસ
- મોટાભાગના પશ્ચિમી દેશોની સરકારોએ હમાસને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું
હૈદરાબાદ: હાલમાં વિશ્વના તમામ દેશો જ્યારે કોરોના સામે યુદ્ધ લડી રહ્યા છે, ત્યારે ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચેના યુદ્ધે બન્ને દેશો વચ્ચેનો તણાવ પરાકાષ્ઠાએ પહોંચાડ્યો છે. હમાસના રોકેટ હુમલામાં ગાઝા પટ્ટી નજીક ઇઝરાયલી શહેર અશ્કલોન અને તેલ અવીવને નિશાન બનાવવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ઇઝરાઇલમાં કામ કરતી 1 ભારતીય મહિલા સહિત 5 લોકોનાં મોત નિપજ્યા હતા. સામસામે કરાયેલા હુમલાઓમાં હમાસના કેટલાક ટોચના કમાન્ડર પણ માર્યા ગયા છે, જેની જાહેરાત આતંકવાદી જૂથ અને ખુદ ઇઝરાયેલે કરી હતી. ઇઝરાયેલી મીડિયાના જણાવ્યા અનુસાર, ગાઝાથી હમાસે 3,350થી વધુ રોકેટ છોડ્યા હતા, જે પૈકી માત્ર સોમવારે જ 200 છોડવામાં આવ્યા હતા. ઇઝરાયેલી હુમલામાં ઓછામાં ઓછા 130 આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા છે. ગાઝામાં મૃત્યુઆંક 200ને વટાવી ગયો છે, જેમાં 61 બાળકો અને 36 મહિલાઓનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે ઇઝરાયેલમાં 2 બાળકો સહિત કુલ 10 લોકોનાં મોત નિપજ્યા છે.
હમાસ (HAMAS) શું છે?
વર્તમાન ઇઝરાઇલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચેનું યુદ્ધ અને ભૂતકાળમાં આ બંને દેશો વચ્ચેનો સંઘર્ષ હમાસના ઉલ્લેખ વગર અધૂરુ છે. જર્મન મીડિયાએ હમાસને એક કટ્ટરપંથી ઇસ્લામિક સંગઠન ગણાવ્યું છે. વર્તમાન યુગમાં મીડિયા ઇઝરાઇલ અને ગાઝા વચ્ચેના ભીષણ યુદ્ધમાં હમાસને ઇસ્લામિક આતંકવાદી જૂથ તરીકે બતાવી રહ્યું છે. યુરોપિયન યુનિયન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સહિત મોટાભાગના પશ્ચિમી દેશોની સરકારોએ તેને આતંકવાદી સંગઠન તરીકે વર્ગીકૃત કર્યું છે. નોર્વે અને સ્વિત્ઝર્લેન્ડ આ કિસ્સામાં અપવાદ છે. કારણ કે બંને તેના પર તટસ્થ સ્થિતિ ધરાવે છે. કારણ કે તેઓ તેને એક સંસ્થા તરીકે જૂએ છે. જેણે 2007થી ગાઝા પટ્ટી પર શાસન કર્યું હતું અને તેમની સાથેના રાજદ્વારી સંબંધોને પણ જાળવી રાખ્યા હતા.
હમાસનો ઈતિહાસ
હમાસનું પૂરુ નામ 'હરકત અલ-મુકાવામા અલ-ઈસ્લામિયા' છે. જેને અંગ્રેજીમાં ઈસ્લામી પ્રતિરોધ આંદોલન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેમનો મુખ્ય હેતુ પેલેસ્ટાઈનમાં સ્વતંત્ર ઈસ્લામિક રાજ્યની સ્થાપના કરવાનો છે. 1978માં યાસીને મોટાપાયે અનુયાયીઓ સાથે એક યાત્રા સંગઠનની સ્થાપના કરી હતી. જે 'ઈસ્લામિક કમ્પાઉન્ડ' તરીકે ઓળખાય છે. તેમણે ઈજિપ્તના મુસ્લિમ બ્રધરહૂડ તેમજ ગાઝા, હેબ્રોન, નબ્લસ અને જેરૂસલેમમાં અન્ય ઈસ્લામિક સંગઠનોનું સમર્થન અને સહયોગ પ્રાપ્ત કર્યો હતો. જેમ જેમ ઇઝરાઇલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચેનો સંઘર્ષ વધતો ગયો, તેમ તેમ વિદ્રોહનો સહારો લેવામાં આવ્યો હતો. ડિસેમ્બર 1987 માં, હમાસે સુન્ની-ઇસ્લામિક કટ્ટરવાદીઓની આગેવાની હેઠળની સંસ્થા તરીકે આકાર લેવાનું શરૂ કર્યું હતું.
- યાસીન ત્યાર બાદ પેલેસ્ટાઇનનો નિર્વિવાદ નેતા બની ગયો હતો. જેણે ગાઝાની ઇસ્લામિક યુનિવર્સિટીના શેખ સલાહા શેહાદા, રાફિયાના ઇજનેર ઇસા અલ નસાર અને અન્ય લોકોમાં હેડમાસ્તર અબ્દુલ ફત્તાહ દોખાનનો સહયોગ લીધો હતો.
- 1988 માં પ્રથમ બળવો ટોચ પર હતો, ત્યારે પી.એલ.ઓ.એ બળવાને વધારવા માટે ઇઝરાયેલના અસ્તિત્વના અધિકારને માન્યતા આપીને સ્વતંત્રતાની ઘોષણા કરી હતી.
- 1993માં યાસીર અરાફાતે ઇઝરાયેલ સાથે શાંતિ અંગેના ઓસ્લો કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. જ્યારબાદ 1987માં શરૂ થયેલો પ્રથમ બળવો સમાપ્ત થયો હતો, પરંતુ હમાસે શાંતિ પ્રક્રિયાને નકારીને ઇઝરાયેલ સામે આતંકવાદી હુમલાઓ ચાલુ રાખ્યા હતા.
- યાસીન 2004માં ઇઝરાયેલી હુમલામાં માર્યો ગયો હતો, પરંતુ યાસીનનું આંદોલન તેના ડેપ્યુટી અબ્દેલ અઝીઝ અલ-રંતિસી દ્વારા સંપૂર્ણ બળ સાથે ચાલુ રાખવામાં આવ્યું હતું.
- વર્ષ 2006માં ગાઝાની ચૂંટણીમાં હમાસને સંપૂર્ણ બહુમત પ્રાપ્ત થયો હતો.
- 2007માં હિંસક બળવા દ્વારા તેમણે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં પણ પોતાની પકડ મજબૂત કરી હતી. ત્યારબાદથી પશ્ચિમ કાંઠાને મહેમદ અબ્બાસ હેઠળ મધ્યમ ફતાહ પાર્ટી દ્વારા નિયંત્રિત કરવામાં આવ્યો હતો.
- ગાઝા પટ્ટીથી હમાસે ઇઝરાઇલ સામે યુદ્ધ ચાલુ રાખ્યું હતું. હમાસે દાવો કર્યો છે કે, તેઓ આત્મરક્ષણ માટે હુમલો કરે છે. હમાસે ઇઝરાયેલી સશસ્ત્ર દળો સામે 2008/09, 2012 અને 2014 વર્ષમાં યુદ્ધ છેડ્યું હતું.